Tập đoàn Năng lượng nguyên tử quốc gia Liên bang Nga (Rosatom) sẽ dẫn đầu việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Kazakhstan, các nhà chức trách của quốc gia Trung Á này cho biết cuối tuần trước.
"Rosatom đã được chỉ định là đơn vị đứng đầu liên doanh quốc tế xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Kazakhstan", cơ quan năng lượng hạt nhân của nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ này cho biết trong một tuyên bố.
Kazakhstan, một quốc gia giàu tài nguyên ở Trung Á, hiện là nhà sản xuất uranium lớn nhất thế giới, đáp ứng tới 43% nguồn cung toàn cầu.
Quốc gia với 20 triệu dân này không có bất kỳ công suất phát điện hạt nhân nào kể từ năm 1999, khi lò phản ứng BN-350 trên bờ biển Caspi ngừng hoạt động.
Nước này hiện chủ yếu dựa vào các nhà máy điện chạy bằng than để sản xuất điện, ngoài ra còn có một số nhà máy thủy điện và ngành năng lượng tái tạo đang phát triển.
Vào tháng 10 năm ngoái, Kazakhstan đã bỏ phiếu trong một cuộc trưng cầu dân ý ủng hộ việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân. Astana cho biết, họ có kế hoạch đạt 2,4 GW công suất điện hạt nhân vào năm 2035.

Nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Kazakhstan sẽ được xây dựng bởi liên doanh quốc tế do gã khổng lồ năng lượng nguyên tử Nga Rosatom dẫn đầu. Ảnh: Astana Times
Trong một tuyên bố hôm 14/6, cơ quan năng lượng nguyên tử Kazakhstan, được thành lập hồi tháng 3, đã gọi đề xuất của Rosatom là "tối ưu và có lợi nhất", và cho biết công việc đã bắt đầu thu hút tài trợ xuất khẩu nhà nước từ Nga.
Tập đoàn Hạt nhân Quốc gia Trung Quốc (CNNC), Tập đoàn năng lượng EDF của Pháp và Tập đoàn Thủy điện và Điện hạt nhân Hàn Quốc (KHNP) đều đã đấu thầu để xây dựng nhà máy này.
Các nhà chức trách Kazakhstan cho biết 3 công ty này sẽ được đưa vào liên doanh do Rosatom đứng đầu nhưng không cung cấp bất kỳ thông tin chi tiết nào khác.
Nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Kazakhstan, với 2 lò phản ứng, sẽ được xây dựng tại làng Ulken, cách thủ đô thương mại Almaty khoảng 250 dặm (400 km) về phía Tây Bắc.
Đại diện Rosatom cho biết, nhà máy sẽ sử dụng lò phản ứng VVER-1200 thế hệ 3+, một công nghệ của Nga được sử dụng cả trong nước và nước ngoài.
Ông Almasadam Satqaliev, người đứng đầu cơ quan năng lượng nguyên tử Kazakhstan, cho biết quốc gia Trung Á sẽ ký một thỏa thuận riêng với CNNC của Trung Quốc để xây dựng nhà máy điện hạt nhân thứ hai.
"Trung Quốc chắc chắn là một trong những quốc gia có tất cả các công nghệ cần thiết và toàn bộ cơ sở công nghiệp, và ưu tiên chính tiếp theo của chúng tôi là hợp tác với Trung Quốc", ông Satqaliev cho biết trong một tuyên bố.
Các nhà quan sát cho biết, ý tưởng về liên doanh để xây dựng các nhà máy điện hạt nhân là cách để Astana duy trì mối quan hệ tốt đẹp với tất cả các quốc gia liên quan.
Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev đã tìm cách duy trì mối quan hệ tốt đẹp với cả Nga và Trung Quốc, quốc gia có chung đường biên giới phía Đông với đất nước ông và tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn trong khu vực.
Thông báo được đưa ra vài ngày trước khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến thăm Kazakhstan để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Trung Quốc-Trung Á (C+C5).
Minh Đức (Theo The Peninsula, Reuters)