Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết: "Quyết định này được đưa ra để đặt lợi ích của Mỹ lên hàng đầu, sau những đánh giá về hoạt động hỗ trợ quân sự cho các quốc gia trên toàn cầu. Sức mạnh của Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ là không thể nghi ngờ - hãy chứng kiến những diễn biến tại Iran".
Một quan chức Mỹ yêu cầu giữ kín danh tính cho biết, những kiểm tra đánh giá của Lầu Năm Góc đã xác định một số loại vũ khí mà Mỹ cam kết sẽ cung cấp cho Ukraine đang có mức dự trữ thấp, do đó một số gói hỗ trợ những loại vũ khí này sẽ bị huỷ bỏ.
Bộ Quốc phòng Mỹ không cung cấp chi tiết về loại vũ khí có gói viện trợ bị huỷ bỏ.
Phát ngôn viên Sean Parnell khẳng định "quân đội Mỹ chưa bao giờ sẵn sàng hơn", và nhận xét quyết định cắt giảm thuế, chi tiêu đang được Quốc hội Mỹ cân nhắc "sẽ đảm bảo hệ thống vũ khí và phòng thủ của chúng ta được hiện đại hoá nhằm chống chọi với những mối đe doạ trong thế kỷ 21 và những thế hệ sau".
Quyết định ngừng cung cấp vũ khí này ảnh hưởng không nhỏ tới Ukraine. Gần đây, Nga đã tăng cường các cuộc không kích, phá vỡ hy vọng có được những diễn biến đột phá mới trong nỗ lực hoà giải mà ông Trump đề ra. Thảo luận giữa hai phe đã hoàn toàn ngừng trệ.
Cho tới nay, Mỹ đã viện trợ quân sự và vũ khí với tổng trị giá khoảng 66 tỷ USD cho Ukraine kể từ khi cuộc xung đột nổ ra vào tháng 2/2022.
Trong suốt cuộc chiến, Mỹ đã hối thúc các nước đồng minh cung cấp hệ thống phòng không cho Ukraine. Tuy nhiên, nhiều quốc gia ngần ngại nhượng lại những hệ thống phòng thủ công nghệ cao này.
Ông Elbridge Colby, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ, cho biết các quan chức "vẫn cung cấp các biện pháp tiếp tục hỗ trợ Ukraine tới tổng thống, chiếu theo mục tiêu kết thúc cuộc chiến này của ông".
"Đồng thời, Bộ này cũng đang rà soát và thay đổi phương pháp hướng tới mục tiêu theo hướng đồng thời đảm bảo tính sẵn sàng của lực lượng Mỹ theo những ưu tiên về quốc phòng của chính quyền tại nhiệm".
Ông Trump đã gặp mặt ông Volodymyr Zelensky bên thềm hội nghị thượng đỉnh NATO trong tuần vừa rồi và đã đề cập tới khả năng cung cấp thêm các hệ thống Patriot cho Ukraine, công nhận những hệ thống này có thể hỗ trợ Ukraine.
"Họ cần thêm hệ thống Patriot hay như họ gọi là tên lửa chống tên lửa. Chúng tôi sẽ cân nhắc về khả năng cung cấp một số hệ thống đó. Chúng tôi cũng cần những hệ thống này, và hiện tại chúng tôi đang cung cấp chúng cho Israel, chúng rất hiệu quả tới mức khó tin. Ukraine cần những hệ thống này", ông Trump nói.
Những bình luận trên là một cái nhìn mới về những thay đổi liên quan tới quyết định viện trợ vũ khí cho Ukraine trong chính quyền Tổng thống Mỹ trong những tháng vừa qua.
Trước các nhà lập pháp trong tháng 6 vừa rồi, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cho biết, ông đã nhanh chóng huỷ bỏ những chương trình mang tính phí phạm và đã điều hướng các khoản chi của những chương trình này tới các mục tiêu quan trọng nhất của Tổng thống Trump.
Ông Hegseth nhận định, một thoả thuận hoà bình giữa Nga và Ukraine do ông Trump hậu thuẫn trong suốt nhiều tháng qua có thể cải thiện vị thế của Mỹ. Ông cũng cho biết, các khoản chi quốc phòng gồm nhiều lựa chọn khó nhằn và "thể hiện thực tế rằng châu Âu cần phải đứng ra đầu tư nhiều hơn cho nền quốc phòng của chính họ".
Ông cho biết, các khoản chi an ninh của Mỹ dành cho Ukraine vẫn được thực hiện mà không cung cấp thông tin chi tiết. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định những khoản hỗ trợ – vốn có quy mô lớn trong hai năm vừa rồi – sẽ có phần giảm sút.
"Chính quyền tổng thống tại nhiệm có quan điểm khác biệt về cuộc xung đột. Chúng tôi tin rằng một thoả thuận hoà bình do hai phe thương lượng là có lợi nhất cho cả hai phe và lợi ích của Mỹ".
Nguyễn Quang Minh
