Mỹ sẽ áp thuế cao với pin năng lượng mặt trời nhập khẩu, trong khi đó Trung Quốc là nước sản xuất pin năng lượng mặt trời hàng đầu thế giới. Ông đánh giá sao về việc này?
Thâm hụt thương mại của Mỹ khá cao và trong thâm hụt ấy, Trung Quốc chiếm tỉ trọng lớn, tính ra đến cả trăm tỷ USD. Thế nên, khi lên làm Tổng thống ông Trump muốn có một trật tự thương mại công bằng, nghĩa là phải cân bằng về thương mại. Ông muốn nước nào xuất vào Mỹ bao nhiêu thì nước đó cũng phải mua hàng của Mỹ bấy nhiêu. Do vậy, ông Trump đặt lại tất cả quan hệ thương mại với các nước, trong đó đặc biệt là Trung Quốc.
Ông Võ Đại Lược, Tiến sĩ khoa học, Chủ tịch trung tâm Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương.
Khi tranh cử ông Trump đe dọa sẽ áp thuế rất cao với hàng hóa Trung Quốc, tới 45% để giảm nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ. Do ông Trump cho rằng, làm như vậy sẽ tạo công ăn việc làm cho người Mỹ, nhưng khi chính thức nhậm chức, việc áp thuế đến 45% hàng hóa Trung Quốc chưa được ông Trump thực thi.
Mỹ và Trung Quốc là hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay và quan hệ thương mại giữa hai nước cũng rất lớn. Do đó nếu giờ Mỹ áp đặt thuế 45% vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc thì Trung Quốc có thể sẽ có nhiều lý để đáp trả. Điều này có thể làm bùng phát cuộc chiến tranh thương mại nghiêm trọng.
Trong khi chưa tăng thuế, Mỹ sẽ có thể áp dụng một số biện pháp. Trong số những biện pháp đấy có việc đánh thuế cao vào một số hàng hóa mà ông Trump cho rằng có khả năng cạnh tranh lớn với hàng hóa sản xuất tại nước Mỹ.
Đối với mặt hàng pin năng lượng mặt trời, do đây là sản phẩm của các công ty nhà nước của Trung Quốc sản xuất, có sự hỗ trợ của nhà nước nên sản phẩm có giá thành hạ. Vì lẽ đó, nên sản phẩm này được cho là có thể cạnh tranh lớn với hàng của Mỹ. Do vậy ông Trump đánh thuế cao vào mặt hàng này để giảm việc Trung Quốc xuất khẩu mặt hàng này vào Mỹ, bảo vệ việc sản xuất pin mặt trời của Mỹ.
Có ý kiến cho rằng hành động tăng thuế của Mỹ có thể đe dọa hệ thống thương mại quốc tế? Ông đánh giá sao về vấn đề này?
Hệ thống thương mại quốc tế hiện nay hoạt động theo quy định của WTO, và bản thân khi lên tranh cử ông Trump đã đưa ra ý kiến có thể Mỹ rút khỏi WTO vì ông cho rằng, luật hiện hành của WTO không đảm bảo sự công bằng. Ông Trump đánh giá luật hiện hành đang gây bất lợi cho Mỹ nhưng lại tạo thuận lợi cho các nước đang phát triển như Trung Quốc.
Hiện giờ Mỹ sử dụng chính quy định của WTO, đó là việc chống bán phá giá để đối phó lại với Trung Quốc. Quyết định đánh thuế pin năng lượng mặt trời chính là giải pháp chống bán phá giá và điều đó là dựa vào theo quy định của WTO.
Theo ông, chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ có thể nổ ra không?
Một số ý kiến cho rằng có thể xảy ra một cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc nhưng nếu nhìn vào thực trạng quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc trong bối cảnh hiện nay thì rất khó để có thể nghĩ rằng chiến tranh thương mại sẽ nổ ra.
Thứ nhất, quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có tỷ trọng lớn, tới hàng trăm tỷ USD. Nếu nổ ra cuộc chiến tranh thương mại giữa hai nước này thì cả hai đều bị thiệt hại nặng nề.
Nếu như cuộc chiến nổ ra chỉ làm hại Trung Quốc và có lợi cho Mỹ thì nhiều khả năng cuộc chiến tranh thương mại sẽ nổ ra. Nhưng nếu cuộc chiến nổ ra và làm thiệt hại cho nền kinh tế cả Mỹ, Trung Quốc và thế giới thì khả năng Mỹ sẽ không lựa chọn việc đó. Về phía Trung Quốc, họ hiển nhiên không muốn nổ ra cuộc chiến thương mại vì hiện nay Trung Quốc đang có lợi.
Động thái tăng thuế pin năng lượng mặt trời của Mỹ đơn giản là việc chống bán phá giá và Trung Quốc cũng từng áp giải pháp bán phá giá khá nhiều. Nhiều nước trên thế giới cũng thực hiện chống bán phá giá.
Vậy theo ông, chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ nếu nổ ra sẽ ảnh hưởng tới các nước khác như thế nào?
Cuộc chiến thương mại nếu nổ ra tới tầm vóc của một cuộc chiến tranh thì xem như là hai bên sẽ trả đũa nhau, không chỉ là quan hệ thương mại nữa mà còn là nhiều vấn đề phức tạp hơn. Sẽ dẫn tới sự đình đốn thương mại giữa hai nước và điều này gây nhiều hệ quả với nền kinh tế thế giới.
Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!
Xem thêm >> Bí ẩn cái chết của cựu cố vấn Tổng thống Putin tại Mỹ
