Các nhà lãnh đạo BRICS (gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi) đã kêu gọi cộng đồng thế giới ủng hộ các cuộc đàm phán trực tiếp nhằm giải quyết xung đột Palestine-Israel trên cơ sở “giải pháp hai nhà nước” dẫn đến thành lập một nhà nước Palestine có chủ quyền, theo tuyên bố của Hội nghị Thượng đỉnh bất thường của nhóm các nền kinh tế mới nổi lớn về tình hình ở Trung Đông.
Được Nam Phi – nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên BRICS – tổ chức theo hình thức trực tuyến hôm 21/11, hội nghị có sự tham gia của Nguyên thủ các nước Brazil, Nga, Trung Quốc, trong khi Ấn Độ được đại diện bởi Bộ trưởng Ngoại giao Jaishankar.
Cuộc họp còn có đại diện của các nước Trung Đông-Bắc Phi, bao gồm các nước đã được mời tham gia BRICS bắt đầu từ tháng 1/2024, là Ả Rập Xê-út, Iran, và Ethiopia. Ai Cập cũng cử đại diện tham gia. Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cũng đã dự hội nghị.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, người chủ trì cuộc họp khẩn của BRICS, đã lên án các hành động của Israel ở Dải Gaza, đồng thời kêu gọi “lệnh ngừng bắn ngay lập tức và toàn diện” và triển khai lực lượng Liên Hợp Quốc “để giám sát việc chấm dứt chiến sự và bảo vệ dân thường”.
“Với tư cách là các quốc gia riêng lẻ, chúng tôi đã thể hiện mối quan ngại sâu sắc của mình trước sự chết chóc và tàn phá ở Gaza. Hãy để cuộc họp này trở thành lời kêu gọi rõ ràng để chúng ta kết hợp nỗ lực và tăng cường hành động nhằm chấm dứt những điều này”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS khẩn cấp được tổ chức theo hình thức trực tuyến, ngày 21/11/2023. Ảnh: Kremlin.ru
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến hôm 21/11, đã kêu gọi tổ chức “hội nghị hòa bình quốc tế” để giải quyết xung đột giữa Israel và Hamas.
“Không thể có hòa bình và an ninh bền vững ở Trung Đông nếu không có giải pháp công bằng cho vấn đề Palestine”, ông Tập nói qua một phiên dịch viên.
Kể từ khi cuộc xung đột Palestine-Israel mới nhất bùng nổ, Trung Quốc đã tích cực nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình và ngừng bắn, trong đó Bắc Kinh cung cấp hỗ trợ “để giúp giảm bớt hoàn cảnh nhân đạo ở Gaza”, điều mà ông Tập cho biết đất nước ông dự định sẽ tiếp tục thực hiện.
Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng cộng đồng quốc tế nên hợp lực để tìm giải pháp chính trị cho cuộc xung đột Israel-Palestine, đồng thời khẳng định lập trường của Moscow “là nhất quán và không thay đổi theo tình hình”.
Theo ông Putin, các nước BRICS và các nước trong khu vực có thể đóng vai trò then chốt trong công việc này. “Đây là lý do tại sao có sự tham gia của các đồng nghiệp của chúng tôi từ Trung Đông trong cuộc họp hôm nay, những người được mời tham gia BRICS với tư cách là thành viên chính thức, là đặc biệt quan trọng”, nhà lãnh đạo Nga lưu ý.
Ông Putin nhấn mạnh sự cần thiết phải đạt được lệnh ngừng bắn lâu dài và bền vững, gọi đây là “mục tiêu cấp bách nhất”. Tổng thống Nga lưu ý thêm: “Điều quan trọng là ngăn chặn các quốc gia khác bị lôi kéo vào cuộc chiến ở Trung Đông và ngăn chặn xung đột mở rộng, cũng như duy trì nền hòa bình mong manh giữa các tôn giáo”.
Các bác sĩ Ai Cập đứng cạnh lồng ấp để tiếp nhận những đứa trẻ Palestine sinh non được sơ tán khỏi Gaza, tại cửa khẩu biên giới Rafah, ngày 20/11/2023. Ảnh: AFP/Straits Times
Cũng trong ngày 21/11, Nội các Israel đã thông qua một thỏa thuận theo đó ít nhất 50 con tin – là phụ nữ và trẻ em – bị Hamas giam giữ ở Gaza sẽ được thả, để đổi lấy một lệnh ngừng bắn kéo dài 4 ngày trong chiến dịch trên không và trên bộ của Israel tại dải đất này, Đài CNN (Mỹ) dẫn một tuyên bố của chính phủ Israel cho biết.
Theo tuyên bố, lệnh ngừng bắn sẽ được công thêm 1 ngày cho mỗi 10 con tin tiếp theo được thả, mang đến khả năng ngừng bắn sẽ kéo dài hơn thời hạn 4 ngày ban đầu. Tuyên bố cũng nêu rõ rằng Israel có kế hoạch tiếp tục chiến dịch trên không và trên bộ “để hoàn thành việc tiêu diệt Hamas” sau khi đợt thả con tin này kết thúc.
Tuyên bố không đề cập đến việc trả tự do cho các tù nhân Palestine bị giam giữ trong các nhà tù của Israel, mặc dù đây cũng được hiểu là một phần quan trọng của thỏa thuận. Các báo cáo trước đó hôm 21/11 cho rằng khoảng 150 tù nhân Palestine – chủ yếu là phụ nữ và trẻ em – sẽ được thả.
Một nguồn tin chính phủ nói với CNN rằng thỏa thuận này đã được Nội các Israel chấp thuận với đa số phiếu đáng kể. Một tuyên bố chi tiết hơn sẽ được gửi tới gia đình các con tin vào cuối ngày, tuyên bố của chính phủ Israel cho biết.
Minh Đức (Theo TASS, CNN, RFI)
