Loài cá “lạ” chỉ dài 1cm nhưng tạo ra âm thanh lớn như tiếng máy bay

Theo các nhà khoa học, Danionella Cerebrum, loài cá nhỏ trong suốt sống ở vùng nước nông ngoài khơi Myanmar, có thể tạo ra tiếng động hơn 140 decibel - lớn hơn cả tiếng của một con voi.

Cần lưu ý rằng, âm thanh với độ lớn 150 decibel đã có thể đủ mạnh để làm thủng màng nhĩ. Âm thanh lớn nhất từng ghi nhận trên Trái Đất là vụ phun trào núi lửa Krakatoa, đạt mức 172 decibel ở khoảng cách xa tới 160 km.

Ralf Britz, tác giả nghiên cứu, nhà ngư học tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Senckenberg ở Dresden (Đức), nói: “Điều này có thể so sánh với tiếng ồn mà con người cảm nhận được khi máy bay cất cánh ở khoảng cách 100m và khá bất thường đối với một loài động vật có kích thước nhỏ bé như vậy.”

Những động vật lớn thường phát ra âm thanh lớn hơn những loài nhỏ. Chẳng hạn, voi có thể tạo ra âm thanh lên tới 125 decibel bằng vòi của chúng.

Tuy nhiên, một số động vật nhỏ có thể tạo ra những tiếng động cực lớn so với kích thước của chúng, bao gồm cả loài tôm gõ mõ (Snapping Shrimp). Chúng sử dụng càng để tạo ra âm thanh lộp bộp có âm lượng lên tới 250 decibel.

Ngoài ra còn có một số loài cá tạo ra âm thanh lớn bất thường, chẳng hạn như cá Plainfin Midshipman đực có khả năng phát ra âm thanh tới 130 decibel khi giao phối. Nhưng Danionella Cerebrum dường như mới là loài “độc nhất vô nhị” trong số các loài cá.

Để tìm hiểu làm thế nào một con cá nhỏ như thế này có thể tạo ra âm thanh lớn như vậy, nhóm nghiên cứu đã sử dụng video tốc độ cao kết hợp với biểu hiện gen để phát hiện ra rằng con đực của loài Danionella cerebrum sở hữu "một bộ sưu tập" các đặc điểm tạo ra âm thanh độc đáo bao gồm một bộ phận chuyên biệt, xương sườn, sụn “đánh trống” và cơ bắp chắc khỏe chống mỏi.

Nhóm nghiên cứu phát hiện, âm thanh sinh ra từ sự rung động của bong bóng cá, trong đó các cơ co lại khiến các cấu trúc va vào bong bóng. Không giống những loài cá khác sử dụng phương pháp tương tự để tạo ra âm thanh, Danionella cerebrum có thể sử dụng các đợt co cơ lặp đi lặp lại ở một bên thân. Cơ chế này chưa từng được ghi nhận ở bất cứ loài cá nào khác.

Danionella cerebrum có hai cơ âm thanh chứa sụn đánh trống. Cơ co lại làm dịch chuyển xương sườn. Điều này khiến sụn bị kéo lại, tạo sức căng. Khi được thả ra, sụn đập vào bong bóng tạo tiếng động lớn.

“Không loài cá nào khác sử dụng các chuyển động co cơ một bên lặp đi lặp lại để tạo ra âm thanh”, nghiên cứu cho hay

Trong tự nhiên, loài cá này được tìm thấy ở vùng nước nông ở Myanmar, nơi nước thường mờ đục nên khó nhìn thấy các loài cá khác ở gần đó. Vì vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng Danionella cerebrum đã phát triển phương pháp giao tiếp độc nhất vô nhị này.

Loài này trong những năm gần đây cũng đang trở nên thu hút đối với giới khoa học như một sinh vật mẫu trong nghiên cứu y sinh học. Những loài cá trong suốt thường được sử dụng làm sinh vật mẫu trong nghiên cứu y sinh vì các nhà khoa học có thể dễ dàng nghiên cứu các cơ quan và ấu trùng của chúng vì chúng trong suốt.

Nhóm nghiên cứu viết: "Âm thanh do các loài Danionella khác tạo ra vẫn chưa được nghiên cứu chi tiết". "Sẽ rất thú vị khi tìm hiểu cơ chế tạo ra âm thanh của chúng khác nhau như thế nào và những khác biệt này liên quan như thế nào đến sự thích nghi tiến hóa".

Nghiên cứu được công bố hôm 26/2 trên Tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ.

Minh Hoa (t/h)