Đảo Kê Gà nằm trong một vùng biển trời tuyệt đẹp, nước màu xanh ngọc, bờ biển cát trắng sạch sẽ, rừng dừa, thùy dương xanh mướt... Nơi đây còn có những ghềnh đá hoa cương trắng, hồng, nhọn như những ngọn chông...
Ngọn hải đăng cổ và xưa nhất Đông Nam Á
Tuy đảo nhỏ, diện tích chỉ chừng hơn 6 héc ta nhưng có rất nhiều điều thú vị từ hòn đảo mang tên Kê Gà này. Đó là hàng trăm gốc sứ cổ thụ đủ hình dạng, kích thước đều hơn 100 năm tuổi. Đó là những phiến đá biển được thiên nhiên sắp đặt ngẫu nhiên với nhiều dáng hình kỳ thú. Còn cả những vũng nước quanh năm xanh mát, bao bọc bởi đá cuội đủ màu sắc tuyệt đẹp. Ngoài ra những rừng dừa bạt ngàn tô thắm thêm cho mầu xanh mênh mông của trời và biển... Tất cả tạo cho vùng biển Hàm Thuận Nam một vẻ quyến rũ, nguyên sơ và yên bình.
Theo sách Đại Nam Nhất Thống Chí, vào thời nhà Nguyễn hòn đảo này mang tên là Khe Gà. Nhưng rồi đến thời Pháp thuộc, bản đồ hành chính của người Pháp lập nên lại ghi là Kéga (có lẽ do cách phát âm của người Pháp). Thế là, về sau cứ quen gọi là Kê Gà. Hòn đảo mang tên Kê Gà là xuất phát bởi trên đảo có một mũi đất nhọn nhô lên giống hệt hình cái đầu gà nên được gọi là đảo Kê Gà.
Cũng có giả thuyết cho rằng hòn đảo có tên như vậy là vì nơi đây là một phần đất tách rời từ núi Cẩm Kê mà trong sách Đại Nam nhất thống chí ghi là Kê Dữ (tức "Đảo Gà"), là vì nơi đây có đàn gà rừng với màu lông sặc sỡ sống bên khe suối có dòng nước ngọt chảy ra biển.
Đặc biệt nhất trên hòn đảo này là ngọn hải đăng, công trình này do một kỹ sư người Pháp có tên Chnavat thiết kế và công trình được khởi công xây dựng vào tháng 2/1897, hoàn thành vào cuối năm 1898 và đưa vào hoạt động từ năm 1900. Cách đất liền (thuộc xã Tân Thành, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận) khoảng 300 mét, đảo Kê Gà được đánh giá là nơi có nhiều cảnh quan đẹp nhất vùng biển phía nam thành phố Phan Thiết.
Từ xa, mọi người có thể quan sát và nhìn thấy ngọn hải đăng cao vút giữa hòn đảo nằm tách biệt hoàn toàn với đất liền, công trình này được làm chủ yếu bằng đá hoa cương nên mang tính nghệ thuật cao. Đây là ngọn đèn biển có phần tháp xây cao nhất Việt Nam với độ cao là 41m. Tháp có hình bát giác được xây hoàn toàn bằng đá, độ cao toàn bộ từ tầm ngọn đèn đến mặt biển là khoảng 65m, kích thước cạnh của tháp (chân tháp) rộng 3m, đỉnh rộng 2,5m. Chiều dày tường tháp từ chân tháp đến độ cao 6m là 1,6m, càng lên cao độ dày càng giảm từ 1,50m và mỏng nhất ở đỉnh tháp là 1m. Trên ngọn tháp có bóng đèn lớn 2.000W, xoay vòng 360 độ, có bán kính quét sáng trên biển của ngọn hải đăng này là 22 hải lý, tương đương 40 km, dùng làm tín hiệu hướng dẫn tàu bè qua lại.
Từ dưới mép nước biển đến hải đăng hàng chục bậc tam cấp. Hai hàng hoa sứ dọc theo lối đi và xung quanh chân ngọn hải đăng do người Pháp trồng từ cuối thế kỷ trước đến nay vẫn còn nguyên, tỏa bóng mát quanh năm. Bên trong có 184 bậc thang xoắn ốc bằng thép dẫn đến đỉnh hải đăng cùng hàng chục bậc tam cấp dẫn lên đến đỉnh đèn. Tất cả đều được đưa từ Pháp sang, kể cả ngọn đèn trên đỉnh và máy phát điện. Với quy mô này, hải đăng Khe Gà hiện là ngọn hải đăng cao và cổ xưa nhất vùng Đông Nam Á.
Tiếp tục đi vào bên trong ngọn hải đăng, du khách phải bước lên 184 bậc thang xoắn trôn ốc để lên đỉnh. Tại đây, một ban công rộng rãi mở ra để khách tới tham quan có thể đứng ngắm biển xanh bao la. Những khu nghỉ dưỡng, bãi đá, bờ biển... trải dài hàng chục cây số đều thu gọn vào tầm mắt. Thời điểm lý tưởng nhất trong ngày để lên đỉnh Kê Gà là lúc hoàng hôn.
Những người mê biển thường ở lại đảo qua đêm để câu cá, ngắm ánh trăng vằng vặc vào ban đêm bên ngọn lửa hồng và ngắm cảnh bình minh hùng vĩ hiện dần trên mặt biển... Khi thủy triều xuống, xung quanh đảo là những bãi cát mịn màng, trải dài tít tắp, những người tới đảo có thể ngắm những cảnh tuyệt đẹp nơi ốc đảo còn hoang sơ và hùng vĩ.
Mai Phong
