Lý Hữu Trường được biết đến với tên gọi Trường Lịch Sử, sở hữu kênh TikTok với hơn 1 triệu người theo dõi, chuyên chia sẻ những thước phim sinh động về các câu chuyện lịch sử.
Nói về cái tên Trường lịch Sử, Trường chia sẻ, có hai ý nghĩa, vừa là tên riêng nhưng cũng vừa là một trường học online - nơi chia sẻ những kiến thức về lịch sử cho các bạn trẻ.
Kể chuyện lịch sử dưới góc nhìn của người trẻ
Người Đưa Tin (NĐT): Trước khi trở thành TikToker Trường Lịch Sử ở thời điểm hiện tại, anh đã từng học chuyên ngành kỹ thuật ô tô. Đâu là lý do khiến anh chọn trở thành một người sáng tạo nội dung trên nền tảng xã hội TikTok?
Trường Lịch Sử: Khi còn học cấp 2, tôi đã rất đam mê với việc phát triển nội dung trên nền tảng mạng xã hội, tôi còn tự tạo kênh Youtube với lượng người theo dõi nhất định. Tuy nhiên, do định hướng của nhà trường, cha mẹ lúc bấy giờ, tôi đã lựa chọn học chuyên ngành kỹ thuật ô tô.
Trong quá trình học tập tại trường Đại học, tôi tham gia vào câu lạc bộ và bén duyên trở lại với việc làm video TikTok. Sau đó, tôi được mời vào đội TikTok của dự án “Sách và hành động”. Suốt thời gian đầu, tôi thực hiện nội dung về tình yêu, gia định, công sở…
Tuy nhiên, nhận thấy những video không lên xu hướng, tôi chuyển qua làm về lịch sử và may mắn thu hút được sự quan tâm từ mọi người. Tôi vẫn thường nói vui là có lẽ "lịch sử chọn tôi chứ không phải tôi chọn lịch sử".
Thời điểm TikTok mới nổi lên tại Việt Nam, nhiều người cho rằng nó có nhiều nội dung độc hại, không mang lại giá trị gì cho giới trẻ. Lúc đó, tôi nghĩ rằng, thay vì hùa theo hay than phiền về nó, tại sao không cùng chung tay giải quyết, thay đổi vấn đề đó. Chính vì vậy, tôi đã lập ra kênh TikTok về Lịch sử với hy vọng sẽ là một trong những người đóng góp sự thay đổi nhỏ bé vào trong nền tảng, làm tăng thêm những kênh có ích hơn.
Trong suy nghĩ của tôi, bản chất của mạng xã hội không xấu, nó chỉ là một công cụ và chính người sử dụng mới là yếu tố quyết định ý nghĩa, giá trị của nền tảng đó.
NĐT: TikTok là nền tảng đa dạng, có vô vàn hướng đi và nội dung để có thể phát triển. Tại sao anh lại chọn xây dựng kênh của mình theo hướng chia sẻ kiến thức về lịch sử?
Trường Lịch Sử: Khi những video về Lịch sử lên xu hướng, tôi đã từng rất đắn đo giữa việc có nên tiếp tục làm về nội dung này hay không. Bởi tôi không phải chuyên gia trong khi lịch sử vốn rất khó để tiếp cận, khó làm nội dung.
Tuy nhiên, khi đọc những bình luận từ phía người xem như “Anh làm lịch sử hay thế”, “Anh làm nội dung thu hút quá”… Tôi lại thấy một nguồn động lực vô hình. Từ đó tôi có niềm tin vào bản thân hơn, tin rằng mình có thể làm được. Càng làm về lịch sử, tôi nhận ra rằng ngách lịch sử mình đang làm thật sự có ý nghĩa, có giá trị với xã hội.
NĐT: Anh đã làm thế nào để biến những sự kiện lịch sử phức tạp thành nội dung ngắn gọn và thú vị trên nền tảng TikTok?
Trường Lịch Sử: Bản thân tôi không phải chuyên gia về lịch sử. Chính vì vậy, tôi không thể lập tức chia sẻ kiến thức hay dông dài, triết lý được. Cũng như nhiều người khác, khi muốn hiểu về lịch sử, tôi phải bỏ thời gian để học, để tìm hiểu.
Tuy nhiên, khi làm nội dung về lịch sử, góc nhìn của tôi sẽ là góc nhìn của một bạn trẻ yêu thích lịch sử một cách thuần túy. Khi nhận thấy một điều gì hay, tôi sẽ tìm hiểu và kể lại cho người xem bằng ngôn ngữ của riêng mình, không phải ngôn ngữ của một chuyên gia hay của thầy cô giảng dạy trên trường lớp.
Đối với nhiều người, Lịch Sử là một môn khó nhằn, bởi đôi khi nó hơi khô khan và có quá nhiều dữ liệu cần nhớ. Tuy nhiên, tôi muốn chứng minh rằng lịch sử không khô khan như mọi người vẫn nghĩ.
Chính vì vậy, trong quá trình sáng tạo nội dung, tôi thường lựa chọn những thông tin vừa đem lại giá trị về lịch sử cho mọi người đồng thời có thêm những yếu tố hay ho, thú vị và ấn tượng để thu hút người xem hơn.
