Ngư dân ngao ngán vì tàu vỏ thép hạ thủy chưa lâu đã hỏng

Tàu hư hỏng sau vài chuyến ra khơi

Có mặt tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định, PV được ngư dân dẫn đi khảo sát thực tế. Theo một số tài liệu, Bình Định đã có 56 tàu cá đóng theo Nghị định 67 đi vào hoạt động, gồm 47 tàu vỏ thép, 4 tàu gỗ và 5 tàu composite. Trong số đó, nhiều tàu vỏ thép đang xuống cấp nhanh chóng.

Chiếc tàu vỏ thép mang số hiệu BĐ 99567 TS (811 CV) chuyên hành nghề lưới vây của ngư dân Nguyễn Văn Mạnh (SN 1961) trú thôn Phú Hòa, xã Mỹ Đức đã xuống cấp trầm trọng. Ông Mạnh rầu rĩ cho hay, tàu do công ty Việt – Hàn thiết kế và công ty TNHH Đại Nguyên Dương đóng, tháng 7/2017 mới đến thời hạn tái kiểm định.

“Tuy nhiên, hiện tàu đã bị hỏng. Nguyên nhân do thép dùng để đóng tàu không được sử dụng loại thép chất lượng cao như trong hợp đồng. Theo hợp đồng, tàu của tôi được đóng thép Hàn Quốc, thế nhưng trong quá trình tham gia giám sát việc đóng tàu tại nhà máy, con trai tôi phát hiện tàu đóng bằng thép Trung Quốc. Bức xúc, nó lên tiếng phản ánh và chụp hình những mẫu vật liệu thép của Trung Quốc để làm bằng chứng thì bị nhân viên nhà máy đóng tàu ngăn cản, hăm dọa”, ông Mạnh nói.

Chưa hết, theo ông Mạnh, tàu thiết kế kiểu này, ngư dân không thể hành nghề lưới vây. Bởi mê lườn của tàu không đều, từ 1/3 chiếc tàu tính từ mũi trở về sau bị hõm lên trên mặt nước, phía dưới trống, khoảng trống này đã khiến lưới bị vướng vào chân vịt, không hoạt động được. Thêm vào đó, các hầm tàu thiết kế kín bưng như tàu hàng, nước trong hầm không thể thoát ra ngoài. 

Trong quá trình trực tiếp giám sát việc đóng tàu, ngư dân Nguyễn Văn Khỏe (36 tuổi), con trai ông Mạnh phát hiện thép đóng tàu không phải của Hàn Quốc như hợp đồng, mà là của Trung Quốc. Anh Khoẻ đã lấy điện thoại chụp ảnh để báo cáo với ngành chức năng thì bị nhân viên nhà máy hăm dọa khiến anh phải trốn khỏi đất Nam Định. “Con tàu của gia đình tôi giờ như một cục sắt, hoen gỉ tùm lum, chỉ cần giậm mạnh chân lên sàn tàu là gỉ sét bong tróc rớt ra cả thúng. Còn dưới các hầm tàu thì khỏi nói, đi không cẩn thận là xước tay xước chân như chơi", anh Khỏe ngao ngán nói. 

Tàu vỏ thép mang tên Khánh Đỏ BĐ 99086 TS của ông Đinh Công Khánh ở cùng xã Cát Khánh cũng đang bị hư hỏng, chưa khắc phục xong. “Tàu của tôi bị hỏng hộp số, nằm bờ hơn tháng nay, sửa mãi mà chẳng được. Không đi biển được, nhưng tôi phải mất mỗi ngày 100.000 đồng tiền thuê người giữ tàu và phí bến bãi. Ngân hàng cũng đã thông báo đến kỳ hạn trả nợ vay đóng tàu đợt 2 quý 2/2017 gần 300 triệu đồng, gia đình tôi rất lo lắng”, ông Khánh nói. 

