Bị cáo Trương Mỹ Lan ý thức được hành vi phạm tội, có thái độ thành khẩn
Ngày 25/11, TAND Cấp cao tại Tp.HCM tiếp tục phiên xét xử phúc thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan (giai đoạn 1).
Trước đó trong phần tranh luận, luật sư bào chữa cho các bị cáo trình bày quan điểm bào chữa cho thân chủ và các bị cáo cũng được tự bào chữa bổ sung.
Trong đó, luật sư của bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch HĐQT Tập toàn Vạn Thịnh Phát) nêu nhiều lý do và cả lợi ích khi không tử hình bị cáo Lan. Đồng thời, nhóm luật sư của bị cáo Lan cho biết, hiện thân chủ của họ đã ý thức được hành vi phạm tội, có thái độ thành khẩn và chủ động, tìm nhiều cách để khắc phục hậu quả vụ án.
Ngoài ra, luật sư của các cá nhân, tổ chức được xác định tư cách tố tụng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng nêu nhiều luận điểm làm căn cứ để tòa tuyên có lợi cho thân chủ của mình.
Đại diện VKS thực hành công tố tại phiên tòa phúc thẩm xét kháng cáo của Trương Mỹ Lan và 47 đồng phạm.
Trong phần đối đáp tại phiên xử hôm nay (25/11), đại diện VKS vẫn giữ nguyên đề nghị tuyên phạt tổng án phạt tử hình đối với bị cáo Trương Mỹ Lan về các tội: Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Đưa hối lộ và Tham ô tài sản.
Cụ thể, về yêu cầu của luật sư cho rằng bị cáo thực hiện một hành vi xuyên suốt nhưng tách ra thành 2 tội danh là bất lợi cho bị cáo, đại diện VKS cho rằng, bị cáo Trương Mỹ Lan nắm giữ 91,5% cổ phần và là người điều hành, chỉ đạo toàn diện tại SCB.
Trong đó, có việc tự bố trí các nhân sự chủ chốt và chỉ đạo các nhân sự này giúp sức trong việc rút tiền từ SCB để sử dụng vào mục đích cá nhân, gây thiệt hại cho SCB, không có khả năng thu hồi.
Bị cáo Trương Mỹ Lan đã cùng lúc thực hiện nhiều hành vi phạm tội, trong một thời gian dài mà chính sách pháp luật có nhiều thay đổi.
Hành vi phạm tội của bị cáo Lan xảy ra tại SCB, là một ngân hàng thương mại cổ phần. Tại thời điểm trước ngày 1/1/2018, pháp luật không quy định về tội Tham ô tài sản trong doanh nghiệp tư nhân. Do đó, hành vi của bị cáo Lan chỉ đủ dấu hiệu cấu thành tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Đối với hành vi xảy ra sau ngày 1/1/2018, bị cáo Lan đã lợi dụng ảnh hưởng, quyền hạn của mình để rút tiền từ SCB đem về nhà riêng, chỗ làm việc hoặc chỉ đạo trả nợ vay,… Do BLHS năm 2015 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2018) có sự thay đổi về chính sách pháp luật và quy định về hành vi cấu thành tội danh, do đó, hành vi của bị cáo Lan đã phạm tội Tham ô tài sản.
Như vậy, theo VKS, việc truy tố bị cáo Lan tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (xảy ra trước ngày 1/1/2018) và tội Tham ô tài sản (xảy ra sau ngày 1/1/2018) là phù hợp, đúng quy định pháp luật.
Về quan điểm bị cáo Lan chỉ dùng tiền để đảo nợ và tiền không ra khỏi SCB, đại diện VKS cho rằng, trong số 1.284 khoản vay tại SCB của nhóm bị cáo Lan, ngoài việc vay để đảo nợ thì bị cáo đã dùng một số tiền lớn vào mục đích cá nhân, như: Trả nợ cho bạn bè, tiền mua lại các dự án, chi phí cho hoạt động của SCB…
Như vậy, không phải bị cáo chỉ sử dụng tiền vay để đảo nợ SCB, mà số tiền vay đã ra khỏi sự kiểm soát của ngân hàng và được bị cáo Lan sử dụng nhiều mục đích khác nhau. Việc đảo nợ thực chất là để rút tiền ra khỏi SCB nên hành vi phạm tội của bị cáo được cấu thành từ lúc tiền ra khỏi SCB.
Quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã kê biên 1.169 tài sản liên quan bị cáo Lan đã kê biên. Trong số này, chỉ có 60 tài sản được xác định hình thành trước thời điểm năm 2012 (là thời điểm Trương Mỹ Lan chưa nhận tái cơ cấu SCB). Từ đó cho thấy, có đến 84% tài sản được hình thành sau năm 2012. Thời điểm hình thành các tài sản này trùng với thời điểm bị cáo thực hiện hành vi phạm tội.
Bị cáo Lan cũng thừa nhận các tài sản bị kê biên trên là của bị cáo, hoặc nhờ người khác đứng tên rồi giao cho một cá nhân trong Tập đoàn Vạn Thịnh Phát theo dõi.
Đối với việc các luật sư cho rằng bị cáo Lan có nhiều tình tiết giảm nhẹ nên đủ cơ sở được xem xét giảm nhẹ hình phạt cho tội Tham ô tài sản, VKS cho rằng, căn cứ điểm c khoản 3 Điều 40 BLHS quy định người bị kết án tử hình về tội Tham ô tài sản mà chủ động nộp lại 3/4 tài sản đã tham ô, chủ động hợp tác, hoặc lập công lớn sẽ không bị tử hình.
Hậu quả bị cáo Trương Mỹ Lan gây ra là đặc biệt lớn
Trong vụ án này, bị cáo Lan bị quy kết tham ô 304.000 tỷ đồng (nợ gốc), nếu tính theo tỉ lệ 3/4 thì bị cáo phải giao nộp 280.000 tỷ đồng thì mới có cơ sở đề nghị giảm mức án tử hình. Tại thời điểm xét xử, toàn bộ việc khắc phục hậu quả của bị cáo Lan mới chỉ là phương án, chưa có con số cụ thể.
"Vì vậy việc xem xét sẽ phụ thuộc trong giai đoạn thi hành án như hợp tác tích cực SCB, cơ quan thi hành án và các cơ quan tiến hành tố tụng liên quan để làm sao xử lý tài sản nhanh nhất, nhằm khắc phục hậu quả vụ án, từ đó mới có căn cứ xem xét", đại diện VKS nói và cho biết thêm, rằng đây là nhận định của VKS, còn lại sẽ do HĐXX quyết định.
Cũng theo đại diện VKS, quá trình xét xử phúc thẩm, bị cáo Lan đã không còn kêu oan và có nhiều tình tiết giảm nhẹ hình phạt được VKS ghi nhận. Tuy nhiên, do hậu quả bị cáo gây ra là đặc biệt lớn, số tiền tham ô lớn, chưa từng có trong lịch sử tố tụng Việt Nam và không biết đến bao giờ mới khắc phục được…
Do đó, đại diện VKS cho rằng cần có án phạt thật nghiêm khắc đối với bị cáo Trương Mỹ Lan, đề nghị giữ nguyên mức án tử hình đối với bị cáo này.
