Nga đang tham gia vào các hoạt động quân sự đáng kể ở miền Đông, Đông Bắc và Nam Ukraine, theo một tuyên bố của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine tối hôm 3/8.
Tại khu vực Kharkiv (Đông Bắc), nơi các lực lượng Ukraine đã thành công trong việc đẩy lùi quân Nga, các lực lượng của Moscow đã nã pháo vào hàng chục thị trấn bằng hỏa lực xe tăng và tiến hành các cuộc không kích, tuyên bố cho biết.
Các cuộc pháo kích cũng được thực hiện gần thị trấn Kramatorsk ở miền Trung, nơi các lực lượng Nga hy vọng sẽ chiếm được khi họ di chuyển về phía Nam, tuyên bố cho biết thêm. Khoảng 8 thị trấn và làng mạc trong khu vực đã bị pháo kích trong ngày qua.
Reuters không thể xác minh các báo cáo chiến trường.
Ngoài ra, quân đội Ukraine cũng tin rằng, Nga đang thành lập lực lượng tấn công nhằm vào quê hương Kryvyi Rih của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy ở miền Nam Ukraine.
Các binh sĩ Ukraine vẫy tay từ phía sau một chiếc xe bán tải khi họ trên đường ra tiền tuyến trong một ngày mưa ở thành phố Slovyansk, Donetsk, miền Đông Ukraine, ngày 3/8/2022. Ảnh: Getty Images
Thành phố sản xuất thép Kryvyi Rih, nơi ông Zelenskyy lớn lên, nằm cách tiền tuyến phía Nam 50 km (30 dặm).
"Nga đã bắt đầu tạo ra một nhóm tấn công trên hướng Kryvyi Rih. Cũng có khả năng là kẻ địch đang chuẩn bị một cuộc phản công với kế hoạch tiếp theo là tiến đến ranh giới hành chính của khu vực Kherson", Bộ chỉ huy tác chiến phía Nam của quân đội Ukraine cho biết trong bản tin cập nhật chiến sự mới nhất hôm 3/8.
Nga hiện đang kiểm soát khu vực Kherson ở miền Nam, nhưng Kiev đã công khai tuyên bố sẽ tiến hành một cuộc phản công để giành lại vùng lãnh thổ này. Ukraine hôm 2/8 cho biết các lực lượng của họ đã chiếm lại 53 ngôi làng từ tay quân Nga trong khu vực Kherson.
Ở miền Đông, Nga tuyên bố đã giành được một vị trí chiến lược quan trọng do các lực lượng Ukraine nắm giữ kể từ năm 2015, đánh dấu bước tiến đáng chú ý đầu tiên của Moscow ở Donbass kể từ khi quân Nga bắt đầu tái bố trí lực lượng để phản ứng với cuộc phản công của Kiev ở miền Nam Ukraine, Wall Street Journal đưa tin hôm 3/8.
Tuy nhiên, theo Wall Street Journal, Ukraine phủ nhận việc người Nga đã đạt được bước tiến xung quanh thành phố tiền tuyến Avdiivka, thuộc tỉnh Donetsk, cách thành phố Donetsk do các lực lượng Nga kiểm soát chỉ 15 dặm (24 km).
Ukraine cũng cáo buộc Nga đã nã pháo vào khu vực này qua đêm nhưng không thành công khi cố gắng cải thiện vị trí chiến thuật của mình ở đó, và phải rút lui với tổn thất, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng hôm 2/8 đã công bố một video được cho là về các cuộc pháo kích dữ dội vào mỏ than Butivka bên ngoài Avdiivka, thành phố tuyến đầu nơi Ukraine vẫn kiểm soát kể từ năm 2014-2015 khi các lực lượng ly khai thân Nga hoạt động trong khu vực Donbass.
Đoạn video còn cho thấy các binh sĩ do Nga hậu thuẫn tiến vào lãnh thổ của nhà máy và tập hợp lại trong một nhà kho.
Bản đồ đánh giá chiến dịch của Nga ở Ukraine tính đến ngày 3/8/2022. Nguồn: Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW)
Cuộc tiến công quân sự từng phần của Nga ở Donbass, bao gồm các khu vực Luhansk và Donetsk, đã chậm lại đáng kể sau khi Moscow ra tín hiệu “tạm dừng hoạt động” vào tháng trước.