Hiện đại hóa đội tàu đánh bắt xa bờ là một trong những nội dung quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế biển, gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo quốc gia. Tình trạng hàng chục con tàu vỏ thép của ngư dân ở tỉnh Bình Định vừa mới đóng phải nằm bờ vì hư hỏng giữa mùa khai thác cần được địa phương và các bộ, ngành chức năng quan tâm giải quyết, giúp ngư dân tránh khỏi cảnh nợ nần vì khoản vay hàng chục tỷ đồng đóng mới tàu cá vươn khơi.

Ngư dân tự liên hệ và ký hợp đồng thiết kế, thi công với nhà máy đóng tàu dựa trên danh sách mà Tổng cục Thủy sản công bố. Chưa hết, để đưa vào hoạt động thì tàu được trung tâm Đăng kiểm tàu cá, tổng cục Thủy sản đăng kiểm.

Xử lý những kiến nghị của ngư dân

Ông Võ Đình Tâm, Chi cục trưởng chi cục Thủy sản, sở NN&PTNT tỉnh Bình Định cho biết, đơn vị đã nhận được 10 đơn phản ánh của ngư dân về việc tàu vỏ thép, tàu vỏ composite đóng mới theo chương trình Nghị định 67 bị hư hỏng.

“Sở NN&PTNT đã thành lập tổ kiểm tra, bước đầu kiểm tra 16 tàu thì phát hiện có 10 tàu bị hư hỏng. Trong đó, 3 chiếc tàu vỏ thép đóng tại công ty TNHH Đại Nguyên Dương (tỉnh Nam Định) có phần vỏ bị gỉ sét, xuống cấp trầm trọng, máy tàu bị hư hỏng đang khắc phục; 7 tàu đóng tại công ty TNHH MTV Đóng tàu Nam Triệu (TP.Hải Phòng) cũng trong tình trạng vỏ thép bị gỉ, máy chính bị sự cố và hư hỏng, hầm bảo quản không giữ được lạnh... Hầu hết tàu mới đóng và đi vào hoạt động từ cuối năm 2016, nhưng đã bị hư hỏng, rõ ràng là có vấn đề. Dân thì nói do nhà máy đóng tàu kém chất lượng, còn nhà máy thì nói do dân chưa biết vận hành nên dẫn đến hư hỏng”, ông Tâm nói.

Nói về nguyên nhân tàu vỏ thép xuống cấp, ông Tâm cho rằng có nhiều lý do. Ví dụ như chưa có các khu neo đậu cho tàu vỏ thép. Những tàu này neo chung với tàu vỏ gỗ, khi có va đập là hư hỏng tàu gỗ, xảy ra xung đột giữa ngư dân với nhau. Chưa có những cơ sở bảo trì, bảo dưỡng cho tàu vỏ thép tại các địa phương có lượng tàu vỏ thép nhiều như Bình Định...

Trong khi đó, ông Đặng Ngọc Oanh, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc công ty TNHH MTV Đóng tàu Nam Triệu cho rằng, khi tàu hỏng hóc phải về sửa chữa thì hầu hết đều xác định lỗi do chủ tàu.

“Công ty chúng tôi đóng tàu cá vỏ thép nhiều nhất nước. Trước khi bàn giao tàu, hãng máy luôn tổ chức tập huấn kỹ càng. Khi về Bình Định, công ty đã kiến nghị trước khi tàu nổ máy rời bến phải kiểm tra bằng cấp, chứng chỉ của thuyền trưởng, máy trưởng. Nhưng do ngư dân không có bằng máy trưởng nên dẫn đến chuyện van nước không đóng mà lại mở ra để nước tràn vào máy. Có trường hợp tàu hỏng máy không phải lý do bị nước vào mà do đổ dầu không đúng tiêu chuẩn chất lượng, ngư dân mua dầu trôi nổi, nhiều tạp chất. Tuy nhiên, mỗi khi máy hỏng, công ty luôn thực hiện thay máy mới để bà con tiếp tục ra khơi đánh bắt chứ không có chuyện không khắc phục được”, ông Oanh khẳng định.

Bạch Hưng