Các loại vắc-xin ngừa Covid-19 hiện tại đều cần được bảo quản ở nhiệt độ thấp. Điều này khiến người dân ở các vùng nông thôn và cộng đồng thu nhập thấp khó tiếp cận với vắc-xin.
Trong nỗ lực khắc phục vấn đề này, các kỹ sư nano tại đại học California San Diego (Mỹ) đang phát triển một loại vắc-xin được tạo ra bằng cách sử dụng virus từ thực vật hoặc vi khuẩn, đặc biệt là có khả năng chịu nhiệt.
"Công nghệ vắc-xin của chúng tôi ổn định về nhiệt nên có thể tiếp cận những khu vực không thể đặt tủ lạnh nhiệt độ siêu thấp hoặc xe tải trữ lạnh không tới được", giáo sư kỹ thuật nano Nicole Steinmetz, Giám đốc trung tâm kỹ thuật nano miễn dịch ở trường Jacobs thuộc UC San Diego, cho biết.
Một lợi thế khác là vắc-xin được phát triển dựa trên thực vật hoặc vi khuẩn. Trong nghiên cứu công bố hôm 7/9 trên tạp chí của Hiệp hội Hóa học Mỹ, nhóm chuyên gia cho biết đã tạo ra 2 loại vắc-xin Covid-19, một loại từ virus ở thực vật mang tên virus khảm đậu đũa và loại còn lại từ virus ở vi khuẩn (thể thực khuẩn) gọi là Q beta. Cả hai loại có công thức chế tạo tương tự nhau.
Theo các nhà nghiên cứu việc sử dụng virus thực vật và thể thực khuẩn để tạo vắc-xin có nhiều ưu điểm. Đầu tiên, chúng rất dễ sản xuất ở quy mô lớn với chi phí rẻ. "Trồng cây tương đối dễ dàng và liên quan đến cơ sở hạ tầng không quá phức tạp. Trong khi đó, quá trình lên men bằng cách sử dụng vi khuẩn là quy trình phổ biển trong ngành công nghiệp dược phẩm sinh học từ lâu", ông Steinmetz cho biết.
Hạt nano virus thực vật và thể thực khuẩn ổn định ở nhiệt độ cao, do đó nhân viên y tế có thể lưu trữ và vận chuyển mà không cần giữ lạnh. Chúng cũng chịu được quá trình sản xuất sử dụng nhiệt. Nhóm nghiên cứu sử dụng quá trình đó để đóng gói vắc-xin thành thiết bị cấy polymer và miếng dán vi kim.
Trong đó, vắc-xin được trộn lẫn với polymer và làm chảy trong lò ở nhiệt độ gần 100 độ C. Bằng cách trộn trực tiếp hạt nano virus thực vật và thể thực khuẩn với polymer ngay từ đầu, quá trình tạo thiết bị cấy và miếng dán trở nên dễ dàng và đỡ phức tạp hơn.
Hiện các loại vắc-xin này vẫn đang trong giai đoạn phát triển nhưng các thử nghiệm trên chuột cho thấy vắc-xin thúc đẩy sản sinh một lượng lớn kháng thể vô hiệu hóa ncoV. Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ sớm hoàn thiện sản phẩm để có thể thử nghiệm trên người nhằm kiểm tra hiệu quả chống Covid-19 và các biến thể của nó.
Theo Steinmetz, công nghệ vắc-xinnày rất linh hoạt, có thể nhanh chóng điều chỉnh đối với virus mới xuất hiện. Trước đây, phòng thí nghiệm của Steinmetz đã sử dụng công nghệ để tạo vắc-xin HPV. Nhóm nghiên cứu sẽ tìm cách áp dụng công nghệ phát triển vắc-xin dựa trên thực vật và virus để đối phó với các loại virus mới trong tương lai.
"Ngay cả khi công nghệ này không tạo ra tác động đối với Covid-19, nó có thể được điều chỉnh nhanh chóng cho mối đe dọa tiếp theo, loại virus tiếp theo”, Steinmetz cho biết.
Minh Hoa (t/h)
