Nghịch lý chuyện nộp thuế của showbiz Việt

Catse của nghệ sĩ tương đương với mức phủ sóng hình ảnh, khả năng thu hút khản giả và tài năng của họ. Thực tế cho thấy, catse của nghệ sĩ luôn là đề tài khiến dư luận tò mò và bàn tán. Tuy nhiên, chưa bao giờ có một bảng giá cụ thể về mức catse cho các nghệ sĩ trong showbiz Việt. Chính vì vậy mà khi câu chuyện ca sĩ Mỹ Tâm bị lãnh đạo Đà Nẵng "cắt chương trình" vì mức catse lên tới hơn 110 triệu đồng (6.000 USD) cho hai đêm diễn tại Đà Nẵng "lòi" ra nghịch lý trong giới showbiz Việt: Thu nhập "khủng" nhưng khi đóng thuế lại nhỏ giọt như... cà phê phin.

Ca sĩ Mỹ Tâm.

Giá catse "trên trời"

Giới bầu sô phía Nam cho biết mức giá 6.000 USD cho một sô diễn của ca sĩ Mỹ Tâm là chuyện "bình thường", thậm chí mức giá trên còn thấp hơn nhiều sô diễn khác của ca sĩ có biệt danh tóc nâu môi trầm này. Bởi ca sĩ Mỹ Tâm hiện được giới bầu sô xếp vào những ca sĩ có mức catse cao hàng đầu hiện nay, cùng với Thu Minh, Đàm Vĩnh Hưng, Diva Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh... với catse hàng trăm triệu cho một đêm diễn có quy mô lớn và trên 40 triệu cho các sự kiện, đêm diễn tầm tầm. Ông N.H.T., một bầu sô chuyên tổ chức các chương trình ca nhạc tại các tỉnh phía Nam thú thật: "Mức giá các ca sĩ trên là hoàn toàn phù hợp với "bảng giá" ngầm của giới nghệ sĩ đình đám hiện nay với giới bầu sô".

Ca sĩ trẻ Đình Hải Anh, chuyên hát cho các phòng trà, quán cà phê tại TP.HCM tiết lộ: "Tôi hiện là ca sĩ có tên nhưng không có danh vì thế catse của tôi chỉ có vài trăm ngàn đồng/sô diễn. Mức giá này thuộc dạng bèo nhất dành cho các ca sĩ. Tôi từng trò chuyện với nhiều bầu sô thì được biết giới showbiz Việt từ lâu đã chia ra nhiều thứ hạng A, B, C... và hạng "bét".

Theo đó, sao hạng A (trong nước và hải ngoại) có mức catse từ 100 triệu đồng trở lên cho một sự kiện lớn do các nhãn hàng, tập đoàn lớn tài trợ hoặc diễn ở vũ trường, sàn nhảy, phòng trà lớn. Đặc biệt, với với sao hạng A thì giá catse chưa bao gồm các dịch vụ đi kèm như bao ăn, ở, đi lại (nếu đi diễn ở tỉnh). Sao hạng B, tức nổi ở mức tầm trung thì có catse từ 30 - 60 triệu đồng cho các sô diễn, tham gia sự kiện. Đối với sao hạng C thì có mức giá từ 10 - 20 triệu đồng. Riêng đối với nghệ sĩ "hạng bét" thì catse "thượng vàng hạ cám" lúc nhiều thì vài triệu đồng, ít thì vài trăm ngàn đồng...".

Theo nhiều ca sĩ, ngoài những mức giá đã được "đóng khung" cho các thứ hạng như trên, không ít sự kiện của những gia chủ giàu có, sẵn sàng bỏ ra vài trăm triệu để trả cho một nghệ sĩ hạng A. Điển hình như catse tại một đám cưới đình đám thuộc hạng "siêu sang" ở Hà Tĩnh, ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng đã xuất hiện và biểu diễn với một số ca sĩ hải ngoại. Sau sự kiện đó, có nhiều nguồn tin xung quanh khoản thù lao mà nam ca sĩ này được nhận. Có thông tin cho rằng, gia chủ đã chi tới 400 triệu đồng để đổi lấy sự xuất hiện của ngôi sao này trong đám cưới của con trai. Nếu thông tin này là sự thực, thì đây là mức catse cao nhất từng được công bố trong lịch sử showbiz Việt.

