Sấm sét là hiện tượng tự nhiên, phổ biến trên trái đất. Nó là một luồng điện cực mạnh và sẵn sàng phá hủy mọi thứ mà nó phóng xuống. Sấm sét thường kéo theo mưa dông, giáng xuống mặt đất nơi con người sinh sống. Khi phóng điện trong khí quyển tia sét có thể di chuyển với tốc độ 36.000 km/h.
Là hiện tượng tự nhiên, hiếm khi sét đánh 2 lần cùng một chỗ. Tuy nhiên, trên trái đất có 1 nơi ngày nào cũng bị sét đánh trong suốt 300 ngày mỗi năm. Địa điểm đó là khu vực cửa sông Catatumbo đổ vào hồ Maracaibo, thuộc bang Zulia, Tây Bắc Venezuela.
Điều đặc biệt là sét chỉ đánh ở cùng một địa điểm, thời gian và lặp lại như vậy trong suốt 300 ngày mỗi năm. Đó là khi hoàng hôn buông xuống trên hồ Maracaibo một hồ nước lợ lớn ở tây bắc Venezuela cũng là khi gió lớn nổi lên, sấm sét bắt đầu xé toạc bầu trời.
Trong suốt nhiều năm, người địa phương thường xuyên phải chứng kiến sự "cuồng nộ" của tự nhiên với những cơn bão sét hoành hành khoảng 10 tiếng mỗi đêm. Hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này có tên là sét Catatumbo.
"Sông lửa trên bầu trời" hay "dòng sông hứng lửa từ trời",... là một số biệt danh mà người dân địa phương dùng để nói về hồ Maracaibo.
Vì có tới hàng nghìn tia sét phóng xuống mỗi đêm nên bầu trời ở hồ Maracaibo gần như lúc nào cũng rực sáng. Người địa phương còn lợi dụng thứ ánh sáng này để xác định phương hướng khi lái thuyền trong đêm tối.
Lý do khiến vùng đất này bị sét đánh nhiều và dữ dội như vậy là do địa hình của môi trường xung quanh. Cụ thể, hồ Maracaibo được bao bọc ba phía bởi các rặng núi, với bờ phía bắc của hồ mở ra Vịnh Venezuela.
Những tia sét trên hồ Maracaibo thường được hình thành cùng một thời điểm vào mỗi buổi tối. Tuy nhiên, nó có xu hướng hoạt động ít hơn vào mùa khô.
Thời điểm hồ Maracaibo bị "trời phạt" nhiều nhất trong năm là vào tháng 10. Đó là lúc hàng loạt các cơn bão mang theo mưa lớn cùng sấm chớp đổ xuống. Có những lúc nơi này chịu tới 28 cú sét trong một phút - đủ nguồn năng lượng thắp sáng cho 100 triệu bóng đèn.
Trung bình tia sét xuất hiện khoảng 140 - 160 đêm/năm, 10 giờ/ngày và 28 lần/phút. Một số nhà khoa học còn tiết lộ thời điểm lý tưởng nhất để ngắm nhìn những tia sét độc đáo xuất hiện ở hồ Maracaibo là trong khoảng thời gian tháng 9 - 11 hàng năm.
Ban ngày, ở khu vực Tây Bắc Venezuela, hồ Maracaibo chảy qua thành phố cùng tên vào biển Caribbean. Hơi nước từ mặt hồ được mặt trời sưởi ấm bốc lên cao. Về đêm, gió mậu dịch từ biển thổi tới đẩy khối không khí ấm áp này vào tầng không khí lạnh thổi ra từ các ngọn núi, tạo nên những "đám mây bão" phát ra tia lửa điện gọi là sét.
Ngoài ra còn một điều kỳ lạ khác là mỗi lần giáng xuống hồ Maracaibo những tia sét nhất quán này không có sấm đi kèm.
Một số người tin rằng sét Catatumbo không gây ra sấm và đây thực sự là một bí ẩn. Song, lý do đằng sau sự vắng mặt của âm thanh là do một thực tế những cơn bão sét xảy ra cách các nhân chứng từ 50-100km. Khoa học nói rằng bạn sẽ gần như không thể nghe được tiếng sấm nếu bạn ở cách xa những tia chớp từ 25km trở nên.
Hiện tượng kỳ lạ tại đây khiến các chuyên gia tò mò, cố gắng tìm kiếm lời giải đáp. Trong nhiều thập kỷ trước, các nhà khoa học tin rằng những mỏ uranium ở khu vực hồ là nguyên nhân hút sét, khiến nơi này chịu mật độ sét đánh dày đặc như vậy.
Tuy nhiên, ở hiện tại, người ta lại cho rằng sự kết hợp của địa hình và gió của hồ Maracaibo mới là nguyên nhân chính.
Tiến Sĩ Daniel Cecil, thuộc Trung tâm Thời tiết và Thủy văn toàn cầu (Mỹ) cho biết địa hình đóng vai trò quan trọng đối với việc thúc đẩy luồng gió nóng hay lạnh, qua đó hình thành nên những cơn bão.
Sở dĩ những tia sét tại hồ Maracaibo có nhiều màu sắc như vậy xuất phát từ độ ẩm của không khí. Nếu độ ẩm không khí cao thì các giọt nước trong không khí rất nhỏ. Từ đó, những tia sét có màu sắc rực rỡ, bắt mắt. Khi độ ẩm càng thấp thì những tia sét sẽ có màu trắng thay vì đỏ, cam, tím.
Với số lượng tia sét nhiều như vậy, hồ Maracaibo trở thành địa điểm tạo ra ozone ở tầng đối lưu duy nhất trên thế giới. Vào năm 2016, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng họ có thể dự báo sự xuất hiện của sét Catatumbo trước vài tháng. Kết quả này giống như một vị cứu tinh cho người dân địa phương sinh sống ở đây, những người vốn dựa vào nguồn cá từ hồ Maracaibo để duy trì sinh kế.
Sách kỷ lục Guiness thế giới đã trao danh hiệu cho hồ Maracaibo ở Venezuela là "Nơi bị sét đánh nhiều nhất thế giới". Vùng đất này bị ví như "trời hành" khi phải hứng chịu 10 tiếng sét đánh mỗi ngày, 300 ngày có sét trong năm.
Đặc biệt, khi biết đến hiện tượng lạ này, nhiều du khách không hề sợ hãi mà ngược lại đã tìm đến để chiêm ngưỡng "màn trình diễn sấm sét" ngoạn mục.
Đêm xuống khá nhanh đồng nghĩa với việc màn trình diễn sẽ sớm bắt đầu. Bầu trời ngày càng sáng rực và đường chân trời như đang bắn ra tia lửa điện màu sắc làm mãn nhãn người xem.
Ngoài ra, khu rừng nhiệt đới bao quanh hồ Maracaibo còn là nơi cư trú của các loài báo, cá sấu, trăn Nam Mỹ, bướm và vô số loài động thực vật khác thích hơp cho du khách thăm quan, thám hiểm.
KHÁNH LINH (T/h)
