Cua huỳnh đế là loại cua biển, sống xa bờ. Với bộ áo giáp dày và cứng, màu vàng rực như hoàng bào, li ti gai nhọn xuôi theo thân, que và càng to, cạnh sắc lẻm như dao, nó xứng đáng được gọi là loài cua mang chữ “đế”.
Ở Việt Nam, loại này có nhiều tại đảo Phú Quý (Bình Thuận) và đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi). Mùa ngon nhất của cua huỳnh đế vào tháng 4-7 hàng năm, và đây cũng là thời điểm ngư dân dễ đánh bắt được những con có kích cỡ "khổng lồ".
Một thương lái chuyên thu gom cua huỳnh đế ở đảo Phú Quý cho biết: “Cua này thịt ngon như tôm hùm, chắc, gạch thơm béo và chứa nhiều dinh dưỡng. Khi xưa loài cua này chỉ được dâng lên các vị vua chúa dùng vào các dịp mùa xuân đến nên nó được người xưa đặt cho cái tên là cua hoàng đế nhưng do sợ trùng tên với vua nên đổi sang tên huỳnh đế”, thương lái này nói và cho hay, cua thường sống ở xa bờ, vùng biển sạch, nước sâu, nơi có đất cát và sỏi. Cua huỳnh đế được bắt bằng cách lặn hoặc dùng bẫy. Rập bẫy cua huỳnh đế có hình dạng như chiếc nón, được gắn mồi tươi ở chính giữa. Một số nơi khác thì dùng lưới cho mồi vào để dụ cua vào ăn mồi và dính chân vô lưới.
Vì có phần thịt thơm ngon và giàu dinh dưỡng nên từ lâu, cua huỳnh đế đã được nhiều người săn đón.
Cách đây vài tháng, khảo sát tại các cửa hàng hải sản ở Tp.HCM, cua huỳnh đế loại 1-2 kg có giá khoảng 1,7-1,8 triệu đồng/kg. Mức giá này còn cao hơn cả tôm hùm xanh và tương đương tôm hùm bông - dòng hải sản cao cấp, thịt ngon và đắt đỏ. Cua loại nhỏ (500 gram một con) giá 800.000 đồng đến 1,1 triệu đồng/kg.
Cua huỳnh đế "khủng" có số lượng rất hạn chế nên nhiều khách có tiền cũng không dễ mua. Một người tiêu dùng ở quận 5 (Tp.HCM) cho biết chị đặt mua cua loại 2 kg một con, giá gần 4 triệu đồng, phải chờ 2 tháng mới có hàng.
Theo chị, mấy năm trước chúng dễ mua và giá rẻ, nay ngày càng hiếm khiến giá tăng cao. "Cua to, thịt chắc, gạch béo, ăn rất ngon. Do vậy, giá tuy cao nhưng năm nào tôi cũng đặt mua từ đầu vụ để thưởng thức", người này cho biết.
Trong khi đó, một chủ vựa hải sản ở quận 2 lưu ý, nếu không biết lựa chọn thì sản phẩm bán ra sẽ không ngon: “Toàn bộ sản phẩm cua huỳnh đế của tôi đều lấy từ đảo Phú Quý và có hàng tươi sống mỗi ngày vì có người thân chuyển ra. Với những ghe ở biển 5-6 ngày mới vào tôi sẽ không chọn mua vì như thế cua sẽ gầy và xốp thịt”.
Nhân viên cửa hàng hải sản trên đường Nguyễn Văn Linh (quận 7) thì cho biết mỗi mùa chỉ nhập vào được 3-5 con loại 2 kg, giá từ 3,5-4 triệu đồng/con và đều ưu tiên với khách đặt trước.
Tương tự, tại cửa hàng hải sản trên đường Phan Văn Trị (Bình Thạnh), cua huỳnh đế "khủng" luôn bán hết trong 1-2 ngày. Chủ cửa hàng này cho rằng 2 năm nay, cua trọng lượng 3 kg hầu như không còn, lớn nhất chỉ tầm 2 kg, nhưng số lượng rất ít.
Tại chợ đầu mối Bình Điền, lượng cua về chợ năm nay không nhiều như mọi năm và đa số là loại nhỏ (dưới 500 gram) một con. Giá cua có trọng lượng lớn thường cao gấp đôi so với loại nhỏ.
Tại Lý Sơn, thương lái ở đây cho hay vài năm trở lại đây loại cua có trọng lượng lớn rất khó đánh bắt. Trước đây ngư dân bắt được cả những con có trọng lượng 1,7-2kg, nay cả mùa không thu mua được con huỳnh đế khủng nào.
"Mỗi ngư dân, nếu trước đây mỗi đợt đánh bắt được 5-10kg một lần, nay chỉ thu gom mỗi hộ được 1-3 con. Thậm chí có hộ cả tháng mới có hàng để bán", một người thu gom hải sản trên đảo Lý Sơn nói.
Lý giải nguồn cung khan hiếm, một thương nhân cho rằng do người dân khai thác nhiều. Đặc biệt, những loại có trọng lượng 150-300 gram một con thay vì thả lại biển thì người dân vẫn đánh bắt và bán với giá rẻ.
M.H (t/h)