NĐT: Lịch sử vẫn luôn là đề tài liên quan đến nhiều quan điểm và đánh giá khác nhau. Anh đã làm thế nào để có thể đối mặt với những ý kiến đa dạng từ cộng đồng và nhất là những bình luận trái chiều?
Trường Lịch Sử: Khi đối mặt với những ý kiến trái chiều hay phản bác từ người xem, điều đầu tiên tôi cần kiểm tra là về mặt nội dung đã chính xác hay chưa. Tuy nhiên, đôi lúc không thể tránh khỏi lỗi sai. Lúc đó, tôi sẽ đính chính lại và sửa đổi.
Dù vậy, khi trở thành nhà sáng tạo nội dung, đôi khi tôi vẫn sợ áp lực từ dư luận. Chỉ cần những bình luận như: “Nhìn anh này không hợp nói chuyện Lịch sử” hay “Giọng anh này không hay” cũng khiến tôi rất buồn, thậm chí rơi vào tự ti.
May mắn, nhờ những lời khuyên từ mọi người và tôi cũng tự nhủ với chính mình rằng phải nghĩ rộng hơn. Khi đối mặt với những bình luận tiêu cực, nếu đó là sự phê phán, suy nghĩ, quan điểm áp đặt của cá nhân thì tôi sẽ hạn chế để ý đến. Thay vào đó, tôi dành thời gian cho những thông tin tích cực, đọc và phản hồi những bình luận thiết thực, hữu ích.
Nội dung xấu độc như những “con mọt” ăn mòn “cái cây” TikTok
NĐT: Sau một thời gian dài sử dụng TikTok, anh đánh giá thế nào về các nội dung trên nền tảng này ở thời điểm hiện tại?
Trường Lịch Sử: TikTok đã khác ngày trước rất nhiều, có những quy củ, trật tự nhất định. Trước đó, có rất ít nội dung về giáo dục, thậm chí bị trùng lặp nội dung. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nội dung giáo dục trên nền tảng này đang ngày càng đa dạng và phát triển, đầy đủ và lành mạnh hơn.
Tuy nhiên, vẫn còn những nội dung không tốt, độc hại được biến tướng theo nhiều hình thức khác nhau. Ngay trong chính mảng giáo dục cũng có 2 mặt tốt và xấu.
Làm về mảng giáo dục không hề dễ. Bản thân từ giáo dục đã có nghĩa là mang đến thông tin, giá trị cho người xem. Tuy nhiên, truyền tải như thế nào là đúng đắn cũng là vấn đề đặt ra. Có nhiều người mang danh nghĩa truyền tải giáo dục, tuy nhiên lại đi lệch với mục tiêu bản thân đặt ra, khiến nội dung cũng lệch lạc theo.
Hy vọng trong tương lai, TikTok sẽ tạo ra sân chơi, cuộc thi giáo dục để khuyến khích cộng đồng tham gia. Đồng thời có sự ưu tiên hơn trong thuật toán đối với nội dung về giáo dục.
NĐT: Bản thân là một người có sức ảnh hưởng trên nền tảng TikTok, anh cảm thấy mình cần có trách nhiệm gì đối với cộng đồng để thúc đẩy môi trường lành mạnh trên nền tảng này?
Trường Lịch Sử: Tôi đang cố gắng nhân bản, gia tăng những kênh về giáo dục. Tôi hy vọng là mình sẽ truyền cảm hứng được cho nhiều người khác cũng làm giáo dục. Không chỉ có một kênh Trường Lịch Sử làm về giáo dục mà cũng sẽ có thêm nhiều người đam mê sáng tạo nội dung này hơn trên nền tảng TikTok.
Tôi cho rằng, để có thể xây dựng thành công kênh trên nền tảng TikTok, không chỉ riêng mảng giáo dục, mọi người cần xây dựng giá trị cốt lõi và cái tâm cho riêng mình. Nội dung có thể thay đổi theo thời gian, tuy nhiên, sự tử tế và trách nhiệm đối với mỗi thước phim mà mình sáng tạo ra là bất biến.
NĐT: Hiện nay, có nhiều người lợi dụng TikTok để truyền tải những nội dung xấu, độc, thậm chí xuyên tạc về Lịch sử. Theo anh, nên có biện pháp gì để ngăn chặn những nội dung như vậy?
Trường Lịch Sử: Điều gì cũng có 2 mặt. Song hành cùng với những nội dung tích cực, những nội dung xấu độc trên TikTok cũng lan truyền rất mạnh mẽ nếu không được kiểm duyệt kĩ càng. Đối với tôi, TikTok như một "cái cây", sét đánh chưa chắc đã chết nhưng những nội dung xấu độc sẽ là những "con mọt" độc ăn mòn từng ngày khiến nó dần lụi tàn.
TikTok hiện nay cũng đang hạn chế dần những nội dung như vậy và kiểm duyệt gắt gao hơn. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là sự tiếp nhận từ phía người xem. Khi đối mặt với những nội dung như vậy, thay vì vào bình luận phản bác, đẩy video lên xu hướng khiến nhiều người biết đến hơn, các bạn có thể chung tay báo cáo nội dung đó.