Vụ ám sát cựu Tổng thống Mỹ John F.Kennedy vào năm 1963 được nhắc đến trong hàng triệu trang tài liệu được chính quyền Washington công bố. Tuy nhiên, trong các lần công bố tài liệu giải mật trước đây, động cơ của kẻ ám sát Lee Harvey Oswald chưa từng được nhắc đến.
Thông tin công bố chính thức từ trước đến nay chỉ cho rằng Oswald dùng súng trường đứng trên tầng 6 tòa nhà Dealey Plaza, nổ súng bắn chết cựu Tổng thống Mỹ Kennedy, lúc đó đang ngồi trên xe trong chuyến diễu hành ở TP.Dallas vào ngày 22/11/1963. Và thông báo của CIA không nhắc chi tiết động cơ kẻ ám sát.
Trong bản báo cáo chính thức cuối cùng, Mỹ chỉ kết luận Oswald hành động vì “lòng thù hận xã hội Mỹ” và không có chứng cứ cho thấy có tay súng thứ hai. Tuy nhiên, tài liệu mới giải mật cho thấy nội bộ CIA lo ngại thông tin được công bố chính thức không chính xác và cuộc điều tra đã bỏ lỡ những manh mối quan trọng.
Cụ thể, các quan chức CIA không muốn tiết lộ với ủy ban Warren (cơ quan được Tổng thống Lyndon Johnson lập ra để điều tra về vụ ám sát) rằng cơ quan này từng theo dấu Oswald nhưng lại không nắm rõ hoạt động của nhân vật này.
Theo tài liệu của CIA mới công bố, tình báo Mỹ nắm được thông tin rằng khi còn là lính thủy đánh bộ đóng quân tại căn cứ ở bang California, Oswald đã lên tiếng bày tỏ sự ủng hộ và thần tượng lãnh tụ của Cuba trong nhiều năm.
Theo đánh giá của CIA, sau khi đọc xong một bài báo của tờ Times-Picayune về âm mưu ám sát lãnh tụ Castro, Oswald đã lên kế hoạch trả đũa bằng cách ám sát Tổng thống thứ 35 của Mỹ.
Ngay sau vụ ám sát, văn phòng CIA tại Mexico cảnh báo với trụ sở chính rằng bài viết của Times-Picayune có thể chứa đựng manh mối về động cơ của Oswald. Sau này, một luật sư thuộc ủy ban Warren tin rằng động cơ ám sát cựu Tổng thống Kennedy xuất phát từ bài báo đó.
Một tài liệu năm 1975 của CIA mới được công bố thừa nhận đã thiếu sót trong quá trình điều tra, đó là không thể thẩm vấn trực tiếp nhân chứng quan trọng ở Mexico City, Silvia Duran, người Mexico được cho có mối quan hệ tình ái với Oswald.
“Duran là nhân chứng còn sống sót duy nhất, biết rõ hoạt động của Oswald, nhưng chính quyền Mexico đã lấy lời khai người phụ nữ này”, theo báo cáo CIA.
Theo Politico, bà Duran vẫn còn sống nhưng đã nhiều lần khẳng định không có bất kỳ mối quan hệ tình ái với Oswald. Và theo tài liệu CIA, trong cuộc thẩm vấn với giới chức Mexico, bà Duran đã không giải thích vì sao người bạn, đồng nghiệp của bà tên Luisa Calderon khẳng định, biết rõ âm mưu bắn chết Tổng thống Kennedy trong cuộc điện thoại bị nghe lén vài giờ sau vụ ám sát.
“Vâng, tôi biết trước cả ông Kennedy. Hãy tưởng tượng xem một, hai, ba và bây giờ là ba phát... Đúng là những tên man rợ”, Calderon vừa nói vừa cười. CIA không nêu rõ Calderon nói chuyện với ai trên điện thoại.
Gần 30 năm sau, năm 1992, Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật sưu tập hồ sơ vụ ám sát cựu Tổng thống Kennedy. Bộ sưu tập này lưu giữ hơn 5 triệu trang tài liệu, hình ảnh, băng ghi âm... liên quan đến vụ ám sát chấn động thế giới. Theo đạo luật năm 1992, những tài liệu này phải được công bố sau 25 năm và thời hạn đó chính là ngày 26/10 năm nay.
Martha W. Murphy, một quan chức của cục Lưu trữ, giám sát các hồ sơ này cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng một nhóm các nhà nghiên cứu về an ninh cấp cao đang làm việc để chuẩn bị công bố các tài liệu về JFK. Bà Murphy tiết lộ, sẽ không có thông tin gây sốc trong các tài liệu này.
Tuy nhiên, nó được coi là rất đáng giá đối với các nhà nghiên cứu lịch sử: “Bộ sưu tập này sẽ là những góc khuất thú vị của thời kỳ Chiến tranh Lạnh", bà Murphy cho hay.
Vụ ám sát Tổng thống thứ 35 của Mỹ được coi là sự kiện gây chấn động trong lịch sử Mỹ hiện đại với hàng loạt suy đoán và thuyết âm mưu kỳ lạ khiến nhiều người tò mò. Tuy nhiên, theo một số quan chức Mỹ, các quan chức CIA và cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) sẽ đề nghị Tổng thống Donald Trump giữ tuyệt mật những tài liệu còn lại trước khi hết hạn công bố vào tháng 10/2017.
Xem thêm >> Tiết lộ về việc đồng minh Mỹ "ngầm bắt tay" mua vũ khí của Triều Tiên
Đ.V