Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 17/5 cho biết, 2 thành viên hàng đầu của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện có thể xem phiên bản đã được biên tập lại của một bức điện mật về cuộc rút quân bị cho là “hỗn loạn” của Mỹ khỏi Afghanistan vào tháng 8/2021. Đây là một sự nhượng bộ đáng kể của chính quyền Biden trước Đảng Cộng hòa.
Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, đã lên kế hoạch họp vào tuần tới để xem xét có nên buộc Ngoại trưởng Antony Blinken tội khinh thường Quốc hội vì ông này từ chối tiết lộ bức điện tín do các nhà ngoại giao Mỹ gửi qua “Kênh bất đồng chính kiến” của Bộ Ngoại giao Mỹ. Kênh này cho phép các quan chức của Bộ đưa ra các quan ngại cho các giám sát viên.
Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel nói với các phóng viên rằng Bộ này sẽ cho phép ông McCaul và đại diện cấp cao của phe Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, Gregory Meeks, xem một phiên bản đã được biên tập lại của bức điện mật trên để bảo vệ danh tính của những người sử dụng Kênh bất đồng chính kiến.
Trong một cuộc phỏng vấn sau đó trên Đài CNN, ông McCaul đánh giá cao động thái trên của Bộ Ngoại giao Mỹ, gọi đó là “một bước tiến thực sự quan trọng”. Tuy nhiên, vị Hạ nghị sĩ cũng gợi ý rằng nếu Bộ này đồng ý cho toàn bộ thành viên trong Ủy ban của ông xem các bức điện mật như thế, “thì tôi nghĩ chúng ta đã giải quyết xong một vụ kiện tụng tại tòa án”.
Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, đã mở một cuộc điều tra về cuộc rút quân "hỗn loạn" của Mỹ khỏi Afghanistan. Ảnh: The Independent
Trong một bức thư gửi ông McCaul, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ sẽ cung cấp tài liệu này càng sớm càng tốt.
“Bộ đã tham gia rộng rãi với Ủy ban để đáp ứng các yêu cầu của ngài. Chúng tôi đã cung cấp biên bản của nhiều cuộc họp giao ban, hàng nghìn trang tài liệu và lời khai công khai từ các lãnh đạo cấp cao của Bộ”, bức thư gửi ông McCaul viết, và cho biết thêm rằng điều quan trọng là phải bảo vệ Kênh bất đồng chính kiến.
Ông McCaul đã mở một cuộc điều tra về việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan. Các thành viên Đảng Cộng hòa – và một số thành viên Đảng Dân chủ – cho biết chưa bao giờ có một bản tường trình đầy đủ về chiến dịch rút quân hỗn loạn, trong đó 13 quân nhân Mỹ đã thiệt mạng tại sân bay quốc tế ở thủ đô Kabul của Afghanistan.
Trong nhiều tháng nay, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ đã tìm cách tiếp cận một bức điện tín được gửi qua “Kênh bất đồng chính kiến” vào tháng 7/2021 mà một bài báo trên tờ Wall Street Journal xuất bản vào tháng 8/2021 cho biết đã cảnh báo các quan chức hàng đầu về khả năng sụp đổ của chính quyền Kabul ngay sau khi quân đội Mỹ rút đi.
Lối vào đại sứ quán Mỹ ở Kabul sau khi nhân viên được sơ tán đến sân bay, ngày 15/8/2021, khi Taliban chuẩn bị trở lại cầm quyền ở Afghanistan. Ảnh: NY Times
Hồi đầu tháng 4, Nhà Trắng đã công bố rộng rãi một báo cáo dài 12 trang nêu tóm tắt đánh giá toàn diện về cuộc rút lui nói trên của quân đội Mỹ khỏi Afghanistan. Song song với đó, một phiên bản có các đánh giá chi tiết do Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc thực hiện cũng đã được chuyển riêng tới Quốc hội Mỹ.
Trong bản báo cáo trên, Nhà Trắng đã đổ một phần lỗi cho chính quyền tổng thống Donald Trump tiền nhiệm vì đã không có một sự chuẩn bị nào, và điều này khiến “các lựa chọn của Tổng thống Biden về cách thực hiện việc rút quân khỏi Afghanistan bị hạn chế nghiêm trọng”.
Phản ứng với cáo buộc trên, ông Trump nói: “Chính ông Biden phải chịu trách nhiệm chứ không ai khác”.
Minh Đức (Theo Reuters, CNN)
