Thu Minh là con gái út của một gia đình năm người không có ai theo ngành nghệ thuật. Vì sinh vào một buổi sáng mùa thu tại Hà Nội, cha cô quyết định đặt tên con gái út là Thu Minh với hi vọng cô con gái sở hữu một nét đẹp như "vẻ đẹp trong ngần đầy êm dịu của buổi sáng mùa thu Hà Nội".
Trải qua tuổi thơ êm đềm nhưng cũng không lắm gian truân và khó nhọc. Bố mẹ của Thu Minh là công nhân viên chức nhà nước, phải làm lụng cật lực để nuôi năm người trong gia đình và trang trải việc học cho chị em nhà Thu Minh. Đối với Thu Minh, mẹ là người phụ nữ tuyệt vời nhất: “Tôi sẽ trả lời ngay thần tượng của mình là bố và mẹ nếu có ai hỏi. Tính cách tôi giống mẹ rất nhiều, bà khó tính và nghiêm khắc... Và tôi cũng quan niệm,mình là người phụ nữ hiện đại, nhưng vẫn sống trong khuôn khổ của người Á Đông và không tự cho phép mình làm điều gì sai với bản thân mình”.
Nói về cha mẹ của mình, Thu Minh dành nhiều tình cảm trìu mến và hạnh phúc. Cô chia sẻ: "Bố là người thuyết phục, là người tôi dễ chia sẻ và chịu khó nghe tôi kể chuyện tâm sự nhưng mẹ là người tác động lớn đến tính cách và cuộc sống. Tôi như là một bản sao nhỏ của mẹ vậy. Tôi khó tính từ bé, giống hệt mẹ tôi nhưng nếu như thân thiết rồi thì cả tôi và mẹ đều rất chăm sóc người đó, quan tâm, hỏi han tận tình. Tôi không nhiều bạn bè, tự trọng lớn, thẳng thắn, bạn bè cũng phải nể nang, chịu đựng tôi lắm, đã ai chơi thân mới hiểu, không phải gặp ai cũng hồ hởi, cười chào cởi mở ngay, ai nhìn tôi cũng thấy khó tính trên mặt. Tuy giống mẹ ở tính cần kiệm, bộc trực, thẳng thắn và khó tính, hai mẹ con lại thường xung đột quan điểm nhưng quan trọng gì đâu vì cuối cùng mẹ con vẫn nói chuyện được với nhau, vẫn quan tâm nhau để rồi lại vẫn xung khắc với nhau".
Năm lên 5 tuổi, gia đình Thu Minh chuyển đến định cư tại một khu nhà chung cư trên đường Ngô Quyền, quận 5, TPHCM. Thu Minh chia sẻ: “Trong trí nhớ nhỏ nhoi của tôi lúc đấy, ánh mắt đầy chờ đợi của trơ thơ hiện lên rất rõ, tôi thích thú vì được di chuyển đến một nới khác và nghe nói là ở đó vui lắm... nhưng cũng buồn vì ngày mai, mình sẽ không còn được ‘tung tăng’ cùng lũ bạn hàng xóm, ở các nhà bên cạnh nữa…”. Những ngày tháng lớn lên ở chung cư, Thu Minh luôn đạt được thành tích khá trong học tập và được mẹ thưởng cho chiếc xe đạp.
Thu Minh tham gia sinh hoạt âm nhạc tại Nhà thiếu nhi Q5 và các cuộc thi nhỏ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Sau khi tốt nghiệp cấp hai, bố của Thu Minh cảm thấy cô có năng khiếu nên cho cô theo học múa ballet chuyên nghiệp hệ 6 năm tại Trường múa TPHCM. Năm 15 tuổi, Thu Minh tình cờ bắt gặp băng rôn của cuộc thi do Đài truyền hình TPHCM tổ chức, cô không tiết lộ với gia đình và tự đăng kí thi. Tuy nhiên, khi lọt vào đến vòng chung kết thì cô bị loại do Ban giám khảo cuộc thi phát hiện ra cô chưa đủ tuổi tham dự cuộc thi theo thể chế của Ban Tổ chức. Thu Minh đã khóc hết nước mắt nhưng được sự động viên và khích lệ từ cha, cô tiếp tục tập luyện và trở lại cuộc thi.
Bất ngờ năm 16 tuổi, Thu Minh trở thành thí sinh nhỏ tuổi nhất tham gia Tiếng hát Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và đoạt giải Nhất với hai ca khúc có số điểm cao nhất là Bóng cây Kơ-nia và Tình ca cho em. Đây là một bước đệm quan trọng đầu tiên cho sự nghiệp của cô và lập tức thu hút được sự chú ý của dư luận với giọng hát khỏe và cao vút khi thể hiện hoàn hảo ca khúc gạo cội Bóng cây Kơ-nia vào năm 1993.
