4 nhóm chất vấn có ý nghĩa chiến lược, lâu dài
Sáng 6/6, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội.
Phát biểu khai mạc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, nội dung chất vấn tập trung vào 4 nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của các Bộ: Lao động - Thương binh và Xã hội, Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải và Ủy ban Dân tộc.
Cuối phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái sẽ thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình, làm rõ hơn các vấn đề mà đại biểu Quốc hội (ĐBQH) quan tâm và trực tiếp trả lời chất vấn của các ĐBQH.
Tại phiên bế mạc, Quốc hội sẽ xem xét, biểu quyết thông qua Nghị quyết về hoạt động chất vấn để làm căn cứ cho các cơ quan tổ chức triển khai, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội giám sát việc thực hiện.
Quang cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng 6/6.
Với phương châm tiếp tục đổi mới phương thức, cách thức tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội, các cơ quan triển khai rất sớm công tác chuẩn bị để việc lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn bảo đảm kỹ lưỡng, cẩn trọng, đúng quy định của pháp luật, bám sát các nhiệm vụ trọng tâm đặt ra trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, các Nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; bám sát những vấn đề thực tiễn đặt ra; phản ánh tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của nhân dân và cử tri.
Theo Chủ tịch Quốc hội, 4 nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp là những vấn đề lớn, quan trọng, không chỉ cần thiết, cấp bách trước mắt, mà còn có ý nghĩa chiến lược, lâu dài. Trong đó, các vị Bộ trưởng: Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải, Ủy ban Dân tộc lần đầu tiên trả lời chất vấn Quốc hội khóa XV.
Kỳ họp thứ 5 là kỳ họp đầu tiên thực hiện Nội quy kỳ họp Quốc hội mới (có hiệu lực từ ngày 15/3/2023), ghi nhận những cải tiến đã được thử nghiệm và phát huy hiệu quả tại các kỳ họp gần đây về phương thức tiến hành phiên chất vấn.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thông tin, việc đặt và trả lời câu hỏi chất vấn được tiến hành theo cách thức hỏi nhanh, đáp gọn, ĐBQH nêu câu hỏi không quá 1 phút; tranh luận mỗi lần không quá 2 phút; người được chất vấn trả lời không quá 3 phút đối với mỗi câu hỏi. Các thành viên Chính phủ, các Trưởng ngành liên quan tham gia giải trình theo điều hành của Chủ tọa để làm rõ hơn những vấn đề chất vấn của đại biểu Quốc hội hoặc trả lời trực tiếp các câu hỏi thuộc nhóm vấn đề chất vấn.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị các ĐBQH cân nhắc, lựa chọn vấn đề tâm đắc nhất.
Để bảo đảm hiệu quả của phiên chất vấn, theo quy định tại Điều 19 của Nội quy kỳ họp Quốc hội, Chủ tọa có quyền yêu cầu đại biểu Quốc hội dừng chất vấn hoặc tranh luận, yêu cầu người bị chất vấn dừng trả lời chất vấn nếu quá thời gian; chất vấn, tranh luận không đúng nội dung hoặc trả lời chất vấn không đúng trọng tâm.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các ĐBQH cân nhắc, lựa chọn, mỗi lần chất vấn chỉ nêu 1 hoặc vài vấn đề mà đại biểu tâm đắc nhất; nêu câu hỏi gọn, rõ ràng để các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành có thể nghe được, lĩnh hội được nhanh nhất.
Các ĐBQH chỉ tranh luận với người bị chất vấn để làm rõ hơn vấn đề đang được chất vấn, không sử dụng quyền tranh luận để nêu câu hỏi chất vấn hoặc tranh luận với đại biểu Quốc hội đã chất vấn trước đó. Khi có nhiều đại biểu Quốc hội đăng ký tranh luận về cùng vấn đề thì người đã nêu chất vấn về vấn đề đó được ưu tiên tranh luận trước.
"Theo kinh nghiệm, mức độ thành công của phiên chất vấn, trả lời chất vấn phụ thuộc vào cả người chất vấn và người trả lời chất vấn", Chủ tịch Quốc hội nói.
Hình thức giám sát đặc biệt hiệu quả
Chủ tịch Quốc hội khẳng định, chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn là hình thức giám sát đặc biệt hiệu quả, thể hiện đậm nét tính dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, công khai, minh bạch trong hoạt động của Quốc hội; là dịp để cử tri và nhân dân cả nước đánh giá năng lực, trách nhiệm, việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội và những người giữ chức vụ, chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.
Trên cơ sở sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, với thực tiễn phong phú trong ngành, lĩnh vực công tác và kinh nghiệm đã tích lũy trong quá trình họạt động tại Quốc hội, đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục phát huy tinh thần “Tận tâm - Tận lực - Tích cực - Tâm huyết - Trách nhiệm” trong hoạt động chất vấn;
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các Bộ trưởng, Trưởng ngành nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Quốc hội, trước cử tri và nhân dân cả nước, giải trình rõ ràng về nguyên nhân, trách nhiệm và biện pháp khắc phục, để phiên chất vấn thực sự hiệu quả, thực chất, có chiều sâu, mang tính xây dựng cao;
Không chỉ góp phần giải quyết kịp thời những vấn đề thời sự, cấp bách, mà còn nhận diện và đề xuất giải pháp cho những vấn đề căn cơ, lâu dài, tạo chuyển biến thực chất trong từng lĩnh vực được chất vấn.
Với tinh thần làm việc hết sức tập trung, tâm huyết, thẳng thắn, cầu thị, sử dụng hiệu quả thời gian, tuân thủ nghiêm túc quy định của Nội quy Kỳ họp Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng phiên chất vấn và trả lời chất vấn sẽ thành công tốt đẹp, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, kỳ vọng của cử tri và nhân dân.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, mở đầu phiên chất vấn hôm nay là nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội. Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung sẽ trả lời các vấn đề:
Giải pháp phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành, lĩnh vực; công tác quy hoạch, sắp xếp, tổ chức, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm cung cấp đủ lao động có kỹ năng nghề tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm;
Thực trạng việc làm cho người lao động và giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tạo việc làm cho người lao động trong giai đoạn hiện nay;
Giải pháp khắc phục bất cập, hạn chế trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội (doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền bảo hiểm xã hội, tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm, chi sai chế độ…); công tác quản lý Quỹ Bảo hiểm xã hội; giải pháp khắc phục tình trạng người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng gia tăng.
"Trong phiên chất vấn này, khi cần thiết, Đoàn Chủ tịch sẽ mời Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; các Bộ trưởng, Trưởng ngành: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Giáo dục và Đào tạo, Nội vụ, Y tế, Tư pháp; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam báo cáo giải trình thêm về những vấn đề liên quan", Chủ tịch Quốc hội cho hay.
