Diễn biến mùa đông được dự báo có thể sẽ thay đổi so với năm ngoái
Mùa đông năm 2023 được ghi nhận là một mùa đông ấm với nền nhiệt khu vực Bắc Bộ cao hơn 1 - 1,5 độ C so với trung bình nhiều năm, có nơi cao hơn 2 độ C. Dự báo năm 2024, dưới tác động của La Nina, diễn biến mùa đông được dự báo có thể sẽ thay đổi so với năm ngoái.
Mùa đông năm nay dự báo sẽ khắc nghiệt hơn, mặc dù cường độ của hiện tượng La Nina không mạnh bằng những năm trước. Ảnh minh họa.
Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đã có những phân tích về xu thế mùa đông năm nay. Cụ thể, hiện tượng ENSO đang trong trạng thái trung tính, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển đang nghiêng về pha lạnh. Dự báo, thời kỳ từ tháng 10 - 12.2024, ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 60 - 70% và khả năng có cường độ yếu.
Tuy nhiên cần phải lưu ý, hiện tượng La Nina là hiện tượng quy mô lớn, có tác động đến thời tiết toàn cầu, nên ngay cả khi nhiệt độ mặt nước biển đã lạnh đi ở trung tâm Thái Bình Dương thì tác động của nó đến nước ta cũng phải độ trễ từ 2 - 3 tháng.
Theo nhận định của chúng tôi thì mức nhiệt chênh lệch chỉ dao động trong khoảng từ 0,5 độ C thôi. Khả năng cao mùa đông 2024 sẽ có nền nhiệt độ thấp hơn mùa đông năm 2023.
Đặc biệt là sau những mùa đông ấm ở các tỉnh miền Bắc thì năm nay dự báo khả năng sẽ rét hơn so với mùa đông 3 năm gần đây.
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia thông tin, hiện tượng ENSO đang trong trạng thái trung tính, nghiêng dần về pha lạnh.
Dự báo các đợt rét đậm, rét hại
Không khí lạnh khả năng hoạt động mạnh từ tháng 12, gây ra các đợt rét đậm, rét hại. Người dân cần đề phòng những đợt rét đậm, rét hại kéo dài, đặc biệt tại vùng núi phía Bắc, kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá trong thời gian này.
"Rét đậm, rét hại tại Bắc Bộ sẽ xuất hiện trên diện rộng từ nửa cuối tháng 12, giống như các năm trước", cơ quan khí tượng nhận định.
Nhiệt độ trung bình tháng 11/2024 trên cả nước cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5-1 độ C.
Đáng chú ý từ tháng 11/2024 đến tháng 1/2025, hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền nước ta sẽ xấp xỉ hoặc cao hơn nhiều năm (trung bình mỗi năm Biển Đông có 2,8 cơn bão, áp thấp đổ bộ). Dự báo, áp thấp nhiệt đới đổ bộ vào đất liền tập trung nhiều ở Trung Bộ và các tỉnh phía Nam, đề phòng khả năng hình thành ngay trên Biển Đông.
"Trong 3 tháng này, trên phạm vi cả nước nguy cơ tiếp tục xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét và gió giật mạnh", trung tâm khí tượng dự báo.
Cùng đó, các đợt mưa lớn sẽ xuất hiện tại Trung và Nam Trung Bộ trong tháng 11/2024. Mùa mưa ở Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có thể kết thúc muộn hơn bình thường (khoảng cuối tháng 11 tại Tây Nguyên và Nam Bộ, cuối tháng 12/2024 tại Trung và Nam Trung Bộ).
So với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, tổng lượng mưa ở Bắc Bộ trong tháng 11/2024 phổ biến xấp xỉ, một số nơi ở vùng núi thấp hơn 10-20%; tháng 12/2024-1/2025 phổ biến 10-35mm.
Tại Trung Bộ, tổng lượng mưa tháng 11/2024 phổ biến cao hơn 10-30%, trong đó Bắc Trung Bộ xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Tháng 12/2024, tổng lượng mưa ở Bắc Trung Bộ 15-30mm, các tỉnh Nam Nghệ An - Hà Tĩnh phổ biến 50-100mm, Quảng Bình - Quảng Trị 100-200mm, Thừa Thiên Huế - Khánh Hòa 250- 500mm, có nơi cao hơn, Ninh Thuận - Bình Thuận 30-80mm.
Tháng 1/2025, tổng lượng mưa ở Bắc Trung Bộ phổ biến 20-50mm, Hà Tĩnh có nơi trên 100mm; Trung và Nam Trung Bộ 50-150mm.
So với các năm trước, tổng lượng mưa ở Tây Nguyên và Nam Bộ trong tháng 11/2024 cao hơn 5-20%. Tháng 12, tổng lượng mưa tại Tây Nguyên phổ biến 30-50mm, một số nơi ở Nam Tây Nguyên và Nam Bộ 50-80mm, có nơi cao hơn.
Tháng 1/2025, tổng lượng mưa ở Tây Nguyên phổ biến 10-20mm, trong đó Lâm Đồng có nơi trên 30mm, Nam Bộ từ 15-30mm.
Các đợt La Nina điển hình
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cũng nhận định sang tháng 10 hiện tượng ENSO sẽ chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 70%.
Các đợt La Nina điển hình xảy ra vào năm 1998 - 2000, 2007 - 2008, 2010 - 2011 và 2020 - 2022.
Trong đó, đợt rét đậm, rét hại kéo dài lên tới 38 ngày vào tháng 1 - 2/2008 được xem là dài nhất trong lịch sử nước ta. Đợt rét khi đó đã làm 180.000 ha lúa và gần 110.000 vật nuôi bị chết. Nhiệt độ thấp nhất ở Sa Pa, Lào Cai đo được là -1,0 độ C, Mẫu Sơn, Lạng Sơn là -2 độ C. Băng giá phủ trắng ở nhiều nơi.
Đợt rét đậm, rét hại kéo dài tới 31 ngày từ 3/1-3/2/2011 cũng làm nhiệt độ miền Bắc giảm sâu, thấp nhất tại Sa Pa, Lào Cai 0 độ C, Mẫu Sơn Lạng Sơn -3,6 độ C. Đợt rét này đã làm trên 30.000 con gia súc bị chết.
Trúc Chi (t/h)
