Theo trang IFLScience ngày 18/4, loài rắn mới được phát hiện là một thành viên của họ rắn Madtsoiidae đã tuyệt chủng, có chiều dài cơ thể lên đến 15m. Chúng sống tại tiểu lục địa Ấn Độ (một khu vực ở Trung - Nam Á, chủ yếu nằm trên mảng Ấn Độ) khoảng 47 triệu năm trước.
Loài rắn này được đặt tên là Vasuki indicus để tỏ lòng tôn kính với một con rắn thần thoại Hindu gọi là Vasuki và quốc gia nơi phát hiện ra nó là Ấn Độ.
Các nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ Roorkee Ấn Độ đã phát hiện tàn tích hóa thạch của Vasuki indicus tại một mỏ than ở bang Gujarat, tây Ấn Độ.
Một số đốt sống của Vasuki indicus được phát hiện ở Gujarat. Ảnh: Nature.
Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã mô tả 27 đốt sống được bảo quản tốt của con rắn, có chiều dài từ 37,5 - 62,7mm. Dựa vào kích thước các đốt sống, nhóm ước tính loài rắn này phải dài khoảng 10,9 - 15,2m và nặng khoảng 1 tấn.
“Xét về kích thước, Vasuki là một loài săn mồi phục kích di chuyển chậm, sẽ khuất phục con mồi bằng cách siết chặt như trăn Anacondas. Con rắn này sống trong một đầm lầy gần bờ biển vào thời điểm nhiệt độ toàn cầu cao hơn ngày nay”, ông Debajit Datta - nhà nghiên cứu về cổ sinh vật học tại Viện Công nghệ Ấn Độ Roorkee, tác giả chính của nghiên cứu - cho hay.
Hình minh họa Titanoboa, một trong những loài rắn lớn nhất từng sống trên Trái Đất.
Theo các nhà nghiên cứu, Vasuki có kích thước tương đương rắn Titanoboa khổng lồ thời tiền sử. Hóa thạch của Titanoboa từng được phát hiện tại mỏ than ở miền Bắc Colombia vào năm 2009. Giới chuyên gia ước tính Titanoboa dài 13 m và nặng hơn 1 tấn, sống cách đây khoảng 58-60 triệu năm trước. Loài rắn lớn nhất còn sống hiện nay là trăn lưới châu Á dài 10 m.
“Chiều dài cơ thể ước tính của Vasuki tương đương với Titanoboa, mặc dù đốt sống của Titanoboa lớn hơn một chút so với Vasuki. Tuy nhiên, hiện chúng ta chưa thể chắc chắn Vasuki lớn hay nhỏ hơn Titanoboa”, giáo sư Sunil Bajpai, nhà cổ sinh vật học và đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.
Những con rắn khổng lồ được giáo sư Bajpai đề cập ở trên đều sống trong thời đại Kainozoi, bắt đầu sau khi thời khủng long chấm dứt cách đây 66 triệu năm.
“Vasuki có thể là một con rắn khổng lồ hiền lành, thường cuộn tròn cơ thể hoặc di chuyển chậm chạp qua đầm lầy như một chuyến tàu bất tận”, giáo sư Datta nói.
Các nhà nghiên cứu chưa khẳng định được thức ăn của Vasuki là gì, nhưng xét đến kích thước khổng lồ của con vật, con mồi của nó có thể bao gồm cả cá sấu. Vasuki cũng là một loài bán thủy sinh, dựa vào hóa thạch tìm thấy cùng khu vực với nó như cá đuối, cá mập, cá da trơn, rùa, cá sấu và cá voi nguyên thủy.
Vasuki là một thành viên trong họ rắn Madtsoiidae xuất hiện khoảng 90 triệu năm trước nhưng đã tuyệt chủng khoảng 12.000 năm trước. Giáo sư Bajpai cho biết những con rắn này đã di cư từ Ấn Độ qua miền Nam lục địa Á - Âu và xâm nhập vào Bắc Phi sau khi tiểu lục địa Ấn Độ va chạm với lục địa Á - Âu khoảng 50 triệu năm trước.
Giáo sư Datta nói thêm rằng đây là họ rắn phổ biến trong giai đoạn cuối của thời khủng long và vào đầu đại Tân sinh trước khi dần tuyệt chủng.
“Rắn là sinh vật thường khiến con người sợ hãi vì kích thước lớn, sự nhanh nhẹn và nguy hiểm của chúng. Mọi người sợ rắn vì một số loài có nọc độc và có vết cắn chết người. Nhưng có lẽ rắn thường tấn công con người để tự vệ do sợ hãi hơn là cố ý tấn công. Tôi tin rằng giống như hầu hết loài động vật, rắn cũng là sinh vật hòa bình và là một thành phần quan trọng trong hệ sinh thái của chúng ta”, ông Datta nhận định.
Vì sao động vật thời tiền sử có kích thước khổng lồ?
Có một loạt lý do vì sao động vật thời tiền sử lại tiến hóa đến kích thước khổng lồ như vậy, bao gồm nồng độ khí oxy trong không khí, dồi dào thực vật để ăn và xu hướng tiến hóa tăng kích thước theo thời gian.
Nhóm nghiên cứu tin rằng kích thước lớn của Vasuki là do loài nó sống trong thời kỳ Trái đất ấm hơn và thích hợp hơn cho những động vật máu lạnh. Ngoài ra, có lẽ việc thiếu những động vật săn mồi hung dữ khác, như con người chẳng hạn, cũng giúp loài rắn Vasuki có thể phát triển đến kích thước lớn hơn.
Một nguyên nhân khả dĩ khác về kích thước nhỏ của loài rắn ngày nay có thể là do tác động kết hợp giữa việc mất môi trường sống (do nạn phá rừng và sự xâm lấn của con người) và nạn săn trộm.
Minh Hoa (t/h theo Tuổi Trẻ, Znews)
