"Dụ" thiên tài từ trong bụng mẹ
Theo chân chị Nguyễn Mai Hương (Mỹ Đình, Hà Nội) đi sắm sửa đồ chuẩn bị cho sự ra đời đứa con đầu lòng mới thật cầu kỳ, vất vả. Chị lên danh sách các vật dụng, kế hoạch ăn uống một cách tỉ mỉ. Đáng chú ý là mọi điểm lưu ý đều hướng tới mục đích cho thai nhi phát triển tốt trí não từ trong bụng mẹ. Chị Hương sắm cả máy nghe nhạc cho thai nhi thông minh kiểu đai đeo, đĩa nhạc cổ điển, tai nghe nhạc cho mẹ, danh sách những sách cần mua để cho bà bầu đọc.
Các bà mẹ cần tìm hiểu tác hại của các thiết bị trước khi mua các sản phẩm giúp trẻ thông minh. (Ảnh minh họa)
Mặc dù giá các thiết bị sản phẩm này cộng lại không dưới hàng chục triệu nhưng chị Hương cũng như nhiều bậc cha mẹ không ngại ngần chi tiền đầu tư. Tin theo quảng cáo của nhà sản xuất, những sản phẩm này giúp em bé phát triển trí tuệ từ trong bụng mẹ và sau này sẽ thông minh, hoạt bát hơn, nhiều bậc phụ huynh đã làm theo một cách không đắn đo. Chị Hương cho biết: "Đến hoa nghe nhạc còn phát triển tốt nên chắc chắn thai nhi cũng vậy".
Theo chị Hương, nếu chỉ quan tâm đến thai nhi là chưa đủ. Muốn cho thai nhi thông minh còn phải kết hợp với ăn uống. Chồng chị, từ khi chị vừa mang thai mỗi tháng đều phải nhờ anh em bạn bè đi tìm mua trứng ngỗng. Mỗi tháng chị ăn 2 quả.
Các bà mẹ không những lo cho bé từ trong bụng mẹ mà công cuộc nuôi dưỡng "thiên tài" còn cả một quá trình dài đằng đẵng nhiều năm sau đó. Cô Nguyễn Thị Thu, giáo viên một trường mầm non tại Ba Đình, Hà Nội cho biết: "Các bậc phụ huynh ở một số trường còn mong muốn trường có những bài kiểm tra IQ, EQ cho con họ với hy vọng là con họ ở mức chỉ số IQ của một... thiên tài. Nhiều người còn mách nhau mang con đến các trung tâm đặt trong các trường mầm non quốc tế tại khu vực Hoàn Kiếm, Ba Đình để kiểm tra IQ cho trẻ. Mặc dù những bài kiểm tra này không gây hại cho các cháu nhưng nó thể hiện sự kỳ vọng thái quá của phụ huynh hiện nay".
Quan tâm thái quá có thể gây hại
Chậm tiến bởi danh xưng “thần đồng”
Thầy Nguyễn Văn, giáo viên dạy toán cho một em học sinh được phong là "thần đồng" khi bé biết đọc thông viết thạo lúc 3 tuổi và được đặc cách vào lớp 2 khi 5 tuổi chia sẻ: "Chính vì xã hội trọng vọng, suy tôn thái quá mà em này trở nên quá tự tin và nhiều khi không thèm để ý đến kiến thức thầy cô truyền đạt. Kết quả học tập những năm lớp 6, lớp 7 cũng không được khả quan, khi môn toán em chỉ được hơn 7 phảy. Sinh ra có thể có những đứa trẻ thông minh bẩm sinh. Đôi khi danh hiệu “thần đồng” lại làm hại tương lai của chính đứa trẻ này".
Thạc sỹ Bùi Hồng Ngân, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: "Thai nhi ngủ phần lớn thời gian trong bụng mẹ. Nếu bật nhạc cho bé nghe nhiều sẽ làm gián đoạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến nhịp sinh học của bé. Ngoài ra, nước ối có khả năng khuếch đại rất tốt những âm thanh trầm (như tiếng guitar bass) và tiếng nói của người mẹ. Đặc biệt nếu bật nhạc to có thể ảnh hưởng đến thính giác non nớt của bé. Nếu nghe nhạc các bà mẹ hãy để ở mức độ nhẹ nhàng, du dương, không quá 70dB và không quá một tiếng/ngày".
Theo TS. Janet DiPietro, chuyên gia Tâm lý học Đại học Johns Hopkins (Anh) đến nay, chưa có nghiên cứu nào khẳng định vai trò của những kích thích bằng âm nhạc đến sự phát triển trí tuệ của thai nhi. Một số bà mẹ cho rằng, thai nhi tỏ ra vui vẻ, thư giãn khi được nghe các giai điệu quen thuộc. Nhưng TS. DiPietro cho biết, đó chỉ là cảm giác chủ quan của thai phụ.
Chị Nguyễn Thị Giang, chuyên nghiên cứu về ngôn ngữ cho trẻ tự kỷ, Viện Ngôn ngữ chia sẻ: "Cha mẹ nào cũng mong con mình là thần đồng đó là hy vọng hoàn toàn chính đáng. Tuy nhiên, với nhiều cha mẹ có con sinh ra bị mắc một số khiếm khuyến ngôn ngữ hoặc trí tuệ thì cha mẹ cũng không nên tuyệt vọng. Trong quá trình tiếp xúc với những trẻ tự kỷ, chậm nói chúng tôi thấy không phải các em không có những ưu điểm.
Nhiều trẻ chậm nói nhưng vẽ và làm toán rất tốt. Tuy nhiên chúng lại hạn chế về khả năng giao tiếp ngôn ngữ. Nếu các bậc cha mẹ quan tâm, được sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý, ngôn ngữ chắc chắn sẽ giúp các em khắc phục được hạn chế phát huy thiên hướng của mình".
Một phóng viên từng đi viết về nhiều nhân vật thần đồng ở Việt Nam cho biết: "Hầu hết các em từ nhỏ được báo chí, cha mẹ phong là "thần đồng" biết đọc và làm toán sớm sau này lớn lên cũng không khá hơn các em cùng độ tuổi. Thậm chí nhiều em chịu áp lực và những cách giáo dục không đúng cách rơi vào trầm cảm, tự ti trong giao tiếp".
Đỗ Thơm
