Theo Live Science, ngôi mộ độc đáo được phát hiện gần Aswan - Ai Cập, nằm trong nghĩa địa cổ Qubbet el-Hawa. Công trình được xây dựng dưới triều đại thứ 12 của Ai Cập cổ đại.
Trước kia, nơi đây từng là nơi an nghỉ của 2 người đứng đầu các thành bang cổ đại với chức vụ là thống đốc. Những kẻ trộm mộ đã tới lấy đi hầu hết những món cổ vật quý giá, đồ tạo tác và cả 2 xác ướp. Nhưng theo đánh giá của các chuyên gia, bản thân ngôi mộ 3.800 năm đã là một báu vật vô song.
Ngôi mộ cổ Ai Cập này sở hữu một nhà nguyện ban đầu được đặt tượng của vị thống đốc đã xây dựng lăng mộ, tuy nhiên việc xây dựng này chưa bao giờ được hoàn tất. Bên trong nhà nguyện là một bức tượng còn dở dang. Nguyên nhân vì sao thì đến nay vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tên vị thống đốc xây dựng ngôi mộ vẫn chưa được biết. Trong khi vị còn lại có tên là Heqaib III theo dòng chữ cổ tìm thấy tại lăng và ghi chép lịch sử để lại. Họ từng phụ trách thị trấn Elephantine gần đó ở những thời điểm khác nhau.
Các chuyên gia khảo cổ đánh giá, điểm độc đáo nhất của công trình này nằm ở kiến trúc của nhà nguyện. Mỗi năm vào ngày Đông Chí (22/12), toàn bộ nhà nguyện lại tự bừng sáng lên rực rỡ.
Hiện tượng nhuốm màu kỳ bí này thật ra là khoa học thuần túy: Lối vào nhà nguyện được tính toán tỉ mỉ khi xây dựng để tia nắng mặt trời đông chí chiếu thẳng vào bên trong và chỉ một ngày đó mới có thể chiếu thẳng hoàn toàn để thắp sáng không gian bên trong nhà nguyện.
Điều này một lần nữa khẳng định nền văn minh "vượt thời gian" của người Ai Cập cổ đại, những con người sớm sở hữu hiểu biết trước thời đại về nhiều lĩnh vực, bao gồm thiên văn học và toán học, đặc biệt là hình học không gian, qua đó họ có thể tạo nên nhiều kỳ quan vĩ đại trong đó có ngôi mộ này.
"Ngày đông chí đánh dấu sự khởi đầu của chiến thắng hàng ngày của ánh sáng trước bóng tối, đỉnh điểm là ngày hạ chí"; "Sau ngày đông chí, ngày bắt đầu dài hơn, được hiểu là sự tái sinh. Khái niệm này được chuyển sang thế giới vật chất, cụ thế là chiếu vào bức tượng vị thống đốc đã chết", 2 nhà nghiên cứu María Dolores Joyanes Díaz và Alejandro Jiménez-Serano từ Trường Đại học Jaén và Málaga giải thích.
Ngôi mộ cổ Ai Cập trên được phát hiện lần đầu vào năm 1885 bởi nhà Ai Cập học Sir Ernest Alferd Thompson Wallis Budge, tuy nhiên mãi đến giai đoạn 2008-2018 mới được khai quật. Các kết quả phân tích cho thấy ngôi mộ đã 3.800 tuổi.
Minh Hoa (t/h)