Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đang tìm cách để giữ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) trên quỹ đạo mà không cần sự trợ giúp của Nga, mặc dù chưa thấy bất kỳ dấu hiệu nào ngay lập tức rằng Moscow sẽ rút khỏi hợp tác không gian sau khi Nga tấn công quân sự vào Ukraine, một quan chức cấp cao của NASA cho biết hôm 28/2.
Kathy Lueders, người đứng đầu văn phòng phụ trách các sứ mệnh thám hiểm và chiến dịch có con người (HEO) của NASA, nói với các phóng viên trong một cuộc phỏng vấn trực tuyến rằng, các hoạt động trên trạm nghiên cứu đang diễn ra bình thường và mọi người đều tìm cách để có được sự linh hoạt hơn trong hoạt động.
Trong khi phía Mỹ cung cấp năng lượng và hỗ trợ các hoạt động tại ISS, Nga chịu trách nhiệm giữ cho tổ hợp nặng 420 tấn này trên quỹ đạo. Họ thực hiện điều này bằng cách sử dụng tàu vận tải Tiến bộ (Progress) để định kỳ bảo dưỡng và duy trì độ cao của ISS (reboost), khoảng 400 km.
Tuy nhiên, tuần trước, Người đứng đầu cơ quan vũ trụ Nga (Roscosmos), Dmitry Rogozin, đã đặt vấn đề về khả năng rút khỏi hợp tác không gian để đáp trả các lệnh trừng phạt của Mỹ trong trường hợp các lệnh này làm suy giảm ngành hàng không và vũ trụ Nga.
"Nếu Mỹ chặn hợp tác với chúng tôi, ai sẽ cứu ISS khỏi việc chệch quỹ đạo một cách mất kiểm soát, khiến nó có nguy cơ có thể rơi xuống Mỹ hay châu Âu? Và cũng có thể vật thể nặng gần 500 tấn này sẽ rơi xuống Ấn Độ hoặc Trung Quốc", ông Rogozin viết trên Twitter.
"Northrop Grumman đã thành công trong việc reboost ISS, và, SpaceX cũng đang xem xét khả năng này", bà Lueders cho biết.
Tàu vận tải Cygnus của Công ty công nghệ quốc phòng và hàng không vũ trụ đa quốc gia Northrop Grumman của Mỹ, cập trạm ISS vào ngày 21/2, được cho là tàu vận tải đầu tiên có khả năng reboost ISS mà không cần sự trợ giúp của Nga.
Hôm 25/2, ông chủ của SpaceX, tỷ phú Elon Musk, đã phản hồi câu hỏi của ông Rogozin trên Twitter về việc ai sẽ cứu ISS khỏi việc chệch quỹ đạo một cách mất kiểm soát bằng cách đăng logo của SpaceX.
Bà Kathy Lueders, người đứng đầu văn phòng phụ trách các sứ mệnh thám hiểm và chiến dịch có con người (HEO) của NASA. Ảnh: DW
Nhưng vị quan chức cấp cao của NASA nhấn mạnh rằng, những kế hoạch như vậy chỉ là một biện pháp dự phòng.
"Sẽ rất khó để chúng tôi tự vận hành - ISS là một quan hệ đối tác quốc tế được tạo ra ... với sự phụ thuộc lẫn nhau", bà Lueders cho biết.
"Là một nhóm, chúng tôi đang xem xét nơi chúng tôi có thể có khả năng linh hoạt trong hoạt động, nhưng... sẽ thật đáng buồn cho các hoạt động quốc tế nếu chúng tôi không thể tiếp tục hoạt động một cách hòa bình trong không gian", bà nói.
ISS được ra mắt lần đầu tiên vào năm 1998 với tư cách là dự án hợp tác quốc tế của 5 quốc gia, bao gồm Canada, Mỹ và Nga. Phi hành đoàn đầu tiên của trạm là một nhóm gồm 1 phi hành gia Mỹ và 2 phi hành gia Nga hợp tác rất ăn ý với nhau.
Hiện 4 phi hành gia NASA, 2 phi hành gia Nga và 1 phi hành gia châu Âu đang ở trên trạm vũ trụ.
Minh Đức (Theo France24, CTV News)
