Hai bé sơ sinh có tạng “chạy ngược” lên lồng ngực
Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn vừa lập kỳ tích cứu sống 2 bệnh nhi một ngày tuổi có tạng gồm ruột non, ruột già, lách thoát vị lên lồng ngực gây thiểu sản phổi và tăng áp lực động mạch phổi trái. Hai bệnh nhi mắc thoát vị hoành trái bẩm sinh, đây là ca bệnh khó ở bệnh nhi chỉ mới 1 ngày tuổi.
PLVN đưa tin, bệnh nhi N.K.L (sơ sinh 1 ngày tuổi), đẻ thường, đủ tháng, xuất hiện suy hô hấp sau sinh. Bé L. được đưa đến khám tại khoa Sơ sinh Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn và được chẩn đoán thoát vị hoành trái bẩm sinh.
Xét thấy đây là bệnh lý bẩm sinh nặng cần can thiệp phẫu thuật và điều trị đa chuyên khoa, lãnh đạo bệnh viện đã chỉ đạo hội chẩn liên chuyên khoa gồm: Phẫu thuật Nhi – khoa Sơ sinh – khoa Gây mê hồi sức – khoa Hồi sức cấp cứu nhi, lên kế hoạch phẫu thuật và hồi sức cho bệnh nhân.
Bệnh nhân L. được tiến hành phẫu thuật nội soi giải phóng tạng thoát vị đưa trở lại ổ bụng, khâu phục hồi cơ hoành. Trong mổ, các bác sĩ thấy tạng thoát vị lên lồng ngực bao gồm ruột non, ruột già, lách gây thiểu sản phổi và tăng áp lực động mạch phổi trái.
Ca phẫu thuật cho bệnh nhân L. được các bác sĩ thực hiện thành công. Sau mổ 10 ngày cháu bé đã hồi phục và có thể sinh hoạt bình thường trở lại.
Bệnh nhi thứ hai là bé P.K.N (sơ sinh 1 ngày tuổi), đẻ thường, 36 tuần, xuất hiện suy hô hấp sau sinh vào Bệnh viện Xanh Pôn tại khoa Sơ sinh và được chẩn đoán thoát vị hoành trái bẩm sinh.
Sau khi được hồi sức, điều chỉnh các rối loạn về hô hấp và hoàn thiện các xét nghiệm tầm soát dị tật kèm theo tại khoa Sơ sinh, các bác sĩ đã quyết định phẫu thuật nội soi lồng ngực có kết hợp dùng kim khâu qua da để tạo hình cơ hoành cho bệnh nhi.
Theo đánh giá ca mổ cho bé P.K.N khó cả về gây mê và phẫu thuật, do gây mê một phổi và phẫu trường nhỏ hẹp, cơ hoành khuyết phần lớn chỗ tiếp giáp với thành ngực nên phải dùng kim chuyên dụng khâu qua da tạo hình cơ hoành và khâu cố định vào thành ngực.
Hiện bệnh nhi đã ăn trở lại bằng đường miệng, tự thở, phổi không rale, bụng mềm, vết mổ khô và ra viện sau phẫu thuật 5 ngày.
PGS.TS Trần Ngọc Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật nhi, Phó giám đốc Bệnh viện Xanh Pôn cho biết: Hai bé đã xuất viện và tiếp tục được theo dõi tại nhà. Đây là hai trường hợp khó khăn trong hồi sức trước mổ, gây mê, phẫu thuật và hồi sức sau mổ, do bệnh nhi sơ sinh, phẫu thuật lớn can thiệp vào lồng ngực và các tạng thoát vị từ ổ bụng (đặc biệt các bệnh nhân thường bị thiểu sản phổi), hồi sức sau mổ nguy cơ thở máy kéo dài. Vì vậy ca bệnh được tiến hành trên sự phối hợp của nhiều chuyên khoa.
"Hồ sơ bệnh án nặng hơn cả cân nặng của bé"
Trước đó, các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã cứu sống bệnh nhi mắc bệnh lý thoát vị hoành bẩm sinh phức tạp nhờ kỹ thuật ECMO.
Bé N.D (Quảng Ninh) được chẩn đoán mắc bệnh lý thoát vị hoành bẩm sinh từ trong thời kỳ bào thai. Các bác sĩ đã mổ chủ động cho người mẹ để lấy thai, trẻ ra đời nặng 2,6kg.
Thông tin đăng tải trên website của bệnh viện cho biết, ngay khi lọt lòng, bé xuất hiện tình trạng khóc yếu, cơ thể tím tái, suy tim phổi. Bác sĩ tiến hành đặt ống nội khí quản, hỗ trợ thở và chuyển thẳng bệnh nhi đến khoa Điều trị tích cực Ngoại khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương để tiếp tục điều trị.
