Ếch gỗ Alaska (tên khoa học: Lithobates sylvaticus) là một loài lưỡng cư thường sinh sống trong phạm vi từ Bắc Mỹ cho đến vòng Cực Bắc. Ếch gỗ trưởng thành có kích thước bằng lòng bàn tay, tuổi thọ của chúng từ 4 đến 6 năm. Vì phải sống trong khu vực có điều kiện môi trường lạnh giá nên chúng đã phát triển một chiến thuật chịu lạnh hết sức đặc biệt: “Ngừng sống” để vượt qua giá rét.
Loài ếch này còn thiết lập kỷ lục chịu lạnh giỏi nhất trong số các loài động vật có xương sống khi nó có thể “hóa đá” trong khoảng 7 tháng ở nhiệt độ trung bình là -14.6 độ C, thậm chí là -18 độ C, theo National Greographic.
Ếch gỗ ở Alaska có thể "hóa đá" vào mùa đông.
Khi bắt đầu cảm nhận thấy cái buốt giá của mùa đông, ếch gỗ sẽ ngừng mọi chức năng sống, từ nhịp đập của tim cho đến hoạt động não và để mặc cơ thể tự đóng băng. Đá bắt đầu hình thành khi tinh thể băng tuyết chạm vào da nó.
Các cơ chế phân tử cho phép cơ thể ếch gỗ thực hiện quá trình này một cách hiệu quả. Gan của chúng có khả năng phân ly hợp chất glycogen thành glucose (đường) và bơm thẳng vào mạch máu. Điều này rất cần thiết vì hàm lượng glucose cao trong tế bào của ếch giúp chúng sống sót trong suốt mùa đông dài lạnh giá.
Chức năng chính của glucose là giữ nước bên trong tế bào. Chứng chết cóng ở người được gây ra khi nước trong máu của chúng ta chuyển thành băng. Chất lỏng đó làm cô đặc xung quanh các tế bào và mô, từ đó hút nước ra khỏi tế bào. Cuối cùng, các tế bào bị mất nước và con người sẽ chết. Bằng cách làm cho các tế bào trở nên "siêu ngọt" nhờ glucose (đường lưu thông trong máu), ếch giữ nước cho cơ thể của chúng.Đặc biệt, các nhà khoa học phát hiện ra rằng, những con ếch hoang dã có nồng độ glucose trong mô cơ, mô tim và mô gan cao gấp hàng chục lần so với những con ếch trong phòng thí nghiệm đông lạnh.
Loài ếch này có thể đóng băng tới 7 tháng và sau đó hồi sinh.
Khi con ếch gỗ bị đông cứng, tất cả các cơ quan trong cơ thể đều ngừng hoạt động. Nó không sử dụng oxy nữa, không có hơi thở, không có nhịp đập tim, mà có vẻ như đã chết. Theo ghi nhận, ếch gỗ có thể tồn tại trong tình trạng đóng băng suốt 7- 8 tháng trời và sống lại nhưng không hề hấn gì.
Mùa xuân đến tạo điều kiện để ếch gỗ rã đông.
Khi mùa xuân đến, thời tiết ấm áp sẽ dần rã đông con ếch từ trong ra ngoài. Tim nó bắt đầu đập trở lại, não của nó hoạt động. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết, mặc dù tái sinh, nhưng ếch gỗ cũng phải trải qua giai đoạn “sửa chữa”. Khi băng tuyết vừa tan, con ếch không thể ngay lập tức hoạt động nhanh nhẹn mà cơ thể nó cần phải thay thế những tế bào bị hủy hoại.
Nghiên cứu về khả năng "chết tạm bằng cách giảm thân nhiệt" của loài ếch này, các chuyên gia còn cho biết, ure - chất thải có trong nước tiểu của ếch đóng vai trò giúp chúng sống sót sau giai đoạn đóng băng. Có lẽ, các protein bám vào bên trong, bên ngoài tế bào đã giúp chúng không bị co rút đến kiệt quệ, từ đó chống chọi lại băng giá.
Được biết ngoài ếch gỗ, có 4 loại ếch khác cũng có thể chịu được môi trường lạnh giá gồm ếch cây xám Cope, ếch cây xám miền đông, ếch cây tí hon spring peeper và ếch hợp xướng miền tây.
Minh Hoa (t/h)
