Chưa hết vui mừng về sự có mặt bất ngờ của vị lãnh tụ đã cứu sống mình, thì chị lại nhận được quà của Chủ tịch từ bên kia bán cầu gửi kèm theo những lời động viên, khích lệ rất chân tình. Niềm vinh dự và tự hào ấy vẫn còn mãi trong ký ức của người con gái đất Quảng Trị anh hùng.
|
|
Chị Nguyễn Thị Hương
Cuộc gặp gỡ bất ngờ
Chuyến thăm Việt Nam vào tháng 9/1973 của Chủ tịch Fidel Castro được đánh giá là để lại nhiều ấn tượng với nhiều người dân Việt Nam. Trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt và bận bịu với trăm công ngàn việc, Chủ tịch Fidel Castro vẫn thu xếp để đến và động viên đất nước anh em trong cuộc chiến tranh chống lại đế quốc Mỹ. Điều bất ngờ trong chuyến đi này là thay vì về Hải Phòng như kế hoạch, Chủ tịch Fidel Castro đã vào thăm Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đóng trên địa bàn huyện Cam Lộ của tỉnh Quảng Trị.
Theo đó, sáng 16/9/1973, Phái đoàn của nhà nước Cu Ba do Chủ tịch Fidel đứng đầu cùng Thủ tướng Việt Nam, ông Phạm Văn Đồng được chiếc chuyên cơ chở từ sân bay Gia Lâm vào Đồng Hới (Quảng Bình). Từ đây, đoàn được ô tô đón vào Quảng Trị theo đường Quốc lộ 1A. Xe mới xuất phát được khoảng 20 km thì gặp sự cố nên phải dừng lại. Dân quân địa phương lập tức tiến hành công tác mở đường cho xe của đoàn đi. Tuy nhiên, trong lúc đào đường thì một trong số những dân quân nói trên đã cuốc phải một quả bom khiến nó phát nổ làm rất nhiều người bị thương.
Chủ tịch Fidel ngay lập tức xuống xe gọi cho đại sứ Cu Ba tại Việt Nam cùng đi với đoàn và bố trí dùng ô tô chở những người bị nạn đi cấp cứu tại bệnh viện dã chiến ở Vĩnh Linh, trong đó có chị Hương. Ngay sau đó, vì quá cảm động nên ông đã gọi điện về nước và yêu cầu những người có trách nhiệm xúc tiến việc xây dựng một bệnh viện hữu nghị ngay tại khu vực này. Chỉ một thời gian ngắn, Bệnh viện hữu nghị Việt Nam - Cu Ba đã ra đời ngay tại Đồng Hới, Quảng Bình.
Sau câu chuyện cảm động diễn ra ngày 17/9, Chủ tịch Fidel đi thăm thị xã Đông Hà, gặp mặt đại diện Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam ở Cam Lộ, tham dự mít tinh tại cao điểm Tân Lâm trước khi quay lại Đồng Hới và bay về Hà Nội. Rất nhiều nhân chứng lịch sử của ngày ấy được may mắn diện kiến Chủ tịch Fidel Castro huyền thoại, vẫn nhớ như in hình ảnh một ông Tây vóc dáng to lớn, đầu đội mũ lưỡi trai, chân đi giày cao cổ, khoác trên mình bộ quân phục màu xanh trông rất oai phong, lẫm liệt nhưng lại gần gũi đến bất ngờ khiến ai cũng nể phục.
Ký ức của người phụ nữ may mắn
Người phụ nữ bị thương trong khi khai đường cho Chủ tịch Fidel đi chính là Nguyễn Thị Hương, người quê ở xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị). Chuyện xưa vẫn còn trong ký ức của chị Hương: Được tin Chủ tịch Fidel sang thăm Việt Nam và đến tuyến lửa Quảng Trị, Đoàn Thanh niên xã Vĩnh Thành được giao nhiệm vụ san lấp hố bom, thông xe trên quốc lộ 1A đoạn qua xã này. Quốc lộ 1A đoạn qua Quảng Trị thời điểm này vẫn đang là những hố bom, những cái bẫy chết người với hàng tá bom đạn chưa nổ còn nằm lẩn khuất đâu đó trong lòng đất. Thời điểm ấy mới 17 tuổi, cô gái Nguyễn Thị Hương đã không ngại nguy hiểm xung phong đi đầu trong việc san lấp hố bom.
|
|
Chủ tịch Fidel Castro trong chuyến thăm Quảng Trị năm 1973 (Ảnh tư liệu)
Chị Hương kể: Hôm ấy là ngày 16/9/1973, sau hơn nửa ngày trời miệt mài với công việc, đến khoảng 2h chiều, khi mọi người vừa cố làm nốt cho xong hố bom cuối cùng thì cũng là lúc nhận được thông báo là xe Chủ tịch Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng sắp đi qua. Trong lúc cố đào đất lấp hố bom, tổ công tác của chị Hương đã chạm phải bom bi khiến nó phát nổ chỉ vài phút trước khi đoàn xe chạy đến. Chị Hương cùng nhiều người khác trong tổ ngã gục xuống bất tỉnh nhân sự.
