Điện Kremlin ngày 18/12 chính thức phủ nhận thông tin cho rằng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thảo luận việc Ankara trả lại các hệ thống phòng không S-400 đã mua cho Moscow.
"Chủ đề đó không nằm trong chương trình nghị sự", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết trong một cuộc họp báo ở Moscow, đề cập đến cuộc hội đàm giữa ông Putin và ông Erdogan bên lề một diễn đàn quốc tế tại Ashgabat, Turkmenistan tuần trước.
Tuyên bố trên của ông Peskov nhằm phản hồi bài viết của Bloomberg ngày 17/12, dẫn nguồn thạo tin ẩn danh. Theo Bloomberg, ông Erdogan đã nêu vấn đề trả lại S-400 nhằm cải thiện quan hệ với Mỹ.
Năm 2017, Thổ Nhĩ Kỳ đã mua 4 hệ thống phòng không S-400, thường được mệnh danh là "Rồng lửa", từ Nga với giá 2,5 tỷ USD.
Mỹ tuyên bố các hệ thống của Nga là một mối đe dọa an ninh, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định S-400 sẽ không gây bất kỳ ảnh hưởng nào cho NATO hoặc vũ khí của đồng minh vì nó sẽ không được tích hợp vào hệ thống của liên minh.
Ankara cũng đã nhiều lần đề xuất thành lập một ủy ban để giải quyết vấn đề. Khi Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết không thay đổi hướng đi, Mỹ vào năm 2019 đã loại quốc gia liên lục địa Á-Âu này khỏi chương trình máy bay chiến đấu F-35.
Máy bay Nga chở các phần của hệ thống S-400 hạ cánh tại sân bay quân sự Murted gần thủ đô Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, năm 2019. Ảnh: Daily Sabah
Việc Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu các hệ thống tên lửa này và mong muốn tái gia nhập chương trình F-35 đã được đề cập trong cuộc gặp giữa ông Erdogan và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng hồi tháng 9.
Đồng minh thân cận của Tổng thống Trump là ông Tom Barrack, Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết hồi đầu tháng này rằng Ankara đang tiến gần hơn đến việc từ bỏ hệ thống S-400, dự đoán vấn đề này có thể được giải quyết trong vòng 4-6 tháng tới, Bloomberg cho biết.
Theo các nguồn tin của Bloomberg, Ankara cũng đang tìm cách được hoàn trả hàng tỷ USD đã chi để mua các hệ thống phòng không này, có thể là bằng cách khấu trừ vào hóa đơn nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt tự nhiên từ Nga.
Thổ Nhĩ Kỳ là nước sở hữu quân đội lớn thứ hai trong liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương, chỉ sau Mỹ. Ankara thường bị cáo buộc là xích lại quá gần Moscow. Ông Erdogan đã phủ nhận điều đó, nhưng cho rằng đất nước ông cần một chính sách đối ngoại cân bằng.
Kể từ khi xung đột ở Ukraine bắt đầu vào năm 2025, Thổ Nhĩ Kỳ đã tích cực đóng vai trò trung gian đàm phán hòa bình giữa Kiev và Moscow, và đã tổ chức nhiều vòng đàm phán trực tiếp giữa hai bên nhưng không đạt được đột phá.
Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump cũng đang xúc tiến các nỗ lực trung gian hòa bình. Sau các vòng đàm phán mới đây nhất ở Berlin, các nhà lãnh đạo thế giới đã ca ngợi "tiến bộ đáng kể", trong khi ông Trump tuyên bố rằng "chúng ta đang gần đạt được thỏa thuận hơn bao giờ hết".
Khi được hỏi về những nỗ lực chấm dứt giao tranh ở Ukraine, ông Peskov cho biết Nga đang chuẩn bị các cuộc tiếp xúc với phía Mỹ sau những nỗ lực của Washington với Kiev và Brussels.
"Chúng tôi đang chuẩn bị cho một số cuộc tiếp xúc với các đối tác Mỹ để thu thập thông tin về kết quả công việc mà người Mỹ đã thực hiện với người châu Âu và người Ukraine", vị phát ngôn viên bổ sung.
Theo hãng thông tấn nhà nước Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà đàm phán Mỹ Steven Witkoff và Jared Kushner sẽ gặp gỡ Đặc phái viên Nga Kirill Dmitriev vào cuối tuần này tại Miami, Florida.
Minh Đức (Theo Anadolu, Bloomberg)
