Vào ngày 5/10/1970, người dân thôn Hà Gia, thành phố Tây An, Thiểm Tây, Trung Quốc, khi đang làm việc tại một công trường xây dựng ở trong vùng đã đào được một chiếc bình gốm khá lớn.
Sau khi kiểm tra, họ vô cùng sửng sốt khi phát hiện bên trong chứa rất nhiều đồ cổ. Ngay sau đó, dân làng đã gửi chiếc bình gốm đến Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây để các chuyên gia thẩm định và nghiên cứu.
Vào ngày 11/10 cùng năm, một người đàn ông khi đang làm việc ở địa điểm trên cũng tìm thấy một chiếc bình gốm tương tự. Bề mặt của chiếc bình được phủ một lớp bột bạc, bên trong chứa đầy vàng và các cổ vật bằng bạc và ngọc bích. Chiếc bình sau đó cũng đã được người này giao cho Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây.
Sau khi thẩm định, các chuyên gia cho biết bên trong bình có một số lượng lớn lá vàng nặng tới 5,5 kg. Thông qua việc nghiên cứu các món cổ vật còn lại, các chuyên gia xác định được chúng là đồ tùy táng của một vị hoàng thất thời Đường trong lịch sử Trung Quốc, có niên đại hơn 1.000 năm.
Sau đó, lãnh đạo bảo tàng cử thêm một nhóm chuyên gia đến thôn Hà Gia để khai quật và phát hiện thêm hơn 1.000 cổ vật bằng vàng, bạc, ngọc bích, tiền xu. Họ nhận định những di vật này đều có từ thời nhà Đường. Tất cả đều được đưa về Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây để nghiên cứu và phục chế.
6 tháng sau, Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây tổ chức cuộc triển lãm "Báu vật từ Hà Gia thôn" để giới thiệu đến công chúng những gì họ khai quật được. Phần đông dân làng có mặt và chứng kiến một sự việc kỳ lạ khiến họ thắc mắc, nghi ngờ.
Đó là, khi các chuyên gia của viện bảo tàng đem số lá vàng lá đào được hồi tháng 10/1970 cân lại trước khi trưng bày thì nhận ra trọng lượng đã giảm chỉ còn hơn 4,1kg.
Việc xấp lá vàng bỗng dưng bị hụt mất hơn 1 kg khiến mọi người hoang mang. Rõ ràng, số vàng này được bảo vệ nghiêm ngặt nên chuyện bị trộm lấy mất là không thể. Cả người dân thôn Hà Gia và khách tham quan đều yêu cầu Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây đưa ra một lời giải thích rõ ràng cho vụ việc này. Chuyên gia đảm nhận việc nghiên cứu số vàng trên cũng bị đình chỉ công việc và điều tra.
Để làm rõ vụ việc, các chuyên gia từ Ban Tuyên giáo Thành ủy Thiểm Tây và Khoa Vật lý, Khoa Hóa học của Đại học Tây Bắc đã đến Bảo tàng tỉnh Thiểm Tây để tiến hành một số thử nghiệm. Kết quả sau đó đã được công bố, bí ẩn của sự việc trên cũng đã được khoa học lý giải rõ ràng.
Các chuyên gia cho biết việc 5,5 kg lá vàng bỗng dưng bị hụt mất hơn 1 kg là hiện tượng bình thường. Theo đó, công nghệ luyện kim thời cổ đại chưa phát triển, độ tinh khiết của vàng cũng không cao và chúng thường bị lẫn tạp chất. Do đó, chúng có vẻ rất nặng nhưng hàm lượng vàng thực tế chỉ chiếm hơn một nửa. Hơn nữa, số lá vàng này trước đó đã được đặt trong bình gốm rồi chôn dưới đất và bị ngâm nước trong thời gian dài. Những tạp chất trong lá vàng hấp thu nước khiến trọng lượng của nó cũng tăng lên.
Lúc đưa số vàng này ra khỏi bình gốm, các chuyên gia đã cân và ghi nhận trọng lượng của nó là 5,5kg. Khi đó, vàng chưa được bóc tách và độ ẩm trong những lá vàng này vẫn chưa bốc hơi hoàn toàn.
Trong vòng 6 tháng sau đó, tập vàng lá được kiểm tra rồi đưa về trưng bày trong bảo tàng ở nhiệt độ và môi trường tiêu chuẩn, lượng nước bên trong bốc hơi dần nên trọng lượng giảm đi. Khi bí ẩn được sáng tỏ, mọi người mới thở phào nhẹ nhõm.
Minh Hoa (t/h)
