Nhiều người hay biết đến củ sâm ngọc linh có công dụng "vàng 10" mà quên mất lá loại cây này cũng có tác dụng đối với sức khỏe. Lá sâm ngọc linhcũng là một bộ phận dùng có chứa nhiều Saponin của loại dược liệu quý này. Tuy nhiên, lá sâm ngọc linh cũng có nhiều công dụng tuyệt vời giúp nâng cao sức khoẻ cho con người.
Lá sâm ngọc linh có màu xanh đậm, chỉ bắt đầu mọc từ phía trên đỉnh của cây sâm ngọc linh. Lá sâm ngọc linh là dạng lá kép hình chân vịt, các phiến lá không mọc trực tiếp từ cây mà 5 lá nhỏ sẽ liên kết với cây bằng 2 đoạn cuống lá. Các lá kép thường mọc vòng. Độ dài lá từ 7 đến 12 cm. Trong 5 lá, lá ở giữa là to nhất, rồi nhỏ dần, tới các lá sát cuống là nhỏ nhất.
Sau khi thu hoạch hạt sâm ngọc linh, lá sâm ngọc linh sẽ tự rụng khi cây bước vào thời kỳ ngủ đông. Đây là lúc người dân sẽ thu hoạch, rửa sạch rồi phơi khô và để sử dụng dần, thường thời gian này sẽ kéo dài từ tháng 8 đến cuối tháng 10.
- Bồi bổ cơ thể: Lá sâm ngọc linh có chứa nhiều dưỡng chất như các loại axit amin và khoáng vi lượng, giúp đáp ứng nhu cầu hàng ngày, cũng như giúp hỗ trợ bồi bổ và nâng cao sức khoẻ cho cơ thể người.
- Giàu vitamin: Trong lá sâm ngọc linh có chứa dẫn xuất của vitamin E và Kaempferol. Kaempferol và vitamin E là các chất chống oxy hoá mạnh mẽ, giúp hỗ trợ ngăn ngừa tác hại của các gốc tự do, hạn chế tổn thương tới các tế bào trong cơ thể, làm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
- Làm đẹp da: Lá sâm ngọc linh có chứa Squalen, Tetradecanol, Docosanol và dẫn xuất của vitamin E. Squalen, Tetradecanol và Docosanol là các hoạt chất hiệp đồng với nhau giúp giữ ẩm và làm da luôn mịn màng, giúp bảo vệ và duy trì vẻ tươi trẻ của làn da, cũng như giúp hạn chế nếp nhăn. Đặc biệt, Daucosterol và Kaempferol có trong lá sâm ngọc linh là các chất có tính chống oxy hoá mạnh mẽ, giúp hỗ trợ ức chế sự hình thành các cholesterol xấu, qua đó giúp phòng ngừa xơ vữa mạch máu cho cơ thể, thông tin trên Sức khỏe & Đời sống.
Đáng chú ý trong lá sâm ngọc linh được tìm thấy 16 hàm lượng saponin. Theo tìm hiểu, loại lá này có một số công dụng cho sức khỏe như: bồi bổ cơ thể giúp kích thích hoạt động não bộ; tăng cường sinh lý hiệu quả; tái tạo hồng cầu, chữa thiếu máu, suy tiểu cầu; chữa viêm họng hạt; chống trầm cảm, mất ngủ, giảm lo âu; điều hòa hoạt động tim mạch; làm đẹp da; bảo vệ chức năng gan…
Với những lợi ích đem lại cho sức khỏe, lá sâm ngọc linh luôn được rao bán giá cao. Với loại lá tươi, giá bán lẻ vào khoảng 8 - 10 triệu đồng/kg, tùy thời điểm. Những với loại lá đã phơi khô, giá bán lên đến hàng trăm triệu đồng một cân. Vậy nên, đây được coi là loại lá có giá đắt nhất Việt Nam.
Tiết lộ với Nông Thôn Việt, anh Trần Đức An – giám đốc công ty chuyên về sâm ngọc linh, cho biết lá sâm thường thu vào tháng 11 đến tháng 12 Dương lịch. Đây là khoảng thời gian đã thu hoạch xong hạt của chúng nên việc thu hoạch lá không ảnh hưởng gì đến việc thu hạt. Cây cũng bước vào giai đoạn ngủ đông nên không ảnh hưởng gì đến cây. Lá sâm ngọc linh có rất ít vì vậy mà người tiêu dùng cẩn trọng khi mua lá sâm tươi trên thị trường. Loại tươi sẽ phân biệt bằng mắt thường đó là lá sâm ngọc linh không đều, to - nhỏ khác nhau, giá bán từ 8 - 10 triệu đồng/kg tươi. Còn lá sâm Trung Quốc hay Lai Châu thì nhọn, dài, cọng to đều nhau, bông sâm vẫn còn trên lá xanh rì và giá bán rất rẻ.
Một số cách sử dụng lá sâm tốt cho sức khỏe
- Pha trà: Để pha trà lá sâm ngọc linh, ta có thể dùng cả lá tươi hoặc lá khô đều được. Tỉ lệ là 5g lá pha cùng với 500ml nước. Chỉ nên sử dụng trà lá sâm ngọc linh trong ngày, tốt nhất là vào buổi sáng. Không nên uống vào buổi tối vì có thể gây mất ngủ.
- Ngâm lá sâm ngọc linh với rượu: Bạn có thể sử dụng các loại rượu trắng có độ cồn từ 30 đến 35 độ để ngâm cùng lá sâm ngọc linh. Cách ngâm là: đầu tiên ta rửa sạch lá sâm ngọc linh, tiếp đó xếp vào trong các bình thuỷ tinh. Tỷ lệ thông thường là 350g lá cho vào bình 18 lít. Sau đó đổ đầy rượu vào bình, đậy kín nắp và bảo quản nơi khô ráo. Sau khoảng 90 ngày là có thể để uống được. Lượng dùng rượu lá sâm ngọc linh là khoảng 30 - 50ml trong hoặc ngay sau bữa ăn.
Trúc Chi (t/h)