Truyền thông Mỹ hôm 13/3 đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên kế hoạch gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Florida vào tháng tới, trong một hội nghị thượng đỉnh về kinh tế và an ninh chung.
Bản báo cáo dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, hội nghị thượng đỉnh sẽ được tổ chức tại khu nghỉ dưỡng cao cấp Mar-a-Lago thuộc sở hữu của ông Trump ở Palm Beach và dự kiến diễn ra trong hai ngày 6-7/4.
Tờ Axios cho biết, đây có thể sẽ là cuộc gặp trang trọng và nghiêm túc, do vậy sẽ không có kế hoạch chơi golf nào. Trước đó, trong chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, ông Trump cũng đã mời nhà lãnh đạo Nhật Bản đến nghỉ cuối tuần và cả hai đã có khoảng thời gian chơi golf thân mật với nhau.
Tuy nhiên, CNN dẫn lời một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết, kế hoạch mới chỉ là dự kiến.
Kế hoạch gặp mặt lần này khiến nhiều người liên tưởng đến hội nghị thượng đỉnh không chính thức giữa ông Tập Cận Bình và cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama được tổ chức tại California vào năm 2013. Giới quan sát đánh giá một cuộc gặp không chính thức sẽ giúp hai bên có được những thảo luận thẳng thắn hơn.
Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa bình luận gì về thông tin nói trên, trong khi các nhà ngoại giao Trung Quốc bác bỏ việc đang sắp xếp cho hai nhà lãnh đạo Trung-Mỹ gặp nhau.
"Hai bên vẫn đang thúc đẩy một cuộc họp giữa hai nhà lãnh đạo cấp cao càng sớm càng tốt, tuy nhiên vẫn còn quá sớm để đưa ra thông báo chính thức", SCMP dẫn lời một nhà ngoại giao tại Bắc Kinh cho hay.
Các nhà ngoại giao cũng cho biết, Bắc Kinh chưa thể xác nhận kế hoạch có diễn ra hay không trước khi nhận được thông báo chính thức từ Washington, với lý do lo ngại ông chủ Nhà Trắng có thể có những động thái bất ngờ khiến quan hệ Trung-Mỹ giống như giai đoạn đầu nhậm chức.
"Bài học lớn nhất chúng tôi đã học được từ ông Trump là tất cả mọi thứ đều chỉ dừng ở mức có thể và Trung Quốc luôn phải chuẩn bị cho các tình huống không lường trước", một nhà ngoại giao giấu tên cho biết.
Một số chuyên gia nhận định, chuyến đi của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tới Bắc Kinh vào cuối tuần này - trong đó dự kiến gặp mặt ông Tập Cận Bình - sẽ rất quan trọng cho việc dọn đường cho hội nghị vào tháng sau.
Theo Giáo sư Pang Zhongying từ Đại học Nhân dân (Trung Quốc), thông tin về hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Trung-Mỹ được đưa ra trong lúc này là không bình thường và mọi thứ đang quá vội vàng.
"Trung-Mỹ có đang gặp phải vấn đề cấp bách đến mức hai nhà lãnh đạo cần phải giải quyết ngay hay không? Nếu không, Trung Quốc sẽ không vội vàng cho một cuộc gặp mặt", ông Zhongying nói.
Hồi tháng 1, quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã rơi vào căng thẳng khi Tổng thống Trump gọi Trung Quốc là đất nước thao túng tiền tệ và đe dọa chính sách “một Trung Quốc”, vốn được coi là chủ đề rất nhạy cảm đối với Bắc Kinh.
Tình hình trở nên lắng dịu hơn trong những tuần gần đây khi nhà lãnh đạo nước Mỹ, trong cuộc điện đàm với người đồng cấp, cam kết sẽ tôn trọng lập trường của Trung Quốc về Đài Loan.
Chuyên gia Yuan Zheng từ Viện Nghiên cứu Mỹ thuộc Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc nhận định, một hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ thiết lập sự đồng điệu cho quan hệ Trung-Mỹ. "Quan hệ Trung-Mỹ sẽ được hưởng lợi ngay cả khi hai nhà lãnh đạo chỉ thiết lập được một mối quan hệ hợp tác bình thường", Yuan nói.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Huang Jing từ Đại học Quốc gia Singapore không tỏ ra kỳ vọng cuộc họp thượng đỉnh sẽ giải quyết tất cả những điều bất đồng trong quan hệ hai nước.
"Ông Trump rất có khả năng sẽ gây thêm khó khăn với Trung Quốc", ông Huang nói. "Mặc dù hai bên sẽ không nổ ra những hiềm khích hay xung đột, Bắc Kinh vẫn phải chuẩn bị kịch bản cho trường hợp xấu nhất, chẳng hạn như một cuộc chiến thương mại có thể xảy ra”.
Chuyên gia này cũng cho rằng, không nên lạc quan về một cuộc trao đổi cấp cao giữa hai bên, bao gồm cuộc gặp riêng tư giữa giữa lãnh đạo hai nước có thể tác động đến chính sách đối ngoại vốn chưa được thành hình một cách rõ ràng của Mỹ.
Đọc thêm>>> Rex Tillerson - Ngoại trưởng Mỹ có quyền lực yếu nhất trong lịch sử?
Quốc Vinh