Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Slovakia Robert Fico đã gặp nhau tại Điện Kremlin vào ngày 22/12 để thảo luận về một hợp đồng sắp hết hạn cho phép khí đốt Nga quá cảnh qua Ukraine tới Trung Âu.
Ông Fico cho biết, chuyến đi tới Moscow của ông là để phản ứng lại việc Ukraine tuyên bố sẽ không gia hạn hợp đồng, dự kiến sẽ hết hạn vào ngày 31/12.
"Tổng thống Nga Putin đã xác nhận Liên bang Nga sẵn sàng tiếp tục cung cấp khí đốt cho phương Tây và Slovakia, điều gần như không thể từ ngày 1/1/2025 do lập trường của Tổng thống Ukraine", ông Fico cho biết trên Facebook.
Người đứng đầu chính phủ Slovakia cho biết, ông và ông Putin cũng trao đổi quan điểm về tình hình quân sự ở Ukraine, cũng như mối quan hệ song phương giữa Slovakia và Nga.
Thủ tướng Slovakia Robert Fico gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Điện Kremlin, ngày 22/12/2024. Ảnh: TASS
Ông Fico, người có quan điểm về cuộc xung đột Nga-Ukraine khác biệt rõ rệt so với quan điểm của hầu hết các nhà lãnh đạo châu Âu, đã trở lại nắm quyền vào năm 2023 sau khi đảng cánh tả SMER của ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội ở quốc gia Trung Âu.
Dưới thời của ông, chính sách đối ngoại của Bratislava có sự thay đổi. Thủ tướng Slovakia ngay lập tức dừng viện trợ quân sự nhà nước cho Kiev, tuyên bố cuộc xung đột Nga-Ukraine không thể giải quyết bằng biện pháp quân sự, đồng thời chỉ trích các lệnh trừng phạt đối với Moscow.
Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, ông Fico là lãnh đạo nước EU thứ 3 tới Moscow gặp Tổng thống Putin.
Chuyến thăm Điện Kremlin của ông Fico diễn ra sau chuyến thăm của Thủ tướng Hungary Viktor Orban vào tháng 7/2023 và Thủ tướng Áo Karl Nehammer vào tháng 4/2022. Các đồng minh EU đã chỉ trích cả 2 chuyến thăm đó.
Truyền hình Nga đã chiếu cảnh ông Putin và ông Fico bắt tay nhau khi bắt đầu cuộc hội đàm hôm 22/12. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết cuộc gặp đã được sắp xếp cách đây vài ngày.
Chuyến thăm của nhà lãnh đạo Slovakia – một quốc gia thành viên NATO và EU – chưa được công bố trước đó, nhưng ông Fico cho biết, các quan chức cấp cao của EU đã được thông báo về chuyến đi và mục đích của chuyến đi vào ngày 20/12, tức 2 ngày trước chuyến đi.
Slovakia và Hungary, những quốc gia phụ thuộc nhiều vào khí đốt Nga, đã nêu lên mối lo ngại về viễn cảnh mất nguồn cung sau khi Ukraine tuyên bố sẽ không gia hạn hợp đồng trung chuyển.
Slovakia, quốc gia có hợp đồng dài hạn với gã khổng lồ năng lượng Gazprom của Nga, đã cố gắng tiếp tục nhận khí đốt qua Ukraine, cho biết việc mua khí đốt ở nơi khác sẽ khiến nước này phải trả thêm 220 triệu Euro (229 triệu USD) chi phí vận chuyển.
Ukraine đã nhiều lần từ chối gia hạn thỏa thuận vận chuyển. Ông Fico đã thúc đẩy vấn đề này vào ngày 19/12 tại Hội nghị Thượng đỉnh EU ở Brussels, nơi cũng có sự tham dự của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người đã nhắc lại rằng đất nước của ông sẽ không tiếp tục vận chuyển khí đốt của Nga.
Ông Zelensky cho biết, ông đã nói với ông Fico rằng Ukraine sẽ sẵn sàng vận chuyển khí đốt của một quốc gia khác thông qua cơ sở hạ tầng đường ống của mình để đến châu Âu, nhưng cần đảm bảo rằng khí đốt đó không phải là "bình mới rượu cũ".
"Chúng tôi sẽ chỉ vận chuyển khí đốt nếu nó không đến từ Nga", nhà lãnh đạo Ukraine nói.
Hungary cũng muốn giữ nguyên nguồn cung qua Ukraine, nhưng họ vẫn có thể tiếp tục nhận khí đốt Nga từ phía Nam, thông qua đường ống TurkStream qua Biển Đen.
Ủy ban châu Âu (EC) đã tuyên bố rằng họ đã sẵn sàng để hợp đồng hiện tại hết hạn và tất cả các quốc gia tiếp nhận nhiên liệu của Nga thông qua tuyến đường Ukraine đều có quyền tiếp cận nguồn cung thay thế.
Minh Đức (Theo RFE/RL, Reuters)
