Những ngày cận Tết Nguyên đán, các hộ trồng mai ở làng Thủ Đức (quận Thủ Đức, TP.HCM) đang tất bật chuẩn bị đưa hàng ngàn chậu mai vàng ra thị trường. Chúng tôi về làng mai Thủ Đức trong buổi sáng sớm để tìm hiểu về loài mai vàng lùn chỉ trổ một bông kỳ lạ với những lời đồn thổi sở hữu được cây mai này sẽ trở thành "đại gia" trong nháy mắt được truyền tụng gần 100 năm nay.
Những lời đồn không lời kết
Ông Trần Văn Xem (56 tuổi, ngụ quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh) một nghệ nhân có hơn 30 năm trồng mai tại làng mai Thủ Đức nay đã giải nghệ) cho hay: "Không ai rõ nghề trồng mai vàng ở Thủ Đức có từ bao giờ, chỉ biết tiếng mai ở đây đẹp nhất các tỉnh miền Nam. Qua lời kể của ông nội, tôi được biết, giống cây này đã được trồng cách đây cả trăm năm. Tôi là thế hệ thứ 3 trong gia đình trồng mai vàng".
Chúng tôi liền dò hỏi ông Xem về loài mai vàng lùn chỉ trổ một bông 12 cánh vào dịp Tết Nguyên đán sẽ đem lại vận may. Ông Xem suy nghĩ hồi lâu mới chịu lên tiếng: "Cha tôi kể lại rằng, cách đây khoảng 50 - 60 năm, loài mai vàng kỳ lạ trên được nhiều người dân tại các tỉnh miền Nam đổ xô săn lùng. Người ta đồn thổi, người nào sở hữu được cây mai vàng này sẽ trở thành "đại gia" trong nháy mắt".
Giải thích về điều này, ông Xem bảo, một số người cùng thời với cha ông sở hữu được cây mai này bỗng dưng trở nên giàu có. Từ khi có cây mai này trong nhà, người thì giàu lên do trúng số, người thì nhặt được tiền, vàng... Vì thế, những lời đồn thổi về loài mai này đem đến vận may "đại gia" cứ thế lan truyền tạo nên làn sóng ngầm khiến người dân đổ xô đi săn lùng.
Theo tìm hiểu của PV, trong nhiều tài liệu nghiên cứu về làng mai vàng Thủ Đức không có ghi chép nào, dù là nhỏ nhất về loài mai vàng quý hiếm trên. Nhưng trong một số tài liệu ghi chép cá nhân vô cùng ít ỏi của các nghệ nhân ở làng mai có vài dòng thông tin về loài mai vàng lùn chỉ trổ một bông.
Ông Nguyễn Văn Chín (67 tuổi, là hậu duệ đời thứ 3 của dòng họ Nguyễn trồng đào tại Thủ Đức) cho hay: "Gia đình tôi có một quyển số ghi chép về các loài mai vàng quý hiếm được nhiều người săn lùng. Quyển sổ này được truyền sang đời ba tôi, sau đó là đến tôi. Trong quyển số này có ghi chép rằng, loại mai vàng này vô cùng quý hiếm. Cây chỉ cao khoảng 8 - 10cm, ra một bông màu vàng có 12 cánh. Cả chục năm mới thấy một cây mai này xuất hiện".
Người dân làng mai Thủ Đức đang tất bật chuẩn bị đưa mai vàng ra thị trường tiêu thụ.
Theo ông Chín, người nào may mắn sở hữu được cây mai này vào dịp Tết Nguyên đán thì bỗng dưng tài lộc sẽ liên tục kéo đến và sẽ trở nên giàu có. Dẫn chứng từ trong tài liệu ghi chép của ông nội để lại, cách đây khoảng 40 năm, có một gia đình ở quận Thủ Đức may mắn sở hữu một cây mai vàng lùn chỉ trổ một bông. Người này từ gia cảnh nghèo khó, chỉ sau một năm trở nên giàu có khiến người dân quanh vùng vô cùng ngạc nhiên.
Nhiều người đến tìm hiểu thì được gia chủ tiết lộ rằng, từ khi có cây mai kỳ lạ trong nhà, các vận may liên tục kéo đến. Cứ thế, chỉ sau thời gian ngắn, gia đình này ăn nên làm ra và trở thành "đại gia". Ông Chín cho biết thêm, đến đời ba ông cũng có ghi chép vài trường hợp sở hữu cây mai này và cũng trở nên giàu có.
Không có giống mai lùn trổ một bông
Nhận được chỉ dẫn của ông Chín, chúng tôi tìm về dòng họ Phạm ở quận Thủ Đức có nhiều thế hệ theo nghề trồng mai vàng để tìm hiểu thêm thông tin. Anh Phạm Huy (40 tuổi, ngụ quận Thủ Đức) cho hay: "Gia đình tôi bỏ nghề trồng mai vàng được 7 năm nay do thua lỗ. Trong thời gian gia đình trồng mai, tôi có nghe ba tôi kể, nếu tìm được cây mai vàng lùn sẽ trở nên giàu có.
