Về làng “tổ cãi”
“ Quảng Nam hay cãi” là câu ca mà từ bao đời nay người dân tứ xứ truyền miệng với nhau để phần nào “trêu đùa” về tính cách cương trực, hơi nóng nảy tranh cãi của người dân xứ Quảng. Nhưng ít ai biết rằng, xuất xứ của câu nói trên đến từ một giai thoại kỳ thú cách đây hơn 500 năm
Về làng Hương Quế (nay thuộc xã Hương An và Quế Phú, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam), ngôi làng lâu đời bậc nhất Quảng Nam, chúng tôi được những cao nhân nơi đây ngược dòng lịch sử ngàn năm lý giải về danh tiếng “có một không hai” ấy cùng câu chuyện kỳ thú “xưa nay hiếm” của vị trung thần dâng sớ “cãi vua”.
Các cao niên nơi đây kể lại rằng: Ngày xưa làng Hương Quế là vùng đất rộng nhất xứ sở, dân cư sống chủ yếu bằng nông nghiệp nhưng người hiền tài, con cháu học giỏi nhiều lắm. Với hai gia tộc lớn là Phạm Nhữ và Nguyễn Văn nơi đây bao đời trình làng những thế hệ kiệt xuất như Phạm Nhữ Triều, Phạm Nhữ Ngọc, Phạm Nhữ Đa, Phạm Nhữ Phong, Phạm Nhữ Khuê, Nguyễn Văn Lang, Nguyễn Ngọc Thanh ….
Nói về giai thoại “làng cãi”, thì cụ Nguyễn Văn Lang (? - 1513) chính là ông tổ của “cãi” Quảng Nam. Theo ông Nguyễn Văn Thành (SN 1955, hậu duệ đời thứ 13 của cụ Nguyễn Văn Lang tộc Nguyễn Văn ở xã Quế Phú), ông Thành cũng là người am hiểu và lưu giữ nhiều tài liệu, gia phả họ tộc cho biết: “Ngài Nguyễn Văn Lang (còn gọi là Nguyễn Đại Lang) vốn thuộc dòng dõi Nguyễn Trãi. Theo gia phả họ Nguyễn Văn thì Nguyễn Văn Lang là người thông thao lược, giỏi thiên văn, có sức hơn người giữ chức Thừa tướng Thượng tể trong triều”.
Ông Nguyễn Văn Thành (hậu duệ đời thứ 13 của “vua cãi” Nguyễn Văn Lang), người lưu giữ những tư liệu quý giá của họ tộc
Giai thoại kỳ thú vua cãi… cãi vua
Cẩn thận tra cứu từng cuốn tư liệu họ tộc, ông Nguyễn Văn Thành cho biết:
