Lạm dụng phụ gia thực phẩm độc hại, quản lý bó tay?

Dùng phụ gia “độc” để... giữ khách

Cửa hàng chuyên cung cấp giò Quốc Hương (Hàng Bông, Hà Nội), ngày thường cũng như ngày Tết, khách đến mua hàng tấp nập. Nhưng, cũng đã không ít lần bà chủ cửa hàng Quốc Hương phải phiền lòng khi khách hàng nghi ngại phần lớn các cửa hàng chuyên kinh doanh giò, chả đều sử dụng hàn the, phụ gia độc hại. Nhiều khách hàng thắc mắc vì sao khi mua giò, chả ngoài chợ lại rất giòn trong khi giò giã tay lại không có độ giòn như vậy?

Đoàn kiểm tra Sở Y tế Hà Nội lấy mẫu xét nghiệm giò chả

Chủ cửa hàng Quốc Hương lên tiếng tiếng phản đối gay gắt các gian thương sử dụng phụ gia độc hại khi chế biến giò chả. Theo tìm hiểu của PV, đơn vị tính số hàn the cho vào giò chả mà người sản xuất sử dụng không phải tính bằng đơn vị gram, mà là bằng thìa cà phê, bằng muôi. Bởi chất tăng độ giòn của giò chả chỉ đạt được độ giòn cao khi cho thêm phụ gia hàn the bổ sung..

Tại một cửa hàng trên phố Hàng Bồ, tôi gặp anh Nguyễn Văn Hà (Văn Điển, Hà Nội)- chuyên làm giò chả, nem chua đã hơn 10 năm, nhưng anh bảo rằng chưa từng nghe phụ gia sạch. Khi được giới thiệu về phụ gia sạch, anh Hà mua cả chất giòn giò, hương thịt, phẩm màu thực phẩm cho nem chua với giá gần 500 nghìn đồng. Người bán hàng, đồng thời là chuyên gia về phụ gia, thực phẩm bật mí: "Phụ gia trộn thêm ít hàn the thì đố ai có thể biết là chất gì. Cứ yên tâm, mua về dùng thử sẽ thấy...lãi"!

Khi PV đề cập tới phụ gia an toàn, chị Hương chủ quầy hàng ở chợ Hôm (Hà Nội) cho biết: "Hàn the thì sẵn, phụ gia an toàn bán ế ẩm lắm nên chị ngừng nhập hàng từ lâu rồi". Theo chị Hương, sở dĩ phụ gia an toàn không được người mua "chuộng" là do đắt hơn hàn the 5-6 lần, trong khi tác dụng không ổn định bằng. Đa số những người mua phụ gia là những người làm chế biến thực phẩm và mấy người trong số họ không tính thiệt hơn khi tính giá thành nguyên liệu đầu vào. Theo chị Hương, hầu hết các đồ thực phẩm bún, giò được bày bán trên thị trường đều dùng hàn the mới giòn, ngon và giữ được khách.

Khó quản lý?

Đem câu chuyện phụ gia an toàn đến ông Trần Đáng - nguyên cục trưởng Cục ATVSTP, chúng tôi nhận được câu trả lời: "Nhiều người sản xuất thực phẩm đổ xô đi mua các phụ gia sạch, nhưng tiếc rằng, đây chỉ là sự đối phó của họ với cơ quan chức năng, chứ chưa phải là biểu hiện thực hành sản xuất thực phẩm tốt. Đặc biệt, vào những đợt cao điểm thanh kiểm của các các cơ quan y tế, những gian thương tìm mọi cách qua mặt cơ quan chức năng".

Ông Đáng cho biết: "Trên thị trường, tỉ lệ giò chả có hàn the khoảng 30-70%, cơ quan chức năng còn phát hiện một số người sản xuất giò chả còn nghĩ ra chiêu trộn lẫn hàn the vào phụ gia an toàn để qua mặt cơ quan chức năng. Ngay cả khi đoàn thanh tra thấy các gói bột màu trắng ở khu chế biến, họ vẫn có thể “cãi” được. Nếu lực lượng thanh tra thử và phát hiện hàn the ngay trên giò chả thành phẩm thì họ bao biện chỉ cho một chút".

BS. Trần Văn Ký (Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam) cho biết: "Để có giá thành thấp, lời nhiều, người ta sử dụng các loại phụ gia tạo độ dai, giòn, độ kết dính, tạo màu, tạo mùi, tạo vị, chất chống nhiễm khuẩn, chống mốc, bột biến tính, bột ngọt, siêu bột ngọt... Như vậy ít nhất cả 10 loại phụ gia được dùng trong sản phẩm giò chả". Ngoài ra còn có tình trạng một phụ gia nhưng lại tổng hợp của rất nhiều phụ gia trong đó, nếu chúng ta không để ý cứ nghĩ đó là một chất.

Ông Nguyễn Thanh Phong - phó cục trưởng Cục ATVSTP thừa nhận cơ quan chức năng chưa quản lý được phụ gia nhập lậu. Kết quả là, trong nhiều đợt thanh kiểm tra đột xuất về an toàn thực phẩm, đoàn thanh tra liên ngành liên tiếp phát hiện các thực phẩm chứa chất phụ gia ngoài danh mục cho phép như hàn the trong giò, chả, formol trong bánh phở, chất Rhodamine B trong tương ớt, ớt bột, hạt dưa.

Ngân Giang