Khi ba tôi mất đi, câu chuyện trên cũng trôi thành dĩ vãng. Gần đây, tôi nghe vài người bạn dò hỏi muốn mua một cây mai vàng lùn chỉ trổ một bông duy nhất. Lúc đó, tôi mới nhớ lại câu chuyện của ba tôi kể trước đây nên cất công tìm hiểu về loài mai này. Tuy nhiên, đến bây giờ, thông tin về loài mai này mà tôi thu thập được khá ít ỏi. Những người biết rõ về nó chỉ đếm trên đầu ngón tay".
Theo ghi nhận của chúng tôi, số người dân ở Thủ Đức biết thông tin về loài mai vàng lùn chỉ trổ một bông khá ít ỏi. Hiện chỉ có một số người cao tuổi là còn biết về thông tin này. Thời gian gần đây và đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán năm nay, thông tin trên trở thành chủ đề bàn tán của không ít người dân.
Anh Bùi Văn Tuấn (39 tuổi, ngụ quận 9) cho hay: "Mấy ngày nay, tôi được vài người bạn rủ đi tìm loài mai vàng lùn. Hiện tôi dò hỏi khắp nơi nhưng vẫn chưa biết ai bán. Tôi đã lặn lội hơn 100 nhà vườn tại TP.HCM nhưng họ bảo chưa bao giờ nghe tới giống mai này".
Chúng tôi đem câu chuyện về loài mai vàng lùn chỉ trổ một bông duy nhất vào dịp Tết Nguyên đán sẽ mang đến vận may trở thành "đại gia" cho người nào sở hữu trao đổi với TS di truyền học Nguyễn Công Thoại.
TS. Thoại khẳng định: "Căn cứ vào đặc điểm của loài mai vàng này là cây chỉ cao khoảng 8 - 10cm, ra một bông màu vàng có 12 cánh và vài năm hoặc cả chục năm mới thấy một cây mai này xuất hiện, tôi cho rằng, đó không phải là thông tin thật. Tuy nhiên, cũng có thể chúng bị đột biến gen trong quá trình sinh trưởng của cây mai vàng nên mới có dáng như vậy".
Nghệ nhân Năm Hùng (61 tuổi, ngụ quận Thủ Đức, người có thâm niên hơn 40 năm trồng mai vàng) chia sẻ: "Cách đây khoảng 10 năm, việc tạo thế, dáng cây mai vàng đã đạt đến một tầm cao mới. Bất kỳ thế, dáng cây như thế nào, dù khó đến mấy, các nghệ nhân trồng mai đều có thể làm được. Vì thế, việc "sản xuất" cây mai vàng lùn chỉ cao 8 - 10cm, trổ một bông là khá đơn giản".
Trả lời về câu hỏi liệu có giống mai vàng lùn chỉ trổ một bông, nghệ nhân Năm Hùng khẳng định, tại làng mai Thủ Đức hiện có rất nhiều giống mai vàng như: Mai vàng Giảo 5 cánh, mai vàng Giảo 12 cánh, mai trắng, mai cánh hồng, mai ghép, mai lai...
Từ trước đến nay, làng mai này chưa ghi nhận giống mai vàng lùn chỉ trổ một bông nào cả. Những thông tin đồn thổi về loài mai này xuất hiện ngày qua là vô căn cứ, có tính chất lừa đảo. Do vậy, người dân mua mai vàng phải hết sức cảnh giác, chú ý để không gặp phải các đối tượng lừa đảo".
| Câu chuyện truyền tụng của dân gian Bà Nguyễn Thị Mỹ Phụng, chuyên gia nghiên cứu văn hóa dân gian tại TP.HCM cho biết: "Việc gần 100 năm nay, người dân làng mai Thủ Đức vẫn còn truyền tai nhau, người nào sở hữu được một cây mai vàng lùn chỉ trổ một bông sẽ có vận may trở thành "đại gia" chỉ là một trong những câu chuyện dân gian. Câu chuyện này được người dân sáng tạo nên để mong ước về một cuộc sống hạnh phúc, đầy đủ hơn. Kết luận trên có thể dẫn chứng qua việc chưa có một tài liệu nghiên cứu nào ghi chép về loài mai này. Những thông tin về loài mai này chỉ xuất hiện trong một số bản ghi chép tay của người dân. Do đó, những câu chuyện trên là của dân gian truyền tụng thì sẽ không có dẫn chứng nào để chứng minh nó là sự thật. Do vậy, trước những thông tin như thế này, người dân chỉ nghe tham khảo là chính, chứ không nên làm theo". |
T.NGuyên
