Bộ quốc phòng Nga cho biết, sáu thành viên phi hành đoàn người Nga và ba binh lính Nga đã có mặt trên máy bay chuyên chở quân sự Ilyushin Il-76 bị bắn hạ gần thành phố Belgorod của Nga, ven biên giới với Ukraine.
Ukraine chưa trực tiếp xác nhận việc đã bắn hạ máy bay này, hay việc có tù nhân người Ukraine trên máy bay. Tuy nhiên sau một thời gian dài im lặng, quân đội Ukraine tuyên bố sẽ tiếp tục phá hủy máy bay chuyên chở của Nga mà họ tin rằng mang theo tên lửa nhằm tấn công Ukraine.
Họ cũng cho biết, đã phát hiện nhiều máy bay chuyên chở quân sự của Nga hạ cánh tại Belgorod, một hiện tượng mà họ khẳng định có liên kết với các vụ tấn công tên lửa nhằm vào Kharkiv và các thành phố khác tại Ukraine.
“Với mục tiêu này, Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp để phá hủy phương tiện vận chuyển và thực hiện kiểm soát không phận để tiêu diệt các mối đe dọa khủng bố, bao gồm từ hướng Belgorod-Kharkiv”.
Bộ quốc phòng Nga cho biết, đợt trao đổi tù nhân theo kế hoạch sẽ được thực hiện vào chiều thứ Tư vừa rồi tại nút giao biên giới Kolotilovka, và Ukraine biết rõ một máy bay chuyên chở mang theo tù nhân người Ukraine đã được dự kiến sẽ hạ cánh tại đường băng Belgorod.
Trong một tuyên bố, Bộ này viết: “Khi thực hiện hành động khủng bố này, bộ máy lãnh đạo Ukraine đã thể hiện bộ mặt thật. Một bộ máy xem thường tính mạng của chính nhân dân nước mình”.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã yêu cầu họp tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong chiều thứ Tư sau đó.
Ông Lavrov chia sẻ với phóng viên tại New York cho biết, Nga đã cố gắng xác định “nguyên nhân đằng sau hành vi tội phạm của Ukraine”.
“Và để thực hiện mục tiêu đó, chúng tôi đã yêu cầu họp Hội đồng Bảo an để phía Ukraine có thể phát biểu cho biết điều gì đã xảy ra”.
Cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine cho biết, Ukraine đã không được yêu cầu đảm bảo an toàn không phận tại Belgorod, khác với các đợt trao đổi tù nhân trước và cũng đã không nhận được thông tin về phương tiện vận chuyển cũng như tuyến đường vận chuyển.
Trong một tuyên bố đăng tải trên Telegram, GUR đã cho biết: “Dựa trên cơ sở này, chúng ta có thể đang nhìn vào một hành động cố tình và có lên kế hoạch sẵn của Nga nhằm gây bất ổn cho tình hình tại Ukraine, làm suy giảm sự ủng hộ của quốc tế cho quốc gia chúng tôi”.
Ảnh: REUTERS/Phóng viên tự do.
Bộ quốc phòng Nga cho biết, các nhân viên điều khiển radar đã phát hiện hai tên lửa của Ukraine được phóng vào thời điểm xảy ra vụ việc.
Cầu lửa
Nếu các chi tiết được xác nhận, vụ việc lần này sẽ là vụ việc đẫm máu nhất trên lãnh thổ Nga được quốc tế công nhận trong suốt cuộc chiến kéo dài gần hai năm qua.
Cơ quan tình báo Ukraine xác nhận một cuộc trao đổi tù nhân với Nga đã được lên kế hoạch cho ngày thứ Tư và cho biết các quân nhân Nga bị bắt giữ đã được đưa tới điểm trao đổi đúng giờ và an toàn.
Cơ quan này cho biết: “Việc hạ cánh máy bay chuyên chở trong khu vực chiến sự rộng 30km không thể an toàn trong bất kỳ trường hợp nào và cần có sự thảo luận giữa hai phía, nếu không có thảo luận, toàn bộ quá trình trao đổi có thể bị hủy hoại”.
Cơ quan cũng cho biết, hiện không có thông tin chắc chắn về cá nhân đứng đằng sau vụ bắn hạ máy bay.
Các đoạn video đăng tải trên Telegram bởi Baza, một kênh Telegram có liên kết tới dịch vụ an ninh của Nga, được xác minh bởi Reuters, cho thấy máy bay lao về phía mặt đất gần làng Yablonovo tại vùng Belgorod và bốc cháy thành một quả cầu lửa.
Andrei Kartapolov, thành viên Quốc hội Nga và một cựu đại tướng, chia sẻ với SHOT rằng không có khả năng những nhân viên vận hành hệ thống tên lửa đất-đối-không của Ukraine có thể nhầm lẫn máy bay chuyên chở là máy bay quân sự hay máy bay trực thăng.
Ông Kartapolov khẳng định: “Đây là hành động cố tình nhằm phá hoại cuộc trao đổi tù nhân”, và cho biết một máy bay Il-76 khác của Nga mang theo 80 tù nhân người Ukraine đã kịp quay đầu.
Ông Kartapolov, người có quan hệ mật thiết với Bộ quốc phòng Nga, cho biết máy bay bị bắn hạ bởi ba tên lửa được sản xuất bởi Đức hoặc Mỹ.
Reuters chưa thể xác minh chi tiết về những người có mặt trên máy bay bị bắn hạ, tuy nhiên Moscow và Kyiv đã thường xuyên tổ chức trao đổi tù nhân kể từ khi Nga triển khai chiến dịch đặc biệt tại Ukraine vào năm 2022.
Truyền thông quốc gia Nga đã liệt kê tên 65 tù nhân người Ukraine mà Nga khẳng định đã có mặt trên máy bay bị bắn hạ cùng với ngày sinh của họ. Danh sách này chưa thể được xác minh bởi Reuters.
Vùng Belgorod giáp Ukraine của Nga đã là mục tiêu thường xuyên của các cuộc tấn công từ Ukraine trong những tháng vừa qua, trong đó bao gồm một cuộc tấn công tên lửa khiến 25 người thiệt mạng.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