Cô vui mừng: “Tôi không ngờ,mình trở thành người được nhiều người biết đến, và hơn nữa, có thể kiếm tiền phụ mẹ cùng gia đình. Tôi còn nhớ như in, đêm Chung Kết, bố chở tôi đi, ngồi ở hàng ghế dưới và giọt nước mắt hạnh phúc của bố đã rơi trên khuôn mặt ấy khi nghe xướng tên, tôi là thí sinh có số điểm cao nhất với hai ca khúc “Bóng cây kơnia và Tình ca cho em”. Tôi hạnh phúc và ngơ ngác, ngây ngô vì cái giây phút hạnh phúc đấy. Nhưng tôi tự hào vì mình đã làm việc cật lực và hết mình, nên phần thưởng đấy là xứng đáng. Trong công việc tôi cũng quan niệm thế, làm việc hết mình và lao động bằng chính sức lao động của mình, tôi còn tự hào vì mình là con của bố mẹ... Sau cái ngày đó,báo chí phỏng vấn liên tục, các hãng băng đĩa (lúc bấy giờ tuy không nhiều) mời liên tục, nhưng bố vẫn khuyên tôi cái học lấy làm đầu và vẫn phải đến trường”.
Đôi khi nhớ lại, Thu Minh chia sẻ: “Nhớ những lúc bố đèo tôi đi hát và chờ ở phía ngoài, hai bố con đêm nào cũng về thật khuya, đó là khi tôi tốt nghiệp trường Múa và chính thức đi hát, chiếc xe honda “ọt ẹt” và hơi cũ đã trở thành 1 kỷ niệm khó quên trong ký ức của tôi về những ngày gian khó. Có lúc chạy sô đến tận Vũng Tàu, và về bị bầu sô cắt bớt tiền, tôi đã trả lại không nhận, vì tôi quan niệm mình chỉ nhận đúng số tiền như công sức mình đã bỏ ra... Thế là, cô bé Thu Minh trong tôi khóc, khóc thật nhiều, đến ướt cả vai áo của bố trên đường đèo nhau về lại Sài Gòn.”
Mặc dù có được chiếc vé thông hành hoàn hảo và được giới chuyên môn đánh giá cao, tuy nhiên hình ảnh của Thu Minh lúc bấy giờ vẫn chưa thực sự tỏa sáng và sự nghiệp của cô có chút bình lặng. Với sự giúp đỡ của nhạc sĩ Hoài Sa, Thu Minh có thể cho ra những sản phẩm âm nhạc giới thiệu đến công chúng nhưng cô vẫn chọn phòng trà là nơi kiếm sống cho bước đầu sự nghiệp của mình, để âm nhạc đến với khán giả một cách nhẹ nhàng và cũng là cơ hội để Thu Minh kiếm thêm thu nhập trang trải cho gia đình. Trong thời kì này, âm nhạc của Thu Minh trở nên đa dạng.
Các ca khúc nhạc đỏ, nhạc tiền chiến như “Ngàn thu áo tím” (Hoàng Trọng), “Bóng cây Kơnia” (Phan Huỳnh Điểu) hay “Giọt mưa thu” (Đặng Thế Phong),... đều được Thu Minh thể hiện thành công và được phát lại nhiều lần trên sóng truyền hình lúc bấy giờ. Thậm chí các ca khúc Âu Mỹ của các diva lúc bấy giờ cũng được Thu Minh gửi đến khán giả ở nhiều phòng trà, tụ điểm âm nhạc từ đó rèn luyện cho mình phong cách và kĩ thuật cho bản thân.
Nhận thấy ở bản thân thể loại nhạc sở trường là pop-ballad, Thu Minh từng cover nhiều bản nhạc nước ngoài bất hủ của các ca sĩ nổi tiếng như Celine Dion, Mariah Carey, Whitney Houston. Các ca khúc "All by Myself", "Saving All My Love for You", "The Reason", "Queen of the Night", "It's All Coming Back to Me Now", "Ave Maria" bản của Schubert đều được Thu Minh thể hiện rất thành công.
Phảng phất ở hình tượng của Thu Minh là nữ diva Whitney Houston, Thu Minh chia sẻ về sự học hỏi ở Whitney “Quả thực Whitney sở hữu giọng ca trời phú hiếm có trên đời: vừa trầm ấm lại vừa cao. Riêng Whitney Houston, cô không chỉ có khả năng hát vừa phải, dễ nghe mà còn biết phiêu với những kỹ thuật lắt léo rất khó hát, thể hiện rõ đẳng cấp của mình. Whitney hội tụ tất cả những yếu tố tuyệt vời để trở thành diva của thế giới. Giọng cô đầy nội lực và năng lượng, khi thì véo von, khi lại cao ấm và lúc nào cũng đầy đặn, tràn trề âm thanh khỏe. Tôi tin rằng cô có một cấu trúc vòm họng, thanh quản và dây thanh đới hoàn hảo dành cho âm nhạc. Tôi cảm thấy giọng hát của cô lộng lẫy như một viên kim cương quý giá”.
Bộ ảnh thời 'răng sún' tới thiếu nữ của ca sĩ Thu Minh:
Thu Minh khi còn nhỏ và bố
Cô bé Thu Minh (phải) tự tin biểu diễn trong một tiết mục văn nghệ
Thu Minh khi trở thành một thiếu nữ xinh đẹp
Mai Nguyên