Trước đó, Nga đã giành quyền kiểm soát toàn bộ khu vực Luhansk sau một chiến dịch tàn khốc khiến các lực lượng của họ bị tiêu hao nghiêm trọng và cạn kiệt kho đạn.
Ukraine đã nắm bắt cơ hội để chuẩn bị cho một cuộc phản công lớn ở miền Nam nhằm tái chiếm những phần lãnh thổ do Nga kiểm soát ở khu vực Kherson và cuối cùng là thủ phủ cùng tên, nơi được coi là thành phố lớn đầu tiên nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi cuối tháng 2.
Trong bài phát biểu hàng đêm hôm 2/8, Tổng thống Ukraine Zelenskyy đã mô tả tình hình ở Avdiivka và thị trấn Pisky gần đó là “địa ngục”, và thậm chí là “không từ ngữ nào có thể diễn tả được”.
Các lực lượng Ukraine đã giữ các vị trí xung quanh mỏ than Butivka từ năm 2015, và cho biết đây là các vị trí gần thành phố Donetsk nhất của họ.
Ở miền Tây, trong một cuộc tấn công hiếm hoi vào khu vực này trong suốt thời gian qua, Bộ Quốc phòng Nga hôm 3/8 tuyên bố các lực lượng của họ đã phá hủy một kho chứa vũ khí do Ba Lan cung cấp ở vùng Lviv.
“Các tên lửa tầm xa chính xác cao được phóng từ trên không gần thành phố Radekhiv ở vùng Lviv đã phá hủy một cơ sở lưu trữ vũ khí và đạn dược do nước ngoài chuyển giao cho chế độ Kiev từ nước láng giềng”, Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố.
Tuyên bố không nêu rõ loại vũ khí nào đã bị phá hủy trong cuộc tấn công vào Radekhiv, cách thủ phủ Lviv của khu vực cùng tên khoảng 60 km (37 dặm) về phía Đông Bắc.
Quang cảnh đổ nát ở Mykolaiv, miền Nam Ukraine, theo sau pháo kích, ngày 3/8/2022, trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine tiếp tục tăng nhiệt. Ảnh: AP/The Guardian
Cảnh đổ nát theo sau pháo kích ở vùng Kharkiv, miền Đông Ukraine, ngày 3/8/2022. Ảnh: Getty Images
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết, cơ sở này đang lưu trữ "vũ khí và đạn dược do nước ngoài sản xuất" được giao cho Ukraine từ nước láng giềng Ba Lan.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ba Lan Lukasz Jasina cho biết, ông không có bất kỳ thông tin nào về diễn biến trên và không thể xác nhận nó.
Không có bình luận ngay lập tức từ Ukraine về tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga. Al Jazeera không thể xác minh độc lập các tuyên bố.
Nga: Kỷ nguyên hợp tác với phương Tây đã kết thúc
Kỷ nguyên hợp tác mang tính xây dựng giữa Moscow và các nước phương Tây đã chấm dứt, bất kể kết quả của cuộc chiến ở Ukraine như thế nào, một quan chức Bộ Ngoại giao Nga cho biết hôm 3/8.
“Bất kể thời gian và kết quả của chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine như thế nào, giờ đây chúng ta có thể khẳng định rằng kỷ nguyên 30 năm hợp tác mang tính xây dựng với phương Tây, mặc dù không có vấn đề, nhưng không thể không kết thúc”, ông Alexey Drobinin, giám đốc ban hoạch định chính sách đối ngoại của Bộ Ngoại giao Nga, cho biết trong một bài báo đăng trên tạp chí Các vấn đề quốc tế của Bộ.
Ông Drobinin cho biết thêm rằng Nga đã bước vào “giai đoạn đối đầu gay gắt với một liên minh hung hăng gồm các quốc gia không thân thiện do Mỹ dẫn đầu”.
“Mục đích của kẻ địch là gây ra một thất bại chiến lược đối với đất nước của chúng ta và loại bỏ chúng ta như một đối thủ cạnh tranh địa chính trị”, ông Drobinin nhận định.
