Nạn buôn bộ phận người bạch tạng tại châu Phi

Họ luôn phải chạy trốn khỏi sự sát hại, truy lùng của bọn buôn bán nội tạng, của các thầy phù thủy bịp bợm kinh doanh các bộ phận trên cơ thể của họ.

Cuộc sống bị đe dọa từng ngày

Tuần lễ thời trang châu Phi là một sự kiện lớn của đất nước chỉ có nắng và gió này. Nhưng có lẽ, điều khiến người ta chú ý hơn cả là việc xuất hiện của một cô người mẫu gốc Phi mang quốc tịch Mỹ Diandra Forrest. Ai cũng biết, cô là một người mẫu bị bạch tạng.

Diandra nhớ lại: "Tôi đã từng rất đau khổ nhưng nỗi đau của tôi không thể so sánh với những gì đang xảy ra ở châu Phi. Những người bị bạch tạng như tôi ở những quốc gia như Tanzania thường xuyên phải đối mặt với mối nguy hiểm rình rập, đe dọa tính mạng như bị cắt bỏ chân tay khi bị lừa vào những đường dây buôn lậu các bộ phận cơ thể người. Thật kinh khủng".

Diandra Forrest hy vọng sự xuất hiện của cô sẽ làm thay đổi quan niệm sai lầm về người bạch tạng.

Phát biểu trên hãng tin BBC, Diandra nói: "Tôi tham gia các show diễn thời trang nhằm một mục đích duy nhất là làm thay đổi cách nhìn của người ta về những cô gái mắc bệnh bạch tạng tại lục địa đen. Tôi đã có một tuổi thơ hết sức khó khăn. Lúc nhỏ, tôi thường bị lôi ra làm trò cười và khi về đến nhà, mặt tôi đầm đìa nước mắt, người xây xát, đầy vết thương vì bị đánh". Tuy nhiên, Diandra luôn là viên ngọc sáng trên các sàn diễn thời trang quốc tế.

Nhà thiết kế người Anh gốc Nam Phi, Jacob Kimmie thừa nhận ông như bị thôi miên mỗi khi nhìn thấy Diandra. Jacob nói: "Diandra là một hiện tượng thời trang. Tôi thực sự đã có được cô ấy trong show diễn của mình".

Diandra chỉ hy vọng, sự hiện diện của cô tại Tuần lễ thời trang châu Phi này sẽ có một ý nghĩa lớn hơn so với những ý tưởng về cái đẹp. Cũng như Diandra, Refilwe Modiselle là một người mẫu bạch tạng. Cô lớn lên ở Soweto (Nam Phi), cô rất đồng tình với quan điểm của nhà thiết kế Kimmie. Làm người mẫu từ năm 13 tuổi, hiện nay Refilwe là gương mặt quảng cáo ăn khách nhất của nhãn thời trang Legit (Nam Phi).

Cô cho biết, trước đây việc sử dụng người mẫu bạch tạng bị xem như một hành động phi pháp, nay việc này đã trở nên "chính thống" hơn và được công nhận.

Diandra và Refilwe chỉ là hai trong số ít những người dân châu Phi may mắn thoát được nạn buôn bán và giết hại người bị bạch tạng ở châu Phi. Tại một số quốc gia châu Phi, đặc biệt là ở vùng Đông Phi, người mắc bệnh bạch tạng thường gặp phải các rủi ro như bị bắt cóc hoặc bị cắt lấy các bộ phận cơ thể.

Một quan niệm điên rồ được lan truyền: Những bộ phận cơ thể của người bạch tạng có thể dùng để chế ra các loại thuốc bổ và là chất xúc tác cần thiết cho các loại bùa ngải mạnh nhất. Qua thông báo của cảnh sát, xác của một người đàn ông bạch tạng khoảng 30 tuổi đã được phát hiện tại Meru (Tanzania) với vài phần cơ thể bị mất.

Cảnh sát tin rằng, những phần cơ thể này đã được sử dụng để bào chế các loại biệt dược phù thủy hoặc được chôn đâu đó trong các cơ sở kinh doanh bất hợp pháp với niềm tin, chúng sẽ mang lại tài lộc cho việc kinh doanh, đem đến may mắn trong tình yêu hay nhờ nó mà có thể đi... cướp của mà không bị tóm.

Theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc, khoảng 71 người bạch tạng đã bị giết hại ở Tanzania từ năm 2006 - 2012 và 17 người bị mưu sát ở Burundi, 7 nạn nhân ở Kenya và 3 nạn nhân ở Swaziland.

Theo bà Nomasonto Mazibuko đến từ Hiệp hội những người bạch tạng ở Nam Phi, những vụ án này thường không được báo cáo chính xác hoặc không được tiến hành điều tra. Ở châu Phi, nhất là tại các vùng hẻo lánh, các thầy mo, thầy phù thủy thường có quyền lực rất lớn, thậm chí, cảnh sát và những tên cướp có "máu mặt" cũng phải nghe lời họ.

