Buổi sáng thật sớm của những ngày tháng tư đầu tháng năm ở Hà Nội, ta bắt gặp khi đó những làn gió heo heo giữa không khí trong lành.
Buổi sớm ấy tản bộ trên đường Trần Hưng Đạo tự nhiên trong lòng vẳng lên những câu thơ của nguyễn Đình Thi: “Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội/ Những phố dài xao xác hơi may/ Người ra đi đầu không ngoảnh lại/ Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.”
Lá vàng rơi khiến người vô tâm nhất cũng thấy lòng xao xuyến.
Tôi cứ lững thững trên con đường dài Trần Hưng Đạo và Bà Triệu. Nhìn cảnh lá sấu vàng cong cong như những chiếc thuyền nhỏ rụng tơi bời mà lòng nao nao nhớ đến những câu thơ nằm lòng ngay từ hồi còn cắp sách đến trường làng ấy… Tôi đã thuộc lòng những câu thơ của Nguyễn Đình Thi và thuộc làu cả 4 câu thơi này nữa của Lưu Trọng Lư: “Em không nghe rừng thu/ lá thu rơi xào xạc/ Con nai vàng ngơ ngác/ Đạp trên lá vàng khô.”
Có thể nhiều người trong đó có tôi đã quá neo giữ niềm tin vào các vần thơ của mấy nhà thơ lãng mạn khi hồn nhiên nghĩ cứ phải mùa thu thì lá mới vàng.
Nhưng nếu sống ở Hà Nội hoặc gặp Hà Nội vào những ngày tháng tư, tháng năm này thì mới hay niềm tin ấy phải… thay đổi. Phố hà Nội ươm một màu vàng của lá xà cừ và sấu vào đúng thời khắc trời đất giao mùa xuân sang hạ.
Mấy hôm vừa rồi có một đợt gió mùa ùa về Hà Nội. Gió như heo may mùa thu, lành lạnh. Được thể, những đợt lá sấu vàng ươm lại dịu dàng vương đầy khắp phố, níu gót chân người. Không hiểu sao tôi cứ nghĩ rằng, những thời khắc lá rụng vàng hoe như thế này là lúc Hà Nội lãng mạn nhất.
Bạn hãy về Hà Nội và bước ra phố, ngồi bên quán cóc vỉa hè Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Thánh Tông, Phan Đình Phùng… uống trà chén 500 đồng mà chiêm ngưỡng mùa lá bay trên phố … Hoặc có thời gian hơn, bạn hãy rong xe chầm chậm trên phố Hoàng Diệu.
Vào bất cứ thời khắc nào đều có thể cảm thấy nét đáng yêu da diết của những hàng xà cừ cổ thụ với gốc vạm vỡ xù xì vươn cao tỏa vào những tòa biệt thự cũ mà sóng sánh những đợt cây thay lá chuyển mùa. Hay thả bộ trên con phố không quá rộng cũng chẳng đủ dài mang tên Lý Nam Đế một thời được gọi là “phố nhà binh”, một dạo lại được ví “phố vi tính”.
Từ ngày Lý Nam Đế thành đường một chiều bỗng đỡ ồn ào hơn, sâu lắng hơn. Mùa tháng năm khi xà cừ thay lá, phố giống như người đàn bà đẹp luống tuổi lại trở nên quyến rũ trong nét hoài cổ hơi u buồn.
Cả con phố dài nhưng những cây xà cừ ấn tượng nhất là ở đoạn cuối, giáp với đường Trần phú. Mùa xà cừ thay lá, những phiến lá cứ lật bật, cứ xôn xao chạy trên mặt đường suốt một ngày nhẹ nhõm thênh thang…
Ở Hà Nội gần đây người ta ít trồng thêm những hàng xà cừ mới vì nhiều lí do, nhưng những hàng xà cừ cổ thụ thì ta có thể dễ dàng bắt gặp trên nhiều tuyến phố.
Vào những mùa khác, xà cừ ẩn mình tỏa óng xanh che cho người và sống cuộc đời thầm lặng. Nhưng ở thời khắc giao mùa xuân – hạ, xà cừ cứ chợt khiến người đi đường lưu tâm vì những chiếc lá vàng óng ả của mình. Là bay, bay bay theo cùng những đợt gió miên man.
Là bay, bay bay níu vào tóc vào xe của người đi trên phố. Sáng sớm ra phố, cả một màu vàng ươm mát mắt. Lãng mạn dành riêng cho người yêu thiên nhiên và có ý thức tìm cho tâm hồn mình chút lắng đọng giữa cuộc sống phố thị ồn ào, tất bật nhưng cũng lại là “thứ-rác-hạnh-phúc” của những công nhân luôn có trách nhiệm cho sạch, cho đẹp gương mặt phố phường Hà Nội.
… Trước những đợt lá lìa cành trong phố mùa lá rụng, tôi thấy, đúng là chẳng có gì nhanh bằng mắt chẳng có gì đẹp bằng ký ức…
Hà Thành (HNTV)
