Litva (Lithuania) có kế hoạch thử nghiệm lần đầu tiên việc ngắt kết nối lưới điện của mình với Nga để đánh giá khả năng của quốc gia vùng Baltic này trong việc cắt đứt liên kết năng lượng cuối cùng còn lại với Moscow, đồng thời kiểm tra mức độ sẵn sàng của nước này đối với việc chuyển đổi sang lưới điện châu Âu.
Nhà điều hành lưới điện quốc gia Litva Litgrid AB sẽ tiến hành thử nghiệm từ 11h sáng đến 9h tối ngày 22/4, giờ địa phương (tức từ 3h chiều ngày 22/4 đến 1h sáng ngày 23/4 giờ Việt Nam).
Trong cuộc thử nghiệm, tất cả các kết nối với mạng lưới của Nga sẽ bị ngắt hoàn toàn. Điện trên lưới sẽ chỉ đến từ các nguồn trong nước và nhập khẩu từ Thụy Điển và Ba Lan.
Litva, cùng với Latvia và Estonia, đã cắt giảm phụ thuộc năng lượng vào Moscow bằng cách tìm kiếm các nguồn cung cấp dầu, khí đốt và điện thay thế.
Mặc dù khu vực Baltic không còn nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga kể từ khi Điện Kremlin phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2 năm ngoái, khu vực này vẫn dựa vào nước láng giềng Nga để duy trì sự ổn định của hệ thống điện. Ba quốc gia Baltic hiện được kết nối với lưới điện BRELL do Moscow kiểm soát, bao gồm cả Belarus.
“Lần đầu tiên trong lịch sử, hệ thống điện của Litva sẽ hoạt động hoàn toàn độc lập, vì vậy chúng tôi đang thực hiện các bước chuẩn bị có trách nhiệm cho cuộc thử nghiệm và sẽ sẵn sàng cho mọi tình huống”, Giám đốc Điều hành Litgrid Rokas Masiulis cho biết. “Người tiêu dùng sẽ không bị ảnh hưởng bởi cuộc thử nghiệm”.
Các quốc gia vùng Baltic sẽ được hưởng lợi từ khoản đầu tư hơn 1 tỷ Euro (1,1 tỷ USD) của Liên minh châu Âu (EU) để giúp họ độc lập khỏi lưới điện của Nga.
Theo Bộ trưởng Năng lượng Litva Dainius Kreivys, Litva sẽ đạt được sự độc lập hoàn toàn về năng lượng sau khi đồng bộ hóa lưới điện của mình cùng với Estonia và Latvia với phần còn lại của châu Âu vào năm 2025 nhưng thời hạn này có thể đẩy lên sớm hơn, tức vào năm 2024, nếu các cuộc thử nghiệm như trên diễn ra suôn sẻ.
Cuộc thử nghiệm của Litva cũng sẽ cô lập khu vực Kaliningrad, vùng lãnh thổ hải ngoại của Nga trên Biển Baltic. Để chuẩn bị cho kịch bản trên, nhà điều hành xuất nhập khẩu năng lượng hàng đầu của Nga là Inter RAO đã mở rộng công suất điện ở Kaliningrad, giúp cho mạng lưới ở đó có thể hoạt động độc lập với Litva.
Minh Đức (Theo Bloomberg, Yahoo!News)