Những năm gần đây, người dùng máy tính Việt Nam phải chịu những thiệt hại vô cùng lớn vì nhiễm virus máy tính.
Năm 2016, con số này là 10.400 tỷ đồng. Sang năm 2017 là 12.300 tỷ đồng. Tuy nhiên, năm 2018 đã ghi nhận con số kỷ lục, 14.900 tỷ đồng, tương đương 642 triệu USD.
Nhiễm virus máy tính gây những hệ quả khôn lường.
Con số 642 triệu USD tương đương 0,26% GDP của Việt Nam (khoảng 240,5 tỷ USD), theo nhận định của Bkav.
Cũng theo báo cáo của Bkav, những nguyên nhân chính dẫn tới con số thiệt hại kỷ lục trên là:
60% mạng cơ quan, doanh nghiệp bị nhiễm mã độc đào tiền ảo
Một con số đáng báo động là có tới hơn 60% cơ quan, doanh nghiệp tại Việt Nam bị nhiễm mã độc đào tiền ảo. Trung bình cứ 10 cơ quan, doanh nghiệp, có 6 nơi bị mã độc chiếm quyền điều khiển máy tính đào tiền ảo, gây mất an ninh thông tin, theo nghiên cứu của Bkav.
60% mạng cơ quan, doanh nghiệp bị nhiễm mã độc đào tiền ảo.
Trước đó, trong trao đổi tại tọa đàm trực tuyến chủ đề “Làm sao đưa Việt Nam khỏi Top 20 thế giới về lây nhiễm mã độc?”, ông Vũ Ngọc Sơn - Phó Chủ tịch mảng Chống mã độc của Bkav đã chỉ rõ, mã độc đào tiền ảo là 1 trong 5 loại mã độc đang lây nhiễm nhiều nhất ở Việt Nam, cùng với mã độc USB, mã độc mã hóa dữ liệu, phần mềm gián điệp và mã độc tấn công APT.
Nguyên nhân chính là do các cơ quan, doanh nghiệp chưa trang bị giải pháp diệt virus tổng thể, đồng bộ cho tất cả các máy tính trong mạng nội bộ. Do đó, chỉ cần một máy tính trong mạng bị nhiễm mã độc, toàn bộ các máy tính khác trong cùng mạng sẽ bị mã độc tấn công, lây nhiễm.
1,6 triệu máy tính tại Việt Nam bị virus xóa dữ liệu
Theo thống kê từ hệ thống giám sát virus của Bkav, hơn 1,6 triệu lượt máy tính tại Việt Nam bị mất dữ liệu trong năm 2018. Bên cạnh đó, hơn 46% người sử dụng tham gia chương trình đánh giá an ninh mạng của Bkav cũng cho biết, họ đã từng gặp rắc rối liên quan tới mất dữ liệu trong năm qua.
Thói quen mở trực tiếp file đính kèm mà không thực hiện mở trong môi trường cách ly an toàn gây mất dữ liệu.
Hai dòng mã độc phổ biến tại Việt Nam khiến người dùng bị mất dữ liệu là dòng mã độc mã hóa tống tiền ransomware và dòng virus xóa dữ liệu trên USB.
74% người dùng tại Việt Nam vẫn giữ thói quen mở trực tiếp file đính kèm từ email mà không thực hiện mở trong môi trường cách ly an toàn Safe Run. 77% USB tại Việt Nam bị nhiễm mã độc ít nhất 1 lần trong năm, theo chuyên gia Bkav.
“Comment dạo” để lấy trộm tài khoản Facebook
Năm 2018 nổi lên hiện tượng lấy cắp tài khoản Facebook thông qua các comment dạo (bình luận). Theo nghiên cứu của Bkav, hơn 83% người sử dụng mạng xã hội Facebook đã gặp các comment kiểu này.
Kẻ xấu thường dùng các tài khoản Facebook với hình đại diện là các hotgirl để comment vào các bài viết hoặc group đông người quan tâm. Các nội dung comment thường rất hấp dẫn, mời gọi như: “chat với em không”, “kết bạn với em nhé”… Nếu tò mò bấm vào xem trang cá nhân của tài khoản “bẫy” này, nạn nhân có thể bị lừa mất tài khoản Facebook.
Tăng đột biến số lượng lỗ hổng an ninh mạng
Nhiều nhà sản xuất không cập nhật bản vá kịp thời.
Nghiên cứu của Bkav chỉ ra rằng, trong hai năm 2017 và 2018, số lượng lỗ hổng an ninh trong các phần mềm, ứng dụng được công bố tăng đột biến với hơn 15.700 lỗ hổng, gấp khoảng 2,5 lần những năm trước đó. Đặc biệt, nhiều lỗ hổng nghiêm trọng xuất hiện trên các phần mềm phổ biến như Adobe Flash Player, Microsoft Windows… và cả trong nhiều dòng CPU của Intel, Apple, AMD...
Mặc dù bản vá an ninh đều nhanh chóng được các nhà sản xuất công bố sau khi lỗ hổng xuất hiện, nhưng việc cập nhật bản vá lại chưa kịp thời, thậm chí nhiều năm sau đó vẫn chưa được cập nhật. Một ví dụ điển hình, chỉ tính riêng tại Việt Nam, có tới 52% máy tính chưa được vá lỗ hổng SMB. Đây là lỗ hổng từng bị khai thác bởi mã độc mã hóa tống tiền WannaCry, lây nhiễm hơn 300.000 máy tính trên thế giới trong vài giờ
Đình Văn (Tổng hợp)
