Tam Môn Hiệp là một địa cấp thị (đơn vị hành chính dưới cấp tỉnh, trên cấp huyện của Trung Quốc) thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Nơi đây có gần 10.000 ngôi nhà được xây sâu 6-7 m dưới lòng đất. Khu nhà là nơi cư trú của khoảng 3.000 người.
Nhìn từ trên cao, du khách sẽ thấy ngôi làng có mật độ dày đặc các hố sâu. Người dân trong thôn cho biết, những chiếc hố là nơi sinh sống của họ trong nhiều đời nay. Mỗi chiếc hố có hình vuông hoặc chữ nhật, sâu 6 -7m.
Trên 4 bức tường của hố, người ta đào những hang động để bố trí phòng khách, phòng ngủ, phòng bếp, nhà vệ sinh… Nhiệt độ nơi ở được điều hòa tự nhiên, mát về mùa hè, ấm về mùa đông.
Nhiều người đã gọi những ngôi làng dưới lòng đất này là "làng vô hình", do từ xa đã nghe thấy tiếng cười nói, trò chuyện của mọi người nhưng lại không thấy bóng dáng của bất kỳ ai hay ngôi nhà nào.
Nhiều người nước ngoài lần đầu đến làng thắc mắc: Những ngôi nhà trong làng ở đâu? Sau khi nhìn thấy những chiếc hố, họ lại đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để xuống được hố, vào được nơi sinh sống của người dân?
Lối vào nhà thường là đường hầm dài khoảng 10m. Bên trong một ngôi nhà dưới lòng đất. Gia đình này đã sống ở đây mấy đời nay. Họ sinh con đẻ cái, hưởng thụ một cuộc sống yên bình dưới lòng đất.
Chúng được phổ biến rộng rãi từ thời nhà Thanh và nhà Minh. Theo People's Daily Online, những ngôi nhà này có giếng thoát nước rất tốt, có thể chống ngập ngúng trước các trận mưa lớn. Chúng cũng có khả năng cách âm, chống động đất...
Đa số nhà tại đây mang hình vuông hoặc hình chữ nhật có cạnh 10-12 m. Mỗi căn đều có một đường hầm nối với thế giới bên ngoài qua một sân chung. Nhiều ngôi nhà có niên đại 200 năm và là nơi cư trú của gia đình 6 thế hệ.
Những sân sinh hoạt chung là nơi người dân tổ chức lễ hội, cưới hỏi cũng như những sinh hoạt cộng đồng.
Mái vòm của khu nhà dùng để trồng cây trong khi vùng đất xung quanh có thể sử dụng vào nông nghiệp.
Thực tế, ngôi làng này xuất hiện từ 4.000 năm trước, vào thời đại đồ đồng. Người dân khi đó tìm cách đào đất, xây nhà để chống chọi với nắng nóng mùa hè và giá lạnh mùa đông.
Yang Guo Rang, một người dân trong làng, cho biết bà thực sự cảm thấy thoải mái khi sống tại đây.
Vào mùa hè, nhiệt độ trong nhà mát mẻ, chỉ khoảng 20 độ C. Đến mùa đông, nhiệt độ lại khá ấm áp, luôn cao hơn 10 độ C.
Để xây một căn nhà dưới lòng đất như thế này, mỗi hộ gia đình phải mất 2-3 năm. Sau khi xây xong, mọi sinh hoạt của họ đều gói gọn trong căn nhà nhỏ kín đáo.
Lối thiết kế và xây dựng đơn giản, tiết kiệm chi phí nhưng không kém phần độc đáo này rất phù hợp với những người dân nghèo.
Tuy ở dưới lòng đất, những căn nhà đều đầy đủ công trình và vật dụng cần thiết như phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm, chuồng gia súc hay nhà kho.
Ngoài ra, các ngôi nhà cũng được trang bị các thiết bị phù hợp với cuộc sống hiện đại như đèn điện, tủ lạnh, máy giặt.
Vì được xây dựng dưới lòng đất nên hệ thống thoát nước ở đây cũng được thiết kế đặc biệt để nước chảy xuống sẽ thoát ra bên ngoài, khiến nơi đây dường như không bị ảnh hưởng bởi lũ lụt hay các cơn bão.
Đặc biệt, từ năm 2011, chính quyền địa phương đưa ra chính sách nhằm bảo tồn ngôi làng cổ này và biến nơi đây trở thành điểm du lịch phổ biến.
Giá một căn nhà với 3 phòng ngủ, bếp và phòng tắm có giá 56.000 USD. Trong khi đó, nếu chỉ muốn thuê một phòng ngủ cơ bản, du khách chỉ phải bỏ ra 37 USD/tháng.
KHÁNH LINH (t/h)