Ukraine nêu điều kiện đàm phán hòa bình với Nga
Ukraine hôm 3/8 đã bác bỏ bình luận của cựu Thủ tướng Đức Gerhard Schröder rằng Nga muốn có một "giải pháp thông qua đàm phán" cho cuộc chiến, và cho biết khả năng diễn ra bất kỳ cuộc đối thoại nào cũng sẽ phụ thuộc vào hành động của Nga, bao gồm ngừng bắn và rút quân khỏi Ukraine.
Ông Mykhailo Podolyak, một cố vấn của Tổng thống Ukraine, mô tả ông Schröder là “tiếng nói của hoàng gia Nga” và nói rõ rằng thỏa thuận ngũ cốc sẽ không dẫn đến đàm phán.
“Nếu Moscow muốn đối thoại, quả bóng đang ở trong phần sân của họ. Đầu tiên - ngừng bắn và rút quân, sau đó - đối thoại mang tính xây dựng”, ông Podolyak viết trên Twitter.
Liên quan đến mặt trận ngoại giao, Ukraine được cho là đang tìm kiếm cơ hội để nói chuyện "trực tiếp" với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình để giúp chấm dứt xung đột với Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, trong một cuộc phỏng vấn với nói với tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP) công bố hôm 4/8, kêu gọi Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng kinh tế và chính trị đặc biệt của họ đối với Nga để chấm dứt giao tranh.
"Đó là một quốc gia rất hùng mạnh. Đó là một nền kinh tế hùng mạnh... Vì vậy, (họ) có thể ảnh hưởng về mặt chính trị và kinh tế đối với Nga. Và Trung Quốc cũng là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc”, tờ SCMP dẫn lời ông Zelenskyy nói.
Các thành viên của một nhóm trinh sát quân đội Ukraine. Ảnh: WSJ
Nga, Ukraine trao đổi tù nhân và thi thể binh sĩ tử trận
Kiev và Moscow đã hoàn thành 27 đợt trao đổi tù nhân và thi thể của những người thiệt mạng trong giao tranh kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu, một quan chức quốc phòng Nga cho biết hôm 3/8.
“Với sự tham gia của Hội Chữ thập đỏ, có thể tổ chức đối thoại với Kiev về việc trao đổi tù nhân và binh sĩ tử trận. Cho đến nay, 27 hoạt động như vậy đã được thực hiện”, Thứ trưởng Quốc phòng Nga Alexander Fomin cho biết tại cuộc họp giao ban với các tùy viên quân sự nước ngoài, theo hãng tin Interfax.
Ukraine gia hạn hợp đồng với lính tình nguyện nước ngoài
Ukraine hôm 2/8 đã kéo dài thời hạn hợp đồng của các binh sĩ nước ngoài phục vụ trong quân đội nước này lên 10 năm, Anadolu Agency đưa tin.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã ký "quyết định về việc sửa đổi quy định về nghĩa vụ quân sự đối với người nước ngoài và người không có quốc tịch trong các lực lượng vũ trang Ukraine", một thông cáo đăng trên trang web của Tổng thống Ukraine cho biết.
Trước khi quyết định này được ban hành, thời hạn hợp đồng của các binh sĩ nước ngoài trong quân đội Ukraine có thể được kéo dài tới 5 năm.
Hàng nghìn chiến binh nước ngoài, chủ yếu từ các nước phương Tây, đã đến Ukraine theo lời kêu gọi của chính quyền Kiev để chiến đấu chống lại Nga kể từ khi xung đột bùng phát vào ngày 24/2.
Tàu chở ngũ cốc Ukraine rời Thổ Nhĩ Kỳ đến Lebanon
Việc kiểm tra con tàu chở ngũ cốc đầu tiên rời cảng Ukraine trong thời chiến đã hoàn tất và con tàu sẽ nhanh chóng băng qua eo biển Bosphorus để đến đích cuối cùng ở Lebanon, Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hôm 3/8.
Tháng trước, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc (LHQ) đã làm trung gian cho một thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc và phân bón giữa Nga và Ukraine. Người ta hy vọng, giống như con tàu đầu tiên đang trên đường đến Lebanon, những con tàu đầy ắp ngũ cốc Ukraine sẽ giúp xoa dịu cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu.