Bây giờ, hầu hết những người bạch tạng đều sống trong lo sợ, ngay cả khi ra đường họ cũng phải nhìn trước ngó sau và không dám đi một mình. Mary Owido, một người bị bạch tạng ở Tanzania cho biết: "Đi đến đâu, người ta cũng chỉ trỏ, bàn tán về việc tứ chi của tôi bán rất được giá. Thực sự, tôi cảm thấy rất sợ hãi, chỉ nơm nớp lo mình sẽ bị bắt cóc và bị giết bất cứ lúc nào không hay". Một thực tế cho thấy, những kẻ săn người luôn rình rập những người như Owido. Họ luôn phải lẩn trốn vì sợ bị giết hại và vô tình trở thành nạn nhân của những sự mê tín bệnh hoạn.

Để thoát khỏi tình trạng bị phân biệt đối xử cũng như nguy cơ mất mạng vào tay những kẻ săn người, có người đã chọn cách trốn ra nước ngoài. Abdoulaye Coulibaly, một thanh niên người Mali 22 tuổi, đã vượt biên đến quần đảo Canary thuộc Tây Ban Nha khi may mắn thoát khỏi hai vụ bắt cóc.

Sau đó, Coulibaly đã được các nhà chức trách cho phép tị nạn tại nước này. Anh cũng là người châu Phi bạch tạng đầu tiên được tị nạn tại nước khác. Bình thường, các trường hợp như Coulibaly phải mất 12 tháng giải quyết, nhưng do tình huống nguy cấp, Coulibaly chỉ cần 9 tháng là hoàn thành mọi thủ tục cần thiết. Với sự giải quyết nhanh chóng của nhà chức trách Tây Ban Nha, các tổ chức nhân quyền hy vọng sẽ có thêm nhiều người bạch tạng châu Phi khác sẽ tìm được sự bình yên ở xứ sở bò tót.

Hai em nhỏ bạch tạng là nạn nhân của nạn săn bộ phận cơ thể người.

Nguồn lợi kếch xù từ người bạch tạng

Nạn săn người bạch tạng có từ lâu trong xã hội châu Phi nhưng phải đến năm 2007, tệ nạn này mới bắt đầu trở nên công khai. Riêng năm 2007, có 44 người bạch tạng bị giết ở Tanzania và 14 người khác ở Burundi. Hiệp hội Chữ thập đỏ và Hiệp hội Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế cho biết, ít nhất 10.000 người phải rời bỏ nơi cư ngụ và trốn vào các trường học hay nhà thờ ở khu vực Đông Phi.

Các vụ tàn sát ngày một dã man hơn, tất cả đều vì nguồn lợi nhuận trước mắt. Bọn săn người bạch tạng đã ngang nhiên bắt và giết người bị bệnh bạch tạng. Những kẻ săn lùng người bạch tạng đã giết một bé trai 10 tuổi tên Gasper Elikana. Cha của Elikana bị thương tích nặng khi cố bảo vệ con mình trong sự bất lực và tuyệt vọng.

Nguyên nhân của hành động phi nhân tính này xuất phát từ sự truyền bá, mê hoặc của các thầy pháp đầy "uy tín" tại các vùng quê hẻo lánh. Các tay phù thủy có thể chi 75.000 USD để mua một số bộ phận cơ thể của người bạch tạng. Sau đó, họ dùng các "nguyên liệu" mua được để bào chế bùa ngải, bán cho những thương gia giàu có với giá "trên trời".

Salif Keita, một ca sĩ bạch tạng người Mali đồng thời là nhà hoạt động nhân quyền, cho biết những hành động tàn sát dã man này bắt đầu cách đây 2 năm. Hiện tai, thị trường mua bán các bộ phận cơ thể của người bạch tạng đang nở rộ ở châu Phi và là cách kinh doanh mang lại nguồn lợi kếch xù.

Một nguyên nhân khác khiến người bạch tạng phải chạy trốn, đó là việc một số cộng đồng ở lục địa đen tin rằng, người bạch tạng là dấu hiệu của thảm họa, trong khi các bộ tộc khác cho rằng, những người bạch tạng bị Chúa Trời trừng phạt và cấm đoán trẻ em bị mắc bệnh không được đi học.

Do ít học, nhiều người bạch tạng bị mù chữ và buộc phải lao động chân tay. Họ phải phơi nắng cả ngày để kiếm sống trong khi tia cực tím của mặt trời lại là những "sát thủ vô hình" đối với người bạch tạng. Da của họ không thể chịu được ánh nắng mặt trời và tỷ lệ người bạch tạng bị mắc bệnh ung thư da rất cao.

Nếu các thầy phù thủy vẫn tiếp tục ra giá cao, nếu vẫn còn tồn tại những quan niệm dị đoan về bùa ngải thì tính mạng những người mắc bệnh bạch tạng vẫn còn bị đe dọa. Tình trạng "săn người bạch tạng" khá phổ biến tại các nước châu Phi nhưng các báo cáo về các vụ giết người lại không được ghi chép hoặc bị giấu đi như một cách tiếp tay cho tệ nạn này.

Hồng Nhung