Khi tỉnh lại, chị nghe mọi người kể lại, bom phát nổ vài phút thì cũng là lúc chiếc ô tô chở hai nhà lãnh tụ chạy đến. Gặp tình cảnh như vậy, Chủ tịch Fidel đã cho dừng xe, lệnh cho đại sứ quán Cu Ba tại Việt Nam lúc ấy cũng có mặt tại đoàn dùng xe chở chị Hương và những người bị thương đi cấp cứu.
Chị nhớ lại: Sau khi được cứu chữa, các bác sỹ cho biết chỉ cần chậm một chút thôi là chị Hương sẽ không thể cứu sống. Được biết, vì tính mạng của chị Hương đang ngàn cân treo sợi tóc nên mặc dầu rất vội nhưng một chiếc xe ô tô trong đoàn đưa chị đi cấp cứu vẫn chạy ra Đồng Hới lấy 10 chai máu để vào kịp truyền máu cho chị và giúp chị sống được một cách thần kỳ. Không được gặp Chủ tịch Fidel Castro nhưng qua những gì mọi người kể lại, chị Hương luôn biết ơn người đã cứu mạng sống, khai sinh ra mình lần thứ hai trong cuộc đời này.
Chị Hương nay đã bước sang tuổi 55 và là mẹ của 3 đứa con nhưng ký ức ngày ấy vẫn còn in đậm. Chị tâm sự, bởi mình đã được sống sót một cách kỳ diệu nên trong suy nghĩ và việc làm, chị luôn nghĩ đến ân nhân cứu mạng mình và làm tất cả với sự chân thành và lòng nhiệt huyết cao độ.
Món quà cuộc đời
Tiếp tục ký ức về ngày xưa, chị Hương cho biết: Sau một thời gian nằm điều trị tại Bệnh viện A Vĩnh Linh, chị được đưa về điều trị tại nhà. Một ngày mùa đông giá lạnh cuối năm 1973, khi chị đang ở nhà tập vận động và hồi ức về những ngày tháng ác liệt trong chiến tranh thì bất ngờ nhà có khách. Đó là lãnh đạo Bệnh viện A, đại diện chính quyền huyện Vĩnh Linh và xã Vĩnh Thành.
Điều chị không thể ngờ là ngoài thăm hỏi, động viên họ còn mang đến cho chị một câu chuyện mà thực chất là một món quà vô cùng ý nghĩa: Chủ tịch Fidel Castro sau khi trở về nước đã vô cùng biết ơn và khâm phục tấm gương dũng cảm của nữ thanh niên Việt Nam trẻ tuổi đã quên mình dọn đường cho Chủ tịch và phái đoàn đi nên quyết định gửi quà tặng sang để khích lệ tinh thần chiến đấu của chị Hương.
Chị Hương kể: “Nghe mọi người nói tôi cứ tưởng là đùa, bởi sau khi sống sót, tôi hay nói với mọi người rằng, Chủ tịch Fidel là bố nuôi và tự nhận mình là con. Tuy nhiên, khi tận mắt chứng kiến món quá, tôi mới thấy điều hạnh phúc ấy là có thật”.
Món quà được gửi từ nửa vòng trái đất ấy là rất nhiều thuốc Tây và thuốc bổ loại đắt tiền dùng để chữa bệnh và một tấm danh thiếp của Chủ tịch Fidel Castro. Không cảm động và hạnh phúc sao được bởi ở thời điểm bấy giờ, giữa bộn bề công việc của đất nước, với vai trò là người đứng đầu quốc gia nhưng Chủ tịch Fidel Castro vẫn nhớ đến một câu chuyện rất nhỏ trong muôn vàn chuyện xảy ra trên trường quốc tế, quả thực là một nghĩa cử đáng khâm phục. Cử chỉ này lại một lần nữa khẳng định câu nói của ông: "Vì Việt Nam, nhân dân Cu Ba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình". Vì tình đồng bào đồng chí nên số thuốc đó chị đã sử dụng một phần, còn lại gửi tặng Bệnh viện A để cứu chữa cho những người khác.
Chị Hương cho biết: Sau cái lần được khai sinh lần thứ hai ấy, chị trở về quê và lấy chồng năm 20 tuổi. Sau đó, chị theo chồng về thị xã sinh sống, chạy chợ nuôi con cho đến ngày nay. Vợ chồng chị có 3 đứa con gái, đã lập gia đình và sinh cho chị đến 7 đứa cháu. Nhớ ơn người cứu mạng, chị luôn tâm niệm rằng, mình phải sống sao cho xứng đáng. Thi thoảng, cùng với những người là nhân chứng của vụ nổ bom năm nào, chị đứng ra tổ chức các cuộc gặp mặt để ôn lại chuyện xưa. Chị luôn tự hào với tất cả mọi người rằng, chị là con nuôi, được sinh ra lần thứ hai từ một người bố vĩ đại, đó là Chủ tịch Fidel Castro.
Lê Giáp - Phạm Phạm
