Được nghe nhiều về tầm gửi trên ti vi lâu nay, đài truyền hình quốc gia còn làm cả một phóng sự dài về tầm gửi trên cây gạo, làng đó thu về tiền tỷ hàng năm nhờ loại cây này nên tôi vẫn nghĩ giá của nó cao lắm và người dân thường chắc hẳn chẳng dám mơ tới. Vậy mà lần vừa rồi về thăm quê, người dân quê tôi xao xác về loại cây này. Đâu đâu cũng thấy nhà nọ nhà kia bàn luận mua về để chữa bệnh mất ngủ, suy nhược cơ thể… Như thể chỉ cần mua được hạt cây tầm gửi là có thể cứu được tất cả những cơn bệnh tật đang hoành hành cơ thể.
Đang ngồi uống nước với người chú ruột, tôi bỗng thấy ngoài ngõ tiếng rao lanh lảnh bán quả tầm gửi. Cây tầm gửi vốn mọc ít, kiếm được cành, cây và lá của nó đã không dễ, nay lại thấy rao bán mỗi quả thì chắc hẳn càng hiếm. Thấy chuyện lạ, tôi gọi chiếc xe máy dừng lại. Người bán hàng mau mắn tay mở chiếc khăn che kín khuôn mặt xám xịt rám nắng (có lẽ chị này đã có không ít ngày rong ruổi ở các vùng quê bán hàng rong), tay còn lại cởi nhanh dây thun chằng một bao tải những quả nhỏ nhỏ màu xanh to bằng nửa hạt ngô.
Cũng chẳng để tôi hỏi nhiều, chị quảng cáo luôn, đây là hạt quả tầm gửi cây gạo được lấy trên Phú Thọ. Quả này không phải đợt nào cũng có, chỉ một tháng nữa thì muốn mua cũng không có được. Quả sẽ chín, chim rất thích loại quả này sẽ gọi nhau đến ăn. Quả nào may mắn còn sót thì cũng rụng và không còn tác dụng chữa bách bệnh nữa.
Một chủ cửa hàng cho biết giá của 1kg tầm gửi chưa đến 1.000 đồng
Nghe chị bán hàng nói "chữa bách bệnh" tôi tròn mắt. Như hiểu được suy nghĩ của tôi, chị nói thản nhiên: "Chắc chị chưa hiểu được rồi, loại quả tầm gửi cây gạo này gặp đúng người hiểu tác dụng của nó thì sẽ mua hàng chục cân. Họ coi đó như thần dược. Có người còn mua tích dần để gửi ra nước ngoài. Bởi nó không chỉ chữa được dạ dày, đau đầu, chán ăn… mà còn có tác dụng chữa ung thư, viêm đại tràng… Nói tóm lại là chữa bách bệnh".
Bốc từng nắm quả màu xanh thẫm này lên tay tôi không chắc là có phải quả tầm gửi hay không bởi từ bé chỉ được nhìn thấy quả tầm gửi trên cây bưởi nhà bà ngoại, loại quả này có vẻ to hơn một chút và thẫm hơn. Chị bán hàng nói quả tầm gửi cây gạo có khác hơn một chút. Loại quả tươi này được chị bán với giá 300 nghìn đồng/kg
. Người bán hàng còn mau mắn hướng dẫn tôi cách chế biến. Với những người uống được rượu thì quả này nên đem sao khô rồi ngâm với rượu đem hạ thổ ít nhất nửa năm. Mỗi lần dùng thì chỉ cần uống một chén vào buổi sáng trước khi ăn cơm sẽ có tác dụng rất nhiều đến sức khỏe, hết đau đầu, đau bụng, viêm đại tràng... Người nào không uống rượu được thì chỉ cần nấu tươi như chè xanh uống giải nhiệt hàng ngày và cũng có tác dụng bổi bổ không kém.
Còn theo PGS.TS Nguyễn Duy Thuần, PGĐ học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam, Viện trưởng viện Nghiên cứu y dược cổ truyền Tuệ Tĩnh, theo dân gian thì loại cây này có thể có tác dụng chữa được một số bệnh. Tuy nhiên hiện vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào về loại cây này. Trong tự nhiên có rất nhiều cây cỏ có tác dụng làm mát cơ thể và không gây tác hại nhưng cũng có những cây có tác dụng phụ mà phải đến 20 năm sau khi uống mới có biểu hiện. Cũng chính vì chưa có xác minh khoa học về tác dụng của loại cây này nên ông khuyên người dân có bệnh thì nên đến bệnh viện để khám và làm theo chỉ dẫn của bác sỹ.
Thành Huế