Nỗi khiếp đảm mới
Không quân Mỹ (USAF) đã thử nghiệm thành công các "chức năng phi hạt nhân" của loại vũ khí hạt nhân mới nhất, bom B61-12 từ một chiếc máy bay tiêm kích F-15E. Ngày 8/8, chiến đấu cơ F-15E mang theo phiên bản mới của bom B61 xuất kích từ căn cứ không quân Nellis của Mỹ tại Nevada.
Bom “kẻ hủy diệt” B61-12 được thử nghiệm lần đầu tiên hồi tháng Ba. Theo cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia Mỹ (NNSA), lần thử nghiệm trong tháng Tám nhằm mục đích đánh giá điều kiện hoạt động của quả bom, cũng như khả năng lắp đặt lên máy bay chiến đấu. Dự kiến loại bom B61-12 sẽ được triển khai trên chiến đấu cơ F-35A, "sát thủ tàng hình" B-21 Raiders, máy bay ném bom B-2 Spirits và P/A-200 hoạt động trong liên minh tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Trước đó, với phiên bản đời cũ B61-11, chỉ có máy bay ném bom siêu thanh B-2 là phi cơ duy nhất đủ khả năng ném bom hạt nhân. Tuy nhiên, theo ông Hans Kristensen, Giám đốc dự án Thông tin Hạt nhân của liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, loại bom mới B61-12 sẽ được tích ứng với tất cả các loại máy bay hạt nhân Mỹ và NATO.
B61-12 là vũ khí được NATO sử dụng trong trường hợp xung đột quân sự có tính chất giả định với Nga. Hiện đang có tổng số gần 150 đầu đạn B61 được dự trữ tại 5 quốc gia thành viên NATO, bao gồm Bỉ, Đức, Italy, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ.
B61 là một trong những nhân tố chính của bộ ba hạt nhân Mỹ và là phiên bản được nâng cấp từ một loại bom hạt nhân xuất hiện từ cuối thập niên 60 của thế kỷ trước. Bom có chiều dài 3,58m, trọng lượng trong khoảng từ 320-500kg và được đánh giá là thiết bị hạt nhân nguy hiểm nhất từng được sản xuất.
Theo chuyên gia quân sự Igor Korotchenko, các cuộc thử nghiệm phiên bản mới bom B61-12 cho thấy Mỹ đang tiếp tục tăng tốc tái vũ trang kho vũ khí hạt nhân chiến thuật ở châu Âu.
"Thực tế cuộc thử nghiệm phiên bản đổi mới bom hạt nhân nói lên rằng Mỹ tiếp tục chương trình cấp tốc nâng cấp kho vũ khí hạt nhân chiến thuật của mình ở châu Âu, cũng như phản ánh việc Washington và Brussels đang xem xét các kịch bản chiến tranh hạt nhân hạn chế ở châu Âu", ông Korotchenko nhận định.
Giới phân tích quân sự Nga cho rằng, cuộc kiểm tra bom hạt nhân B61-12 của không quân Mỹ có thể đồng nghĩa với dấu hiệu Mỹ đang chuẩn bị cho chiến tranh sau khi Triều Tiên liên tục thử tên lửa đạn đạo và như Bình Nhưỡng nói thì đây là "khúc dạo đầu" trước khi tiến hành các đợt tấn công đảo Guam. Nhận định này cũng khá logic trong bối cảnh ngày 30/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ trên mạng xã hội Twitter rằng “đối thoại không phải là câu trả lời” khi đề cập tới vấn đề Triều Tiên.
Chuyên gia phân tích quân sự Nga Oleg Glazunov cho biết, dù không tạo ra mối đe dọa trực tiếp cho Nga, nhưng vụ thử nghiệm bom mang ý nghĩa: Mỹ đang chuẩn bị cho chiến tranh.
Việc Mỹ phát triển bom hạt nhân nhỏ gọn, có độ chính xác cao khiến Nga lo ngại về một cuộc chạy đua hạt nhân và gây bất ổn an ninh toàn cầu. Trong một phát biểu gần đây, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cho biết: “Điều này đồng nghĩa với việc giới hạn vũ khí theo lý thuyết sẽ bị hạ thấp xuống và tất nhiên sẽ làm tình hình trở nên bất ổn đến một mức độ nhất định”.
Khiêu khích công khai
Bộ Ngoại giao Nga lo ngại các phiên bản mới của bom hạt nhân Mỹ sẽ làm giảm khả năng hạn chế việc sử dụng vũ khí hạt nhân trong chiến đấu. "Lợi thế của việc nâng cấp mới B61-12, theo các chuyên gia quân sự Mỹ đang làm việc về nó, thì họ sẽ đưa loại vũ khí này hoạt động chính xác và hữu dụng hơn", Mikhail Ulyanov, người đứng đầu cơ quan Kiểm soát vũ khí và không phổ biến hạt nhân của bộ Ngoại giao Nga chia sẻ.
Ông Ulyanov cũng lo ngại Mỹ có thể thúc đẩy lập trường tự do hơn về sử dụng vũ khí hạt nhân khi cho rằng họ "giảm được hậu quả thảm khốc cho dân chúng (khi sử dụng hạt nhân)". Ông Ulyanov cũng cho rằng, Mỹ và các đồng minh NATO có thể hưởng lợi từ việc nâng cấp B61-12 trong việc đáp trả điều họ cho là mối đe dọa từ bom hạt nhân của Nga.
Cựu chiến lược gia hạt nhân dưới thời Tổng thống Barack Obama, Tướng James E. Cartwright cho biết ông ủng hộ việc nâng cấp B61-12 vì việc định hình chính xác mục tiêu cho phép Mỹ cần ít vũ khí hạt nhân hơn và “khiến loại vũ khí này trở nên gần gũi hơn".
Mối lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới khi Mỹ phát triển B61-12 từng được nhiều nước nhắc đến. Nga đã gọi các vụ thử nghiệm B61 là "vô trách nhiệm" và là hành động "khiêu khích một cách công khai". Trung Quốc cũng đặc biệt lo ngại về các kế hoạch phát triển tên lửa có đầu đạn hạt nhân của Mỹ.
Xem thêm >> Lý do bất ngờ về vụ thử tên lửa "nguy hiểm chưa từng có" của Triều Tiên
V.T.H