Tàu Razoni khởi hành từ cảng Odesa của Ukraine trên Biển Đen vào sáng sớm ngày 1/8/2022. Ảnh: Anadolu Agency
Nhân viên tại Trung tâm Điều phối chung (JCC) kiểm tra tàu Razoni tại cảng ở eo biển Bosporus trước khi cho tàu rời đi để đến đích cuối ở Lebanon, ngày 3/8/2022. Ảnh: Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ
Tàu Razoni rời cảng Odessa trên Biển Đen vào sáng sớm hôm 1/8, mang theo 26.527 tấn ngô. Nó cập cảng ở eo biển Bosporus vào đêm 2/8, trước khi rời đi vào ngày 3/8.
Tại cảng Thổ Nhĩ Kỳ, con tàu đã được kiểm tra bởi các nhân viên Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm việc tại Trung tâm Điều phối chung (JCC) ở Istanbul.
Kiev cho biết họ có thêm 17 con tàu chất đầy nông sản đang chờ phê duyệt để rời bến.
Đại sứ Ukraine tại Lebanon, Ihor Ostash, cho biết tàu dự kiến sẽ đến Tripoli, thành phố lớn thứ hai của Lebanon, trong 4-5 ngày tới.
Nhưng sau đó, hôm 3/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bày tỏ không lạc quan về thỏa thuận ngũ cốc, cho biết rằng những con tàu như tàu Razoni chỉ chở một phần nhỏ của vụ mùa mà Kiev phải bán để cứu vãn nền kinh tế đang điêu đứng của Ukraine.
Thụy Sĩ áp trừng phạt lên vàng Nga
Thụy Sĩ hôm 3/8 đã thực hiện các lệnh trừng phạt mới đối với Nga, nhằm vào lĩnh vực vàng của nước này. Động thái này phù hợp với các biện pháp trừng phạt gần đây của EU.
"Các biện pháp mới chủ yếu liên quan đến lệnh cấm mua, nhập khẩu hoặc vận chuyển vàng và các sản phẩm vàng từ Nga", một tuyên bố của chính phủ Thụy Sĩ cho biết.
Đồng thời, Thụy Sĩ cho biết họ cam kết sẽ giảm thiểu cuộc khủng hoảng lương thực và năng lượng toàn cầu. Bern đã cấp cho Moscow một số ngoại lệ trừng phạt liên quan đến việc buôn bán các sản phẩm nông nghiệp và nguồn cung cấp dầu mỏ cho các nước thứ ba.
"Để tránh gián đoạn các kênh thanh toán, Hội đồng Liên bang (Nội các) Thụy Sĩ đã đưa ra 2 ngoại lệ mới đối với Nga về các giao dịch liên quan đến các sản phẩm nông nghiệp và cung cấp dầu cho các nước thứ ba, cũng như EU", tuyên bố cho biết.
LHQ sẽ xem xét vụ tù binh Ukraine thiệt mạng ở Donetsk
Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres hôm 3/8 cho biết, ông sẽ khởi động một sứ mệnh tìm hiểu thực tế về cuộc tấn công khiến hàng chục tù binh Ukraine ở Donbass thiệt mạng.
Mặc dù đây không phải là một cuộc điều tra hình sự, nhưng phái đoàn đi thực tế sẽ tìm ra "sự thật về những gì đã xảy ra" ở nhà tù tại Olenivka, một thị trấn trong khu vực do quân ly khai thân Nga kiểm soát ở Donetsk, miền Đông Ukraine.
Nhà tù ở thị trấn miền Đông Olenivka, nằm trong khu vực do phe ly khai thân Nga ở Donetsk kiểm soát, bị phá hủy trong một cuộc tấn công, ngày 29/7/2022. Ảnh: NYT
Các mảnh đạn mà Nga tuyên bố đến từ tên lửa HIMARS gần một nhà giam bị phá hủy ở Olenivka, Donetsk, miền Đông Ukraine. Ảnh: AP/The Guardian
Quân đội Nga cho biết, 50 người chết và 73 người bị thương trong cuộc tấn công tuần trước. Kiev đã đổ lỗi cho Moscow về cuộc tấn công, trong khi Nga cho rằng Ukraine đứng sau hành động này.
Ông Guterres nói với các phóng viên rằng cả Nga và Ukraine đều yêu cầu mở một cuộc điều tra, đồng thời cho biết rằng sứ mệnh tìm hiểu thực tế của LHQ, vốn sẽ cần sự đồng ý của Nga và Ukraine, đang được chuẩn bị.
Minh Đức (Theo DW, Al Jazeera, AA, WSJ, Defense Post)
