Là người sinh ra tại phố Đinh Liệt, Hà Nội, tuổi thơ tôi gắn bó với tiếng leng keng chuông tàu điện, tiếng rao của các bà bán hàng rong khi đêm về. Đặc biệt, tôi không thể quên âm thanh phát ra từ những chiếc loa công cộng treo trên cột điện, hay trên thân cây mốc meo xưa cũ. Những bản tin chiến thắng từ chiến trường, những thông báo khi máy bay địch đang đến gần “đồng bào chú ý, đồng bào chú ý…”.
Và xúc động nhất khi đầu tháng 9 năm 1969, tất cả người dân Hà Nội khóc như mưa, nuốt từng lời, ngay dưới chân loa phường để nghe thông báo sự ra đi của Bác Hồ kính yêu. Tất cả như vẫn vẹn nguyên trong tôi, là mảng ký ức thiêng liêng, không thể nào quên.
Chiến tranh đã lùi xa, đất nước đổi thay, hòa nhập với thế giới hiện đại, cuộc sống người dân được nâng lên, tiếp cận nhiều phương tiện hiện đại. Giờ đây, chúng ta có thể tiếp nhận thông tin mọi lúc, mọi nơi chỉ nhờ cú nhấp chuột. Nhà trường, công sở, liên hệ với nhau qua không gian mạng, nhanh hơn cả tốc độ ánh sáng. Lâu dần, qua năm tháng, chiếc loa phường mất dần sứ mệnh bao lâu nay nó đảm trách. Một số người trẻ còn cho rằng, loa đang làm phiền.
Vậy là khoảng 2 năm trước, sở TT&TT đã lấy ý kiến người dân về hệ thống loa phường, sau phát biểu của Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho rằng hệ thống loa phường đã “hoàn thành sứ mệnh”.
Kết quả, khoảng 90% số người được hỏi cho rằng nên bỏ loa phường, tỉ lệ ý kiến cho rằng thông tin từ loa phường không có ích cũng lên đến 90%.
Từ đó, chính quyền Thành phố đưa ra phương án sắp xếp lại hệ thống loa phường ở các quận nội thành và thực hiện lắp thí điểm thiết bị M-GATEWAY (hình dáng tương tự modem wifi) tại từng hộ dân thay thế cho hệ thống loa phường, tạo điều kiện cho người dân có thể tiếp cận thông tin theo hình thức trao đổi 2 chiều.
Tuy nhiên, việc này xuất hiện những hạn chế khiến chính quyền Hà Nội phải tiếp tục lấy ý kiến của nhân dân. Theo đó, sở TT-TT vừa bắt đầu khảo sát ý kiến người dân về loa phường trên Cổng giao tiếp điện tử thành phố (Hanoi.gov.vn), thời hạn kết thúc 25/10.
Cuối tháng Chín, tại buổi làm việc của lãnh đạo Thành ủy với sở TT-TT, một số đại biểu đề nghị cần sớm đánh giá việc sắp xếp loa phường vì trên thực tế đang nảy sinh nhiều vấn đề. UBND Hà Nội liên tục nhận được phản ánh từ phía người dân, cho biết thiết bị thay thế được lắp đặt ở góc nhà không bao giờ được sử dụng do không có mấy tác dụng.
Trước đó, ngày 1/8, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội ký quyết định phê duyệt đề án "Sắp xếp lại và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đài truyền thanh phường, xã, thị trấn trên địa bàn TP. Hà Nội".
Theo đề án, các quận, huyện, thị xã thực hiện sắp xếp lại hệ thống loa truyền thanh phường, xã, thị trấn theo hướng hiệu quả, tối ưu, phân bổ hợp lý, đặt tại địa điểm công cộng, đông dân cư, tránh ảnh hưởng đến đời sống người dân, trật tự mỹ quan đô thị. Theo đó, hình thành các cụm loa, hệ thống loa truyền thanh phường còn lại được giữ nguyên trạng và tạm dừng phát thanh.
Tại 4 quận (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng) loa chỉ phát nội dung thông báo các trường hợp khẩn cấp (phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn...) hoặc theo yêu cầu của Trung ương và TP.
Thời hạn 25/10 đang đến gần. Số phận loa phường vẫn đang chờ được định đoạt. Tôi cho rằng, nếu giờ đây, loa phường đã thực sự “hoàn thành sứ mệnh”, hà cớ gì không cho nó nghỉ ngơi, để rồi chúng ta bảo nhau làm thật tốt công tác bảo tồn, lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử của nó. Đó là việc đáng làm, phải làm.
Minh Ngọc
