Rắn ráo, còn được gọi là rắn chuột, tên khoa học Ptyas, là một chi thuộc họ rắn nước (Colubridae). Các loài rắn thuộc chi này thường có kích thước lớn và chỉ phân bố tại khu vực châu Á.
Suốt hơn 1 thế kỷ qua, không có loài mới nào thuộc chi này được phát hiện và các nhà khoa học ghi nhận 13 loài thuộc chi rắn ráo.
Cách đây không lâu, các nhà khoa học Việt Nam và nhiều quốc gia khác đã xem xét và phân tích kỹ lưỡng các cá thể rắn ráo xanh (tên khoa học Ptyas nigromarginata) trên đỉnh núi Bạch Mã, thuộc vườn quốc gia Bạch Mã, tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Qua phân tích các chỉ số hình thái và yếu tố di truyền, những cá thể rắn ở núi Bạch Mã lại không phải là rắn ráo xanh như giới nghiên cứu từng ghi nhận mà là một loài riêng biệt. Loài rắn mới này được đặt tên rắn ráo xanh Bạch Mã (tên khoa học Ptyas bachmaensis).
Rắn ráo xanh Bạch Mã - loài bò sát mới được phát hiện tại Vườn Quốc gia Bạch Mã. (Ảnh: Hoàng Như Phương).
Rắn ráo xanh Bạch Mã là loài có kích thước lớn, con đực có thể dài đến 2,4m, trong khi con cái thường chỉ dài 1,6m. Loài rắn này có phần đầu màu nâu phân biệt rõ với phần cổ.
Rắn có mắt to, con ngươi tròn, nổi bật với cơ thể màu xanh lục đậm, các vảy dọc sống lưng có đường gờ nổi, đuôi màu đen, thuôn dài và nhọn. Bụng rắn có màu vàng nhạt hoặc trắng, với một số vảy vùng hông có viền đen. Loài này không sở hữu nọc độc.
Với việc phát hiện loài rắn ráo xanh ở núi Bạch Mã, hiện ở Việt Nam có hai loài rắn ráo xanh. Hai loài rắn này dễ phân biệt bằng sọc trắng ở phần bên đuôi.
Đặc điểm này rất rõ ràng ở rắn ráo xanh Ptyas nigromarginata, nhưng lại không có ở rắn ráo xanh Bạch Mã (Ptyas bachmaensis).
Hai loài rắn ráo xanh này có khu vực sống tách biệt. Loài rắn ráo xanh Bạch Mã phân bố từ Thừa Thiên-Huế đến Kon Tum, trong khi loài rắn xanh còn lại phân bố ở phía bắc.
Minh Hoa (t/h)
