Phát hiện đầu tiên về sự tồn tại của hình xăm
Nói đến hình xăm trên cơ thể thực tế, bằng chứng sớm nhất được các nhà nghiên cứu phát hiện là ở đất nước Ai Cập cổ đại và huyền bí. Duy chỉ có một điều khiến các nhà khoa học vẫn chưa thể lý giải được là các hình xăm trên các xác người đó lại là phụ nữ và có niên đại 2.000 năm trước Công nguyên (TCN).
Thế nhưng lần gần đây nhất là vào năm 1991, thuộc khu vực tiếp giáp giữa nước Áo và nước Italy, người ta phát hiện trên thân thể còn khá nguyên vẹn của một người băng là những hình xăm bí ẩn. Phương pháp giám định niên đại bằng carbon được áp dụng hiệu quả trong trường hợp này. Kết quả sau đó khiến cho các nhà khoa học khá bất ngờ, từ mẫu vật thử nghiệm, xác ướp của người băng đưa họ về thời điểm 5.200 năm trước.
Câu hỏi đặt ra cho các nhà nghiên cứu giờ đây là ý nghĩa các biểu tượng và tầm quan trọng của các hình xăm này mang theo những thông điệp gì mà nó có từ nhiều nghìn năm trước một cách bí ẩn như vậy?
Sau cuộc thảo luận với Giáo sư Don Brothwell của đại học York, các nhà khảo cổ học đã cùng nhau bắt tay vào phân tích các chi tiết nhỏ nhất. Theo đó, sự phân bố các hình xăm chấm nhỏ và chữ thập chạy dọc chân bên phải, trải đều ở phần cột sống khiến các nhà khoa học đưa ra phán đoán rằng, đó có thể là một liệu pháp của người cổ đại nhằm chữa trị chứng đau khớp.
Điều này cũng lý giải cho một số các hình xăm tương tự nằm rải rác trên cơ thể người băng nhằm mang đến những giá trị nhất định cho việc điều trị một phần cơ quan nằm dưới lớp biểu bì hoặc cũng có thể chúng là những điểm được đánh dấu về thể trạng với mục đích nào đó.
Phụ nữ Ai Cập cổ đại xăm hình đầu tiên
Có những bằng chứng khá rõ rệt về việc phụ nữ Ai Cập thời xưa đã có những hình xăm trên cơ thể, vào chân tay. Việc tìm thấy các bức tượng nhỏ có niên đại 4000-3500 TCN, rồi đến các xác ướp của các nữ tế trong các khu lăng mộ của vua chúa đều có các hình xăm trên đùi và cùng có niên đại vào khoảng 1200-1300 năm TCN, cho thấy, phụ nữ Ai Cập là phụ nữ đầu tiên trên thế giới xăm hình lên cơ thể. Những miếng đồng nhỏ và mảnh, có tuổi đời 1450 TCN được tìm thấy ở thị trấn Gurob, phía bắc Ai Cập được xác định là công cụ xăm mình thời cổ đại.
Tất nhiên ở khu vực này, các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy các xác ướp với những hình xăm trên cơ thể mà trong đó có ba xác phụ nữ cùng có hình biểu tượng mang dấu ấn giống nhau. Điều này càng được củng cố hơn khi các nhà khảo cổ học tìm thấy khá nhiều xác ướp có hình xăm ở trong các ngôi mộ cổ vùng Akhmim. Vai trò của các hình xăm mang ý nghĩa gì và ai sẽ được chọn để xăm hình.
Những hình xăm cổ nhất giữ nhiều bí ẩn
Các nhà nghiên cứu cho rằng, thời đó, việc xăm hình dường như là một đặc quyền của phụ nữ Ai Cập cổ. Dù cho, điều này là hơi phi lý nhưng các nhà khảo cổ người Ai Cập hiện đại cũng không dám khẳng định một cách chắc chắn rằng những phụ nữ đó là người hầu hay lại là ái thiếp của vua.
Nhưng sau này, khi khai quật các hầm mộ tại Deir el Bahari, nằm đối diện với cung điện Luxor ngày nay và thuộc khu phức hợp lăng tẩm hầm mộ dòng dõi hoàng tộc, họ đã phải công nhận rằng, ít nhất là có một xác ướp phụ nữ không phải là người hầu mà là một phi tần được sủng ái của đức vua thời đó có hình xăm rất đẹp. Trên mộ còn khắc tên người đàn bà này-Amulet. Điều đó phần nào khẳng định hơn cho lý lẽ của các nhà khảo cổ học nước ngoài đối với đồng nghiệp người bản địa rằng, việc xăm hình là thông thường…
| Hình xăm theo bố cục được trải đều trên vùng cần xăm, được phủ bởi các chấm nhỏ từ li ti cho đến bằng một hạt đỗ. Thời kỳ đó, màu đen là màu chủ đạo cho việc xăm hình. Với phi tần thì màu vàng được ưa chuộng bởi nó biểu tượng cho uy quyền cũng như sự nể trọng, được vua sủng ái. Sau này, các biểu tượng cũng như hình vẽ trở nên đa dạng và phong phú hơn. Thời kỳ cực thịnh của hình xăm có lẽ là vào những năm 1400-1350 TCN. Thời điểm đó, hình xăm ngoài mang một ý nghĩa nhất định thì còn giúp cho những người xung quanh phần nào đoán được thân thế, cũng như vị trí xã hội của chủ nhân hình xăm. Các dấu chấm đơn điệu dần dà được thay bằng các hình phức tạp hơn về cả thẩm mỹ cũng như chất lượng. |
Mặc dù lâu nay trong các sách vở, tài liệu, việc xăm mình là hình thức đánh dấu gái mại dâm, hoặc mang ý nghĩa cảnh báo rằng người phụ nữ này đang mang mầm bệnh trong người. Các nhà khoa học thời hiện đại lại có quan điểm khác, theo các nghiên cứu thì những hình xăm này có vai trò trị liệu và cũng có chức năng như một lá bùa hộ mệnh cho phụ nữ khi mang thai và sinh đẻ sau này. Sự phân bố theo mô hình trải đều ở vùng bụng, trên đùi và ngực.
Ngoài ra, thần Bes, vị thần đại diện cho sự che chở các gia đình được thực tế hóa bằng hình xăm trên đỉnh bắp đùi phụ nữ phần nào càng khẳng định yếu tố và vai trò nhất định của các hình xăm.
Vậy, ai là người chịu trách nhiệm thực hiện các hình xăm này? Các nhà nghiên cứu lịch sử phỏng đoán, có lẽ những người già, lớn tuổi hơn sẽ thực hiện xăm hình cho các cô gái trẻ. Suy đoán này có căn cứ, bởi lẽ việc này vẫn thi thoảng xuất hiện trong các ghi chép lịch sử ít ỏi được tìm thấy ngày nay. Các công cụ phục vụ cho việc xăm hình là những miếng đồng nhỏ và mảnh, dẹt được bó vào thành một chùm để tạo ra một vùng các chấm đen như đã nói ở trên.
Thành phần của mực xăm cũng khá đa dạng, đó có thể là hỗn hợp đã được đốt cháy của gỗ trộn với dầu. Sữa của một người phụ nữ mới sinh cũng là một trong những thành phần khá thú vị của mực xăm. Sau đó, muội cao su được trộn lẫn vào tạo thành một tổ hợp rất nhiều các thành phần mà cho đến ngày nay không còn cơ hội nào để các nhà khoa học còn có thể khám phá ra được.
Bảo Long (Theo Times, Smithosian, Reuter)