Dù rằng, để có được thành công, được lên "sao" thì ca sĩ phải đánh đổi rất nhiều công sức, phải tập luyện khổ cực. Nhưng thực tế ở Việt Nam cho thấy, mức catse ngất ngưởng mà giới nghệ sĩ được hưởng, nhiều khi chưa đi liền với tài năng mà họ xứng đáng được nhận. Có nhiều nghệ sĩ chỉ mới nổi lên một chút, đã tự làm giá catse và hét giá trên trời. Hiện nay, chúng ta cũng chưa có một quy định nào cho ngưỡng catse của nghệ sĩ. Mà theo quy luật đặc thù của giới này, cứ sao nào đang nổi thì nhiều người săn đón, mời mọc, không cần biết sao đó nổi vì tài năng hay những chiêu trò PR rẻ tiền. Mà nhiều người săn đón thì bầu sô nào cũng phải hét giá lên để níu giữ sao, sao thì hét giá để tìm ra người trả giá cao nhất. Vậy là giá catse cứ được nâng lên một cách vô tội vạ, không thể kiểm soát.

Nghịch lý chuyện nộp thuế của showbiz Việt

Thu nhập "khủng" là vậy, nhưng khoản thuế thu nhập cá nhân của nghệ sĩ lại chưa tương xứng, thậm chí có những người còn tìm cách lách luật để trốn thuế. Đây mới chính là nguyên nhân khiến dư luận bức xúc, chứ không phải vì giá catse trên trời của họ.

Trao đổi với diễn viên Phi Thanh Vân, cô cho biết: "Giá catse được quy định theo tên tuổi, sự ăn khách của mỗi ca sĩ. Catse ca sĩ cao hơn catse khác, trung bình với ca sĩ tên tuổi dao động từ 10-200 triệu đồng một đêm, đối với các ca sĩ không tên tuổi bình thường 200-600 ngàn đồng một đêm. Không có cách nào trốn thuế, ca sĩ đều phải ký hợp đồng. Đối với các show diễn nhanh thì trước khi ca sĩ tới ký hợp đồng trong hợp đồng đều có đóng thuế. Công ty tổ chức biểu diễn đã trích hẳn thuế ra rồi. Hợp đồng đó đã bao gồm 10% thuế VAT, khi đưa ra cho nghệ sĩ thì người ta sẽ trừ ra đó là nguyên tắc".

Theo diễn viên Phi Thanh Vân, ví dụ trong hợp đồng làm việc 11.110.000 đồng thì hợp đồng này đã bao gồm thuế khi thanh toán tiền lương sẽ đưa đủ 10 triệu đồng, 1.100.000 đồng công ty biểu diễn sẽ đóng thuế. 10% thuế VAT đó là nguyên tắc. "Nghệ sĩ bận sẽ cho người đi đóng thuế, nếu không sẽ để lại cho công ty tổ chức đem đi đóng. Thời Phi Thanh Vân đóng bộ phim Cô gái xấu xí cũng phải đóng tiền thuế là 10% hợp đồng, dù lớn dù nhỏ thời điểm đó là năm 2006 mà trừ 10% của  500 triệu đồng là con số khá lớn. Tất cả các phim đều làm vậy, đó là nguyên tắc của Nhà nước. Các công ty tổ chức làm phim không bao giờ làm ẩu cả", diễn viên Phi Thanh Vân chia sẻ.

Riêng với các diễn viên, giá catse của họ được tính theo một kiểu khác, và việc quản lý catse của diễn viên cũng được quản lý theo kiểu "đón đầu". Diễn viên Minh Luân cho biết: "Mỗi khi đóng phim thì sẽ ký hợp đồng với người sản xuất, khi ấy tiền thuế sẽ được trừ ra và đóng cho Nhà nước. Đối với diễn viên chính khoảng 5-6 triệu đồng một tập, mỗi người mỗi giá khác nhau, không cố định. Ngoài ra cũng còn tùy theo quần áo đẹp không, đầu tư như thế nào mà catse của nghệ sĩ sẽ khác nhau. Mỗi nghệ sĩ đều có mã số thuế riêng và số tiền sẽ bị trừ 10% trên hợp đồng, do đó cũng rất khó để nghệ sĩ trốn thuế".

 Một nghệ sĩ giấu tên phản ứng khi được hỏi: "Chúng tôi cũng mong báo chí đừng nêu quá nhiều về khoản thu nhập của chúng tôi cao hay thấp, vì điều này là nhu cầu của thị trường mà thôi. Còn nếu muốn phê phán thì nên phê phán các nghệ sĩ không có ý thức và tinh thần công dân thể hiện qua việc thực hiện các nghĩa vụ của mình, trong đó đáng chú ý nhất là việc tự nguyện đóng thuế thu nhập cá nhân chứ không phải là catse của nghệ sĩ".

Thiết nghĩ, đã đến lúc cơ quan chức năng cần bàn đến những giải pháp để lập trật tự catse, cũng như truy thu đầy đủ khoản thuế mà giới nghệ sĩ phải đóng cho xã hội. Chỉ có như vậy, mới tạo ra được sự công bằng trong xã hội, không khiến dư luận bất bình, bức xúc.

Hợp Phố