Mại dâm biến tướng tinh vi: Càng chống càng… tăng?

Trước thực trạng mại dâm biến tướng ngày càng tinh vi, PV đã có cuộc trao đổi với TS. Lê Nguyên Thanh, Trưởng bộ môn Tội phạm học, khoa Luật Hình sự, trường đại học Luật TP.HCM.

PV: Việc mua bán dâm luôn bị xã hội lên án. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn xuất hiện ngày càng nhiều và có phần tinh vi, phức tạp hơn. Theo ông, nguyên nhân là do đâu?

TS. Lê Nguyên Thanh: Hiện tượng mua bán dâm tồn tại từ xưa đến nay. Ở hầu hết các nước trên thế giới, nó bị xem là vi phạm đạo đức và pháp luật. Tùy từng trường hợp, hành vi liên quan đến mua bán dâm bị coi là tội phạm như: Mua dâm người chưa thành niên, tổ chức, môi giới mại dâm, chứa mại dâm...

Hiện tượng mại dâm rất khó hạn chế bởi nó xuất phát từ những nhu cầu có thực về việc làm, thu nhập, giải trí và đời sống tình dục. Quản lý, kiểm soát cũng rất khó khăn bởi khó phân biệt giữa mại dâm và tình dục không phải mại dâm, trừ khi nó hoạt động có tổ chức.

PV: Vì sao dù biết bán dâm sẽ bị đánh giá về đạo đức và phạm pháp nhưng các vụ bán dâm lại không ngừng tăng lên và nhiều cô gái trẻ mắc phải. Thậm chí, có một bộ phận diễn viên, người mẫu cũng tham gia bán dâm?

TS. Lê Nguyên Thanh: Thực tế, nhiều nước trên thế giới cho phép mại dâm hoạt động có kiểm soát. Thậm chí, một số quốc gia coi mại dâm là hợp pháp bên cạnh các loại hình du lịch, giải trí đem lại nguồn thu.

Tại Việt Nam, hoạt động mại dâm là vi phạm pháp luật, bị cấm đoán bằng nhiều biện pháp hành chính, hình sự và lên án về đạo đức.

Có thể phân chia mại dâm thành 2 loại: Mại dâm bình dân đáp ứng nhu cầu tình dục phổ biến của những người có thu nhập thấp, không phải lúc nào cũng được đáp ứng một cách hợp pháp. Người bán dâm đa phần không có việc làm, học vấn thấp, không có tay nghề, khó khăn về kinh tế.

Thứ hai là mại dâm xa hoa. Loại này, cao cấp hơn thường đáp ứng nhu cầu tình dục, kể cả giao tiếp cho những người có tiền, có chức. Loại này thực hiện ở dạng “ăn bánh, trả tiền”, “gái bao” trong một thời gian nhất định hoặc dịch vụ kèm các tour du lịch, công tác trong và ngoài nước.

Người bán dâm loại thứ hai có thể là người đẹp, diễn viên, người mẫu có tiền. Tuy nhiên, họ muốn thu nhập cao hơn từ mại dâm để thỏa mãn cuộc sống hưởng thụ, xa hoa mà không phải lao động nặng nhọc. Dù người bán dâm là ai, nghèo hay giàu, họ vẫn xem đó là nghề có thu nhập.

PV: Tại sao người mua dâm lại bỏ ra một số tiền lớn để tìm đến những diễn viên, người mẫu, phải chăng họ cũng ham cái “mác” của các đối tượng này?

TS. Lê Nguyên Thanh: Hiện tượng mại dâm có nguyên nhân từ 2 phía, người mua dâm và bán dâm, chứ không phải chỉ người bán dâm. Trên thực tế, nguồn “cung” tồn tại cũng xuất phát từ nhu cầu có thực. Tuy nhiên, ít ai tìm hiểu người mua dâm mà chỉ phán xét người bán dâm.

Người mua dâm vừa có nhu cầu, vừa có tiền. Tùy vào nhu cầu và tiền mà họ chọn người bán dâm vừa thỏa mãn nhu cầu tình dục, vừa có cảm giác bên cạnh người nổi tiếng, đẹp, bề ngoài sang trọng...

Hiện nay, pháp luật quy định, xử phạt những người bán dâm còn người mua dâm vẫn chưa có quy định cụ thể. Trong các vụ án mua bán dâm, danh tính, diện mạo của người mua thường không được nói tới. Phải chăng đây chính là “lỗ hổng” trong pháp luật khiến tệ nạn này ngày càng tinh vi, phát triển?

Pháp luật không phân biệt trong xử lý giữa người bán dâm và mua dâm. Họ bình đẳng trước pháp luật. Tuy nhiên, bất cập ở chỗ, riêng pháp luật hình sự coi hành vi tổ chức, môi giới, chứa mại dâm là tội phạm còn mua bán dâm không bị coi là tội phạm (trừ trường hợp mua dâm người chưa thành niên).

Như đã biết, thực tế rất khó chứng minh hành vi mua bán dâm. Tổ chức, môi giới, chứa mại dâm dễ chứng minh hơn và khả thi hơn trong truy cứu trách nhiệm hình sự với mục tiêu đánh vào việc thu lợi bất chính, mặc dù có mua bán thì mới có chứa chấp, môi giới và tổ chức mại dâm.

Việc công bố danh tính, diện mạo người mua dâm không phải là giải pháp hay. Bởi, nó ảnh hưởng đến gia đình, con cái của họ. Mục tiêu trừng phạt, răn đe thấp nhưng tổn hại cho người thân, gia đình là rất rõ.

PV: Được biết, một số quốc gia trên thế giới đã hợp thức hóa mua bán dâm để dễ quản lý. Vậy, theo ông Việt Nam có nên thực hiện theo hay không?

TS. Lê Nguyên Thanh: Việc cho phép mại dâm có kiểm soát không còn là vấn đề mới ở nhiều nước. Ở nước ta đã có thời gian vấn đề này được trao đổi nhiều trên các diễn đàn nhưng không có kết quả. Nước ta cấm mại dâm nhưng gần như bất lực trước tệ nạn này bởi khả năng phát hiện, xử lý quá ít so với thực tế.

Cấm mại dâm càng làm cho tệ nạn này tồn tại dưới dạng không công khai, dẫn đến khó kiểm soát. Mặt tiêu cực của nó là không kiểm soát được bệnh tật của người mua, bán dâm; tình trạng bảo kê, bóc lột người bán dâm, tình trạng lây bệnh vẫn nặng nề. Chưa kể liên quan đến các đường dây buôn bán người dùng vào mục đích mại dâm.

Vì thế, trong điều kiện hiện nay, Nhà nước cần đánh giá khách quan hơn về tình hình mại dâm và kiểm soát tệ nạn này. Nếu cấm mà không ngăn chặn được thì nên nghĩ đến giải pháp cho phép mại dâm hoạt động có kiểm soát.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Hà Nhân - Dương Hạnh