Chính quyền Ukraine trong nhiều tuần qua đã chuẩn bị đối phó với một cuộc tấn công nhằm vào mạng lưới điện vốn đã bị hư hại nặng của quốc gia này, với những lo ngại về mất điện dài kỳ trong mùa Đông và áp lực tâm lý nặng nề sau gần 1.000 ngày kể từ khi cuộc chiến nổ ra.
Loạt không kích gây ra mất điện diện rộng tại Ukraine lần này được thực hiện ngay trước nhiệm kỳ tổng thống mới của ông Donald Trump, một người đã cam kết sẽ kết thúc cuộc chiến tại Ukraine, và ông cũng đã đề cập tới những triển vọng mới về đề ra thương lượng các bên.
Hệ thống phòng không tại Kyiv đã bắn hạ các máy bay không người lái suốt đêm, và một loạt các vụ nổ lớn đã xảy ra trên toàn thành phố. Người dân tại đây đã phải trú ẩn trong các trạm tàu điện ngầm.
Maxim Timchenko, CEO của DTEK, công ty năng lượng tư nhân lớn nhất của Ukraine, đã cho biết: "Đã có hư hại nặng nề cho hệ thống điện của Ukraine, bao gồm tại các trạm điện của DTEK. Những cuộc tấn công này đã một lần nữa nhấn mạnh nhu cầu của Ukraine về các hệ thống phòng không mà các đồng minh có thể cung cấp".
Mức độ hư hại khó có thể được đánh giá. Sau hàng loạt các cuộc không kích của Nga nhằm vào hệ thống điện, quan chức Ukraine đã hé lộ rất ít thông tin về hậu quả của các cuộc không kích và tình trạng hệ thống điện này.
Các quan chức đã xác nhận có hư hại tại "cơ sở hạ tầng cốt yếu" và cắt điện tại Volyn, Rivne, Lviv tại miền Tây Ukraine tới Dnipropetrovsk và Zaporizhzhia tại miền Đông Nam.
DTEK đã áp đặt cắt điện khẩn cấp tại vùng Odesa miền Nam Ukraine, nhưng cũng đã dỡ bỏ lệnh cắt điện tại 3 vùng khác trong buổi sáng. Công ty vận hành mạng lưới điện Ukrenergo cho biết hoạt động khẩn cấp đang được thực hiện tại các vùng Odesa, Rivne và Volyn.
Bộ quốc phòng Nga cho biết đã tổ chức không kích mạnh mẽ nhằm vào mạng lưới điện cung cấp năng lượng cho tổ hợp quân sự-công nghiệp của Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết: "Mục tiêu của phe địch là mạng lưới điện trên toàn Ukraine".
Ảnh: REUTERS/Gleb Garanich.
Lo ngại về ngoại giao phương Tây
Không quân Ukraine cho biết đã bắn hạ 104 trong số 120 tên lửa và 42 máy bay không người lái. Lực lượng này cho biết 41 máy bay không người lái đã mất tín hiệu khỏi radar.
Chính quyền tại các vùng Lviv, Mykolaiv, Odesa và Dnipropetrovsk cho biết ít nhất 7 người thiệt mạng.
Phó Thủ tướng Moldova Mihai Popsoi cho biết, tên lửa và máy bay không người lái của Nga đã vi phạm không phận Moldova trong cuộc tấn công này. Ba Lan, thành viên NATO có biên giới giáp với Ukraine, cho biết đã huy động lực lượng không quân nhằm phòng ngừa trường hợp xấu xảy ra.
Nga đã tổ chức không kích nhằm vào Kyiv lần cuối vào ngày 26/8, khi các quan chức Ukraine cho biết Nga đã phóng 200 tên lửa và máy bay không người lái nhằm vào các mục tiêu trên toàn Ukraine.
Cuộc tấn công dữ dội lần này gây ra càng nhiều áp lực hơn lên Ukraine trong khi binh lính của lực lượng Moscow tiếp tục giành nhiều thắng lợi trên chiến trường tại miền Đông nhằm giành quyền kiểm soát toàn bộ vùng công nghiệp Donbas với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2022 tới nay.
Trong khi đó, lực lượng Ukraine đang cố kiểm soát một khu vực lãnh thổ giành được tại Kursk trong tháng 8, một thắng lợi mà Kyiv cho biết có thể được sử dụng làm quân bài thương lượng.
Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho biết cuộc không kích này có thể là "câu trả lời chân thành" của Moscow gửi tới những lãnh đạo đã liên lạc với ông Vladimir Putin, ám chỉ việc Thủ tướng Đức Olaf Scholz tổ chức cuộc điện với ông Putin đầu tiên trong 2 năm qua vào ngày thứ Sáu vừa rồi.
Mặc dù ông Scholz đã hối thúc ông Putin thu hồi lực lượng đang kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine, Kyiv đã lên án cuộc điện này và cho rằng cuộc điện đã giảm mức cô lập nhằm vào ông Putin.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đồng tình với Sybiha: "Cuộc tấn công ngày hôm qua là một trong những cuộc tấn công quy mô lớn nhất trong cuộc chiến, và đã chứng minh rằng ngoại giao qua điện thoại không thể thay thế sự hậu thuẫn của toàn phương Tây cho Ukraine. Những tuần tới đây sẽ mang tính quyết định, không chỉ cho cuộc chiến mà còn cho tương lai của chúng ta".
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
