Mua thuốc nổ: quá dễ

Mấy ngày qua, dư luận vẫn chưa hết bàng hoàng sau vụ án cướp tiệm vàng Hoàng Tín (124 phố Nguyễn Thái Học, quận Ba Đình, Hà Nội) bằng mìn tự chế gây thương vong cho 14 người. Vụ án thêm một lần nữa “dậy sóng” dư luận bởi sự manh động, liều lĩnh của những đối tượng tượng gây án.

Hiện trường vụ cướp tiệm vàng Hoàng Tín gây kinh hoàng thời gian qua

Gây án bằng thuốc nổ gia tăng

Đại tá Nguyễn Văn Quyền - trưởng phòng Kỹ thuật hình sự CATP Hà Nội cho biết: “Gói thuốc nổ mà hung thủ gây án (Tạ Văn Thanh, SN 1987, ở huyện Yên Dũng, Bắc Giang) xách vào cửa hàng vàng Hoàng Tín, sau đó bị nhân viên ở đây ném ra ngoài có trọng lượng khoảng hơn 1kg, đã được kích nổ bằng điều khiển từ xa trên đường tháo chạy. Khối thuốc thứ hai chưa kịp phát nổ, đã bị cơ quan công an vô hiệu hóa.

So với khối thuốc nổ đã gây thương vong cho 14 người, quả nổ thứ 2 nguy hiểm và được chế tạo tinh vi hơn. Gói thuốc nổ thứ 2 được hung thủ buộc chặt bằng nilon, lớp ngoài bọc giấy, to bằng 2 bát tô úp ngược vào nhau, trọng lượng trên 2 kg”.

Cũng theo đại tá Nguyễn Văn Quyền cho biết thì tại hiện trường vụ án vương vãi nhiều mảnh vỡ. Vỉa hè, nơi quả mìn đầu tiên phát nổ bị xé toác, khoét sâu xuống lòng gần 30 cm. Nếu như không có người dũng cảm (một chiến sỹ thuộc sở cảnh sát PCCC TP Hà Nội) tháo ngòi quả nổ có sức công phá gấp nhiều lần quả mìn mà Tạ Văn Thanh kích hoạt, thì có lẽ hôm đó tính mạng của nhiều người đã gặp nguy hiểm. Từ nhận định của đại tá Quyền cho thấy, những vụ án mà hung thủ gây án sử dụng mìn, thuốc nổ… đều dẫn đến hậu quả khôn lường.

Theo ghi nhận của chúng tôi, cuối năm 2009, CATP Hồ Chí Minh cũng từng bắt giữ một đối tượng đặt mìn tự chế trong khu vực nhà vệ sinh bên trong khách sạn Legend Sài Gòn, hòng tống tiền 20.000 USD. Qua đấu tranh, thủ phạm Võ Anh Tuấn (22 tuổi), trú ở quận 5, TP. Hồ Chí Minh khai, y đã nghiên cứu cách thức chế tạo mìn hoàn toàn trên mạng internet.

Sau khi vụ việc trên xảy ra, trên cơ sở kiểm tra thực tế và lời khai của đối tượng, CATP đã kiến nghị Bộ Thông tin và Truyền thông xóa sổ một số trang web tiếng Việt, có nội dung hướng dẫn cách chế tạo vật liệu nổ. Song trên thực tế, trên trang tìm kiếm Google, vẫn còn một số trang web hướng dẫn tỉ mỉ cách thức chế tạo mìn, quả nổ.

Cách đây không lâu, vụ xe Lexus bị đặt thuốc nổ cũng làm rúng động dư luận. Chiếc xe ô tô Lexus của anh Lê Hữu Vinh (phó giám đốc Công ty TNHH Hongkong), tại số nhà 152, phố Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Ka Long, TP.Móng Cái (Quảng Ninh) đang đỗ trước cửa nhà thì bị bật tung sau một tiếng nổ lớn do bị đặt thuốc nổ dưới gầm xe.

Và gần đây nhất, vụ em rể ám sát chị chồng bằng việc gài mìn dưới gầm xe máy Honda Dream khiến cho thai phụ Nguyễn Thị Quỳnh (SN 1982, Nam Sơn, Quế Võ, Bắc Ninh) và cô con gái thiệt mạng khiến nhiều người vẫn không khỏi xót xa khi nhắc lại. Ban đầu, nguyên nhân vụ án được “mổ xẻ” theo nhiều hướng. Tuy nhiên, khi Công an tỉnh Bắc Ninh nhận được kết quả khám nghiệm chiếc xe máy Honda Super Dream của Viện Khoa học hình sự khẳng định có dấu hiệu hình sự trong vụ nổ và phát hiện 2 mảnh kíp nổ tại hiện trường thì những nghi vấn về việc hung thủ sử dụng thuốc nổ dần lộ rõ. Một bất ngờ khác qua điều tra, hung thủ cũng chính là thủ phạm gây ra một vụ nổ xe khác ở Kinh Môn, Hải Dương vào năm 2010.

Xâu chuỗi hàng loạt các vụ án mà hung thủ gài mìn, sử dụng thuốc nổ, dư luận nghi ngại sẽ còn tiếp tục có những vụ án tương tự xảy ra khi cơ chế quản lý vật liệu nổ còn nhiều kẽ hở như hiện nay.

Thất thoát từ các khu khai thác đá?

Tại CQĐT, hung thủ vụ án cướp tiệm vàng Hoàng Tín khai nhận 2 quả nổ đều do anh ta trực tiếp chế tạo, qua sự hướng dẫn của bạn bè làm nghề khai thác đá ở Lạng Sơn. Tuy vậy, nghiên cứu về cơ chế, kích hoạt quả nổ của các chuyên gia kỹ thuật hình sự cho thấy, 2 quả nổ đối tượng mang theo, một quả kích nổ bằng điều khiển từ xa, quả kia bằng điện thoại di động. Liệu một đối tượng bỏ học, sống lang thang, làm phụ hồ, công nhân, không chút kiến thức hóa học, điện tử, vi mạch, có thể một mình chế tạo, đấu nối thành công được những quả nổ hiện đại, đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối này hay không. Đó là câu hỏi đang rất cần được cơ quan công an làm sáng tỏ.

Qua tìm hiểu của PV, tại các mỏ đá hiện nay, thợ khai thác vẫn nổ mìn theo cách phổ thông (dòng dây điện dài rồi kích nổ), mà chưa kích nổ tự động giống như cách làm của Tạ Văn Thanh. Quản lý của một doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại tỉnh Phú Thọ ( xin giấu tên) cho biết, thuốc nổ là một hàng hóa kinh doanh có điều kiện. Việc mua bán thuốc nổ phải có giấy phép. Các doanh nghiệp khai thác khoáng sản sau khi mua đều phải có quản lý số lượng sử dụng và lượng tồn kho bằng sổ sách khá cụ thể.

Tuy nhiên, việc sử dụng và quản lý thuốc nổ sau khi xuất kho lại là chuyện không hề đơn giản. Hầu hết khu vực khai thác đều ở trên núi nên việc công nhân khoan lỗ, đặt thuốc nổ ra sao thì chỉ có họ mới biết. Vị quản lý này dẫn chứng: “Họ lấy thuốc nổ đặt cho 10 lỗ khoan nhưng họ chỉ đặt ở 9 lỗ còn 1 lỗ khoan bỏ thì người quản lý cũng khó lòng kiểm soát được. Với việc thuốc nổ bán cho các doanh nghiệp là 40.000 đồng/ kg, công nhân tuồn ra ngoài sẽ có giá là 200.000 đồng /kg. Chính vì thế mà nhiều công nhân sẵn sàng buôn bán trái phép chất nổ”.

Trao đổi với PV Người đưa tin, ông Nguyễn Mạnh Phi - giám đốc công ty vệ sỹ ở Hà Nội cho biết, ông đã nhiều lần lên cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), Lào Cai… nên biết được thực trạng buôn bán trôi nổi công cụ hỗ trợ, kíp mìn, chất nổ trên thị trường. Có một thực tế, ngay cả những người bán dạo cũng có thể chỉ đích xác chỗ bán kíp mìn, công cụ hỗ trợ. Ông Phi cho biết, mặc dù quy định về sử dụng, buôn bán chất cháy nổ rất ngặt nghèo song tại các công trường khai thác đá, hoặc các công trình cần đến chất nổ…, công tác quản lý còn khá lỏng lẻo. Nhiều khi, những người khai thác đá còn tự ý sang nhượng chất nổ cho mỏ khác, hoặc tuồn ra ngoài để bán với giá “cắt cổ”. “Tiền chất thuốc nổ còn có thể thất thoát, “bốc hơi” từ những doanh nghiệp được kinh doanh, nhập khẩu. Việc doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh, nhượng trái phép tiền chất thuốc nổ cho các đơn vị khác vẫn âm thầm xảy ra”.

Từ vụ án cướp tiệm vàng Hoàng Tín và những tìm hiểu của PV, dư luận đặt câu hỏi có hay không việc buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng và chính quyền, lực lượng chức năng trong vấn đề thuốc nổ?

Giang - Thơm