Như tin đã đưa, Công an TX.Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam vừa ra quyết định khởi tố và bắt tạm giam để điều tra hành vi hiếp dâm đối với Lê Quang Tự (SN 1995), trú xã Điện Hoà.
Theo hồ sơ vụ án, khi bạn gái là chị Tr. (SN 2000) đến nhà chơi, Tự đã nhờ Nguyễn Xuân Mẫn (SN 1995), trú xã Điện Thắng Bắc, TX.Điện Bàn đi mua một vỉ thuốc an thần cùng nước ngọt. Sau đó, đối tượng đã lừa cho người yêu uống số thuốc trên.
Lợi dụng lúc nạn nhân ngủ say, Tự đã thực hiện hành vi bỉ ổi. Theo lời đối tượng này, khi đang loay hoay thực hiện hành vi thì chị Tr. tỉnh giấc. Dù người yêu khóc lóc van xin, nhưng gã vẫn khống chế, cố tình hiếp dâm cho bằng được.
Tiến hành mở rộng điều tra, củng cố chứng cứ, ngoài việc bắt giữ đối tượng Tự, cảnh sát đã truy tố Nguyễn Xuân Mẫn về tội đồng phạm thực hiện hành vi hiếp dâm.
Xét về mặt pháp luật, trường hợp cơ quan điều tra đủ cơ cở để kết luận Tự đã có những hành vi bỏ thuốc an thần vào nước ngọt để Tr. uống, từ đó, làm Tr. mất khả năng chống cự, không thể tự vệ được rồi hiếp dâm thì Tự đã vi phạm tội Hiếp dâm được quy định tại Khoản 1 Điều 111 bộ Luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) cụ thể như sau:
1. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:
a) Có tổ chức;
b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
c) Nhiều người hiếp một người;
d) Phạm tội nhiều lần;
đ) Đối với nhiều người;
e) Có tính chất loạn luân;
g) Làm nạn nhân có thai;
h) Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%;
i) Tái phạm nguy hiểm.”
Như vậy, khung hình phạt cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 111 là bảy năm tù, thuộc trường hợp phạm tội nghiêm trọng.
Chưa hết, ở trường hợp này, vì Tự đã trên 16 tuổi, đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm (Theo quy định tại Điều 6, Điều 8 bộ Luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009)). Nếu cơ quan điều tra làm rõ Tự phạm tội thuộc một trong những trường hợp theo Khoản 3 Điều 111 bộ Luật Hình sự dưới đây thì hình phạt nặng nhất mà Tự có thể phải chịu là tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. Đó là:
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên;
b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Về phía Nguyễn Xuân Mẫn thì cần xem xét việc Tự nhờ Mẫn mua thuốc an thần, Mẫn có thể biết được Tự dùng thuốc đó để cho Tr. uống và thực hiện hành vi hiếp dâm hay không? Hành vi của Mẫn có phải là hành vi giúp sức, tạo điều kiện cho Tự thực hiện hành vi giao cấu hay không? Từ đây, mới có thể khẳng định Mẫn là đồng phạm với Tự về tội Hiếp dâm với vai trò người giúp sức.
Nếu Tự phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều 111 thì Mẫn với vai trò người giúp sức cũng phạm tội theo khoản này. Tuy nhiên, đối với trường hợp Mẫn với vai trò là người giúp sức, theo quy định tại Khoản 2, Điều 20 bộ Luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) thì người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
Việc tạo điều kiện tinh thần hay vật chất để thực hiện tội phạm thì hành vi đó cũng chỉ tạo điều kiện dễ dàng cho việc thực hiện tội phạm chứ người giúp sức không trực tiếp thực hiện tội phạm. Người giúp sức không phải là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy mà chỉ có vai trò thứ yếu trong vụ án đồng phạm. Nếu các tình tiết khác như nhau thì người giúp sức bao giờ cũng được áp dụng hình phạt nhẹ hơn những người đồng phạm khác.
Chuyên gia pháp lý Châu Việt Vương (Văn phòng Luật FDVN Đà Nẵng)