Theo nhận định của một nhà phân tích Trung Quốc, Nhà Trắng dường như muốn ổn định mối quan hệ với Bắc Kinh trong những tháng nhiệm kỳ của ông Obama, sau khi một báo cáo gần đây cho thấy Lầu Năm Góc đã được khuyến cáo là không nên sử dụng cụm từ "cạnh tranh siêu cường" trong các tài liệu nói về thách thức quân sự đến từ Trung Quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter.
Nhà quan sát này cho biết một số báo cáo khác từ Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) cũng cho thấy dấu hiệu Washington có ý định giảm bớt căng thẳng với Bắc Kinh trong tranh chấp ở Biển Đông.
SCMP trích dẫn thông tin tờ Navy Times, ấn phẩm hàng tuần của quân nhân Mỹ nói rằng NSC đã ra lệnh lãnh đạo Lầu Năm Góc tránh dùng cụm từ "cạnh tranh siêu cường" và tìm một cụm từ nào khác ít khiêu khích hơn.
Một số hàng tin dẫn lời các quan chức Nhà Trắng cho biết thuật ngữ trên là không chính xác để mô tả sự va chạm của Mỹ và Trung Quốc lúc này.
Tuy nhiên một số chuyên gia khác cảnh báo rằng sự cứng rắn của Trung Quốc ở Biển Đông và Biển Hoa Đông bao gồm việc tăng cường quân sự hóa, bồi đắp đảo nhân tạo và tuyên bố mở rộng lãnh thổ trong các vùng biển tranh chấp là sự đối địch với lợi ích của Mỹ.
Lầu Năm Góc sau đó đã không bình luận gì về điều này.
Chia sẻ quan điểm về sự dịu giọng từ phía Mỹ, Su Hao, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Ngoại giao Trung Quốc cho biết, những lời nói của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter và các nhà lãnh đạo quân sự khác của Mỹ thường khiến người ta hiểu rằng "Mỹ và Trung Quốc đang có sự cạnh tranh và đối lập với nhau".
"Quan hệ hai nước dường như đã bị lấn át bởi vấn đề Biển Đông, hay các khía cạnh quân sự khác, mà không phản ánh toàn diện quan hệ song phương", giáo sư Su nói.
"Tổng thống Mỹ Barack Obama không muốn để lại cho người kế nhiệm một mối quan hệ Trung-Mỹ trong sự hỗn loạn. Không ai muốn điều đó", ông nói thêm. "Nhà Trắng phải cẩn thận xem xét làm thế nào để ổn định quan hệ".
Theo chuyên gia phân tích hải quân từ Bắc Kinh Li Jie, chỉ thị từ NSC cho thấy Nhà Trắng có thể đang lo lắng trước những động thái của Lầu Năm Góc có thể phản tác dụng đối với mối quan hệ của Mỹ với Trung Quốc.
Một cố vấn chính thức của chính phủ Trung Quốc và là chuyên gia về quan hệ Trung - Mỹ cho biết, Bắc Kinh và Wáhington đã có hướng đi giúp tránh kích hoạt xung đột trực tiếp ở Biển Đông.
Ví dụ như Mỹ rút tàu sân bay USS John C. Stennis về Hawaii ngày 5/7, một tuần trước khi Tòa Trọng tài ra phán quyết bác bỏ quyền lịch sử của Trung Quốc trên Biển Đông.
Trung Quốc cũng thực hiện một số thỏa hiệp về việc "không chắc" họ sẽ xây dựng đảo nhân tạo ở Scarborough hoặc tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông.
Cả hai bên đều không muốn leo thang căng thẳng, muốn đàm phán thông qua các quan chức dân sự, hoặc giải quyết bằng con đường ngoại giao.
Quốc Vinh