Tại đây, trẻ được làm các xét nghiệm máu, X-quang ngực, siêu âm ổ bụng, siêu âm tim và chụp CT bụng, ngực. Kết quả cho thấy toàn bộ dạ dày và lá lách nằm trên lồng ngực, chèn ép vào phổi, khiến phổi trái của bé gần như không có, phổi phải kém phát triển hơn bình thường, tim và mạch máu lớn bị đẩy lệch sang bên phải.
Các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị thoát vị hoành bẩm sinh bên trái, thiểu sản phổi nặng, kèm tăng áp lực động mạch phổi rất nặng, nguy cơ tử vong cao.
Trẻ được hồi sức tích cực bằng thở máy thường, rồi chuyển thở máy cao tần, dùng các thuốc trợ tim, giãn mạch phổi nhưng tình trạng thiếu oxy, tăng CO2 và tụt huyết áp không đáp ứng. Bé phải dùng chất khí Nitric oxide (NO) là chất khí đặc biệt, đắt tiền, có tác dụng giãn mạch máu phổi chọn lọc để điều trị tăng áp lực động mạch phổi, cải thiện tình trạng oxy và huyết áp. Tuy nhiên, bệnh nhi vẫn không đáp ứng với điều trị, nguy cơ tử vong nếu không áp dụng phương pháp điều trị khác.
Các bác sĩ quyết định can thiệp ECMO (phương pháp oxy hóa qua màng ngoài cơ thể) cho trẻ. Sau hai ngày, bé được phẫu thuật ngay tại buồng bệnh, trong khi vẫn đang hỗ trợ tim phổi nhân tạo, mục tiêu để đưa ruột từ lồng ngực xuống ổ bụng và khâu tái tạo cơ hoành bằng màng vá nhân tạo.
Tuy nhiên, ngày thứ 2 sau phẫu thuật, trẻ xuất hiện chảy máu ở khoang màng phổi trái gây chèn ép tim và phổi phải. Bệnh nhi phải phẫu thuật lần hai để cầm máu và lấy máu tụ trong khoang màng phổi.
Ba ngày sau phẫu thuật lần hai, bệnh nhân không còn chảy máu nhưng có tình trạng tràn dịch màng phổi dưỡng chấp. Bệnh nhi tiếp tục được chăm sóc tích cực và nuôi dưỡng hoàn toàn bằng đường tĩnh mạch (không ăn được đường ruột vì tràn dưỡng chấp), điều trị chống nhiễm trùng, điều trị tình trạng tràn dưỡng chấp màng phổi và cho trẻ tập cai dần ECMO.
Kết quả sau 2 tuần chạy ECMO, phối hợp với các điều trị hỗ trợ tích cực khác, tình trạng thiếu oxy, huyết áp, tăng áp lực động mạch phổi của bé N.D cải thiện dần. Em bé được cai máy ECMO, chuyển sang thở máy thông số thấp, tổn thương phổi phục hồi, trao đổi oxy của phổi rất tốt, chức năng các cơ quan ổn định.
Trẻ đã được rút nội khí quản, tự thở oxy qua mặt nạ, ăn sữa dành cho trẻ tràn dưỡng chấp tăng dần. Hiện sau, qua hơn 1 tháng được chăm sóc đặc biệt, bé tự thở, chức năng tim bình thường, tỉnh táo nhanh nhẹn và bú mẹ hoàn toàn. Bệnh nhi đã được ra viện sau 52 ngày nằm điều trị.
TS.BS Đặng Ánh Dương, Phụ trách khoa Điều trị tích cực Ngoại khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, người trực tiếp theo dõi và điều trị cho bệnh nhi chia sẻ, hành trình giành lại sự sống cho trẻ rất gian nan. “Hồ sơ bệnh án nặng hơn cả cân nặng của bé”, TS.Dương chia sẻ với Vietnamnet.
Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, thoát vị hoành bẩm sinh là hiện tượng các tạng từ ổ bụng chui lên lồng ngực qua lỗ khuyết cơ hoành bẩm sinh, thường ở vị trí lỗ sau và bên trái cơ hoành. Tùy thuộc vào lỗ thoát vị to hay nhỏ mà các phủ tạng có thể chui lên lồng ngực như dạ dày và ruột non, lách.
Trung bình mỗi năm khoa Điều trị tích cực ngoại khoa tiếp nhận khoảng 70 bệnh nhân mắc bệnh lý thoát vị hoành bẩm sinh và tỉ lệ cứu sống khoảng 70%. Số bệnh nhân tử vong thường do trẻ đẻ quá non, có cân nặng thấp, các dị tật bẩm sinh khác kèm theo (dị tật tim, tiêu hoá, chi, cột sống….) hoặc trẻ có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi rất nặng, không đáp ứng với các biện pháp điều trị thông thường (thở máy, thở máy tần số cao, các thuốc, khí giãn mạch phổi, thuốc hỗ trợ tim mạch).
Minh Vy (T